51茶馆

Mae鈥檙 ddogfen hon yn cynnwys crynodeb o鈥檙 ymatebion i鈥檙 alwad am dystiolaeth ar ddiwygio鈥檙 system cyfrifoldeb cynhyrchwyr ar gyfer trydan gwastraff.

Cynhaliwyd yr alwad am dystiolaeth rhwng 28 Rhagfyr 2023 a 7 Mawrth 2024.

Diben yr alwad am dystiolaeth hwn yw casglu tystiolaeth a safbwyntiau i gefnogi diwygiadau i Reoliadau Cyfarpar Trydanol ac Electronig Gwastraff 2013 sy鈥檔 mynd y tu hwnt i鈥檙 cynigion penodol a nodir yn yr ymgynghoriad a鈥檙 asesiad effaith cysylltiedig a gyhoeddwyd ar 28 Rhagfyr. Bydd y dystiolaeth a gesglir yn llywio datblygiad polisi ehangach sydd 芒鈥檙 bwriad o gefnogi鈥檙 ymgyrch tuag at economi fwy cylchol ac ymrwymiadau Sero Net drwy sicrhau bod cynnyrch yn cael eu dylunio a鈥檜 gwaredu mewn ffordd sy鈥檔 lleihau effeithiau amgylcheddol.

Mae鈥檙 alwad am dystiolaeth hwn yn ystyried meysydd i鈥檞 diwygio lle mae diffyg tystiolaeth ar hyn o bryd yn atal cynigion polisi manwl rhag cael eu datblygu. Rydym wedi nodi nifer o syniadau, ac rydym yn croesawu eich barn arnynt yn ogystal 芒 thystiolaeth ategol.

Ymateb y Llywodraeth

Mae Llywodraeth y DU, Llywodraeth Cymru a Llywodraeth yr Alban a鈥檙 Adran Amaethyddiaeth, Amgylchedd a Materion Gwledig (DAERA) yng Ngogledd Iwerddon yn ddiolchgar am yr ymatebion a ddaeth i law i鈥檙 alwad am dystiolaeth hwn. Rydym yn parhau i ystyried yr holl gynigion a nodir yn yr alwad am dystiolaeth a鈥檙 ymgynghoriad cysylltiedig, a byddwn yn nodi ein hymateb i鈥檙 cynigion hynny yn 2025.

Rydym wedi ymrwymo i flaenoriaeth gyffredin i ysgogi economi gylchol ar draws pob un o鈥檙 pedair gwlad. Gall dull o鈥檙 fath ysgogi twf economaidd, amddiffyn yr amgylchedd a chreu gwerth cymdeithasol.

Mae鈥檙 ymrwymiad hwnnw i鈥檙 economi gylchol wedi鈥檌 ymgorffori鈥檔 ddwfn yn strategaethau Llywodraeth Cymru a Llywodraeth yr Alban, a DAERA Gogledd Iwerddon:

• Yr Alban:
• Cymru:
• Gogledd Iwerddon:

Bydd llywodraeth y DU yn cyhoeddi strategaeth economi gylchol ar gyfer Lloegr y flwyddyn nesaf. Mae wedi ffurfio Tasglu Economi Gylchol, sy鈥檔 cynnwys aelodau o ddiwydiant, y byd academaidd, a鈥檙 gymdeithas sifil o bob rhan o鈥檙 DU i arwain datblygiad y strategaeth honno.

Bydd trafodaethau rhwng y pedair gwlad ar ddatblygu polisi ar adnoddau materol a gwastraff sy鈥檔 ymwneud 芒 chyfarpar trydanol a thrydan yn parhau gyda鈥檙 ymatebion i鈥檙 ymgynghoriad a鈥檙 alwad am dystiolaeth i lywio鈥檙 trafodaethau hynny. Bydd Llywodraeth y DU, Llywodraeth Cymru a Llywodraeth yr Alban, a DAERA Gogledd Iwerddon yn nodi cynlluniau ar gyfer diwygiadau ehangach sy鈥檔 adlewyrchu eu blaenoriaethau strategol yn yr ymgyrch tuag at economi gylchol ledled y DU y flwyddyn nesaf.

Crynodeb o鈥檙 Ymatebion

Mae鈥檙 ddogfen hon yn crynhoi鈥檙 ymatebion a gafwyd i bob cwestiwn. Cawsom gyfanswm o 122 o ymatebion gwahanol; nid oedd pob ymateb yn ystyried pob cwestiwn. Cawsom ymatebion gan amrywiaeth o randdeiliaid, fel y nodir yn y tabl isod.

Gr诺p ymatebwyr	Rhif
Llywodraeth leol	25
Cynhyrchydd electronig	24
Corff Masnach neu sefydliad arall sy鈥檔 cynrychioli busnes	21
Unigolyn (h.y. ddim yn cynrychioli sefydliad)	13
Elusen neu fenter gymdeithasol	11
Cynllun Cydymffurfio Cynhyrchwyr	9
Sefydliad anllywodraethol	4
Dosbarthwr (gan gynnwys Marchnad Ar-lein)	3
Gweithredwr ailddefnyddio neu atgyweirio	3
Cwmni rheoli gwastraff	3
Gweithredwr neu ailbrosesydd gwastraff	3
Academaidd neu ymchwil	1
Gr诺p cymunedol	1
Ymgynghoriaeth	1
听	听
Cyfanswm	122

Pennod 1: Adennill costau net yn llawn

Roedd y bennod hon yn ceisio tystiolaeth ynghylch a ddylai cost gweithgareddau rheoli gwastraff penodol sy鈥檔 ymwneud 芒 chyfarpar trydanol ac electronig gwastraff syrthio ar ysgwyddau鈥檙 cynhyrchwyr ai peidio. Roedd hyn yn cynnwys a ddylai cynhyrchwyr ariannu cost cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sydd wedi鈥檌 dipio鈥檔 anghyfreithlon, wedi鈥檌 daflu fel sbwriel neu wedi鈥檌 waredu鈥檔 anghywir yn y bin gwastraff gweddilliol.

Cwestiwn 5: Gan ystyried y pwyntiau o blaid ac yn erbyn a nodir yn yr alwad am dystiolaeth, dewiswch pa rai o鈥檙 gweithgareddau canlynol y dylai cynhyrchwyr eu hariannu:

• Cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff mewn gwastraff gweddilliol
• Cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sy鈥檔 cael ei dipio鈥檔 anghyfreithlon
• Cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sy鈥檔 cael ei daflu fel sbwriel

Ymateb	Rhif
Cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff mewn gwastraff gweddilliol	51 (98%)
Cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sy鈥檔 cael ei dipio鈥檔 anghyfreithlon	42 (79%)
Cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sy鈥檔 cael ei daflu fel sbwriel	43 (83%)

Ni atebodd unrhyw gynhyrchwyr na dosbarthwyr y cwestiwn hwn.

Cwestiwn 6: Rhowch dystiolaeth o gyfaint (tunelli) cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sy鈥檔 codi yn y DU a/neu yn 么l gwlad mewn gwastraff gweddilliol.

Cyfeiriodd rhai ymatebwyr at adroddiad yr astudiaeth Material Focus a nododd 155K tunnell, a dywedodd un arall fod hwn wedi鈥檌 ddiwygio鈥檔 ddiweddar mewn astudiaeth ddiwygiedig i rhwng 97,600 a 107,000 tunnell y flwyddyn. Darparodd nifer cyfyngedig o awdurdodau lleol ffigurau yn seiliedig ar eu sampl gwastraff gweddilliol. Amlygodd Resource Efficiency Wales adroddiad WRAP Cymru yn 2022 a oedd yn cynnwys ffigurau鈥檔 nodi bod 1.7% o鈥檙 gwastraff gweddilliol a gesglir wrth ymyl y ffordd yn gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff a 2.5% ar gyfer gwastraff gweddilliol bin du mewn Canolfannau Ailgylchu Gwastraff Domestig.

Cwestiwn 7: Rhowch dystiolaeth o gyfaint (tunelli) cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sy鈥檔 codi yn y DU a/neu yn 么l gwlad mewn gwastraff sy鈥檔 cael ei dipio鈥檔 anghyfreithlon.

Nid oedd y rhan fwyaf o ymatebwyr yn gallu darparu data ar hyn. Dyfynnodd un ymatebwr ddata 2023 gan Defra bod 50,000 o achosion o nwyddau gwynion wedi鈥檜 tipio anghyfreithlon a 18,000 o gynhyrchion trydanol eraill yn 2021 a 2022 allan o gyfanswm o 671,000 o achosion. Cyfeiriodd Resource Efficiency Wales at dudalen ystadegau Llywodraeth Cymru. Ar gyfer 2022 a 2023 roedd hyn yn dangos 2,072 o achosion o nwyddau gwynion wedi鈥檜 tipio鈥檔 anghyfreithlon ledled Cymru a 601 o achosion eraill wedi鈥檜 categoreiddio yn drydanol.

Cwestiwn 8: Rhowch dystiolaeth o gyfaint (tunelli o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff) sydd wedi cael ei daflu fel sbwriel.

Cafwyd ymatebion cyfyngedig i鈥檙 cwestiwn hwn. Cyfeiriodd rhai ymatebwyr at yr astudiaeth Material Focus sy鈥檔 amcangyfrif bod tua 5 miliwn o f锚ps yn cael eu taflu bob wythnos yn y DU.

Cwestiwn 9: Rhowch dystiolaeth o鈥檙 costau net fesul tunnell ar gyfer casglu cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff mewn gwastraff gweddilliol.

Nid oedd y rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr yn gallu darparu data ar hyn. Darparodd un awdurdod lleol ffigur o 拢72.56 fesul tunnell ar gyfer gwaredu a ffigur arall a oedd yn cyfateb i 拢120 fesul tunnell. Amlygodd ymateb arall y gwahaniaethau mewn costau rhwng gwahanol ffrydiau cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff, gan ddarparu ffigur o 拢11,500 tunnell ar gyfer f锚ps.

Cwestiwn 10: Rhowch dystiolaeth o鈥檙 costau net fesul tunnell ar gyfer casglu cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff mewn gwastraff sy鈥檔 cael ei dipio鈥檔 anghyfreithlon

Nid oedd y rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr yn gallu darparu data ar hyn. Darparodd un awdurdod lleol ffigur o 拢29 pe bai鈥檔 cael ei drin fesul un, a nododd un arall y byddai costau鈥檔 amrywio鈥檔 sylweddol yn dibynnu ar y math o wastraff, lleoliad ac a oedd hyn yn rhan o broses glirio ehangach. Dywedodd un cwmni rheoli gwastraff y byddai oergelloedd wedi鈥檜 tipio鈥檔 anghyfreithlon yn costio 拢70.00 fesul tunnell fetrig, a setiau teledu a monitorau yn costio 拢300.00 fesul tunnell i鈥檞 prosesu.

Cwestiwn 11: Rhowch dystiolaeth o鈥檙 costau net fesul tunnell ar gyfer casglu cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff mewn gwastraff sy鈥檔 cael ei daflu fel sbwriel.

F锚ps oedd yr unig eitem o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff yr awgrymodd ymatebwyr eu bod yn cael eu taflu fel sbwriel. Roedd cynlluniau cydymffurfio cynhyrchwyr yn amcangyfrif y gallai cost ailgylchu f锚ps wedi鈥檜 taflu fel sbwriel fod hyd at 拢20,000 fesul tunnell fetrig.

Cwestiwn 12: Rhowch dystiolaeth o鈥檙 mathau o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff a gaiff eu cynnwys fel arfer mewn ffrwd gwastraff gweddilliol.

Nododd yr ymatebwyr fod eitemau trydanol bach yn fwyaf tebygol o fod yn y llif gwastraff gweddilliol, gan gynnwys eitemau fel tostwyr, tegelli, cynhyrchion gwallt a harddwch, ceblau, gwefrwyr, teganau, lampau, bysellfyrddau, consolau gemau, a microdonau, radios, ffonau, goleuadau, batris, brwsys dannedd trydan, teclynnau rheoli o bell a f锚ps.

Cwestiwn 13: Rhowch dystiolaeth o鈥檙 mathau o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff a gaiff eu cynnwys fel arfer mewn gwastraff sy鈥檔 cael ei dipio鈥檔 anghyfreithlon.

Nododd ymatebwyr fod eitemau mawr, mwy swmpus o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff yn fwyaf tebygol o gael eu tipio鈥檔 anghyfreithlon, gan gynnwys oergelloedd, peiriannau golchi dillad, peiriannau golchi llestri a setiau teledu mawr.

Cwestiwn 14: Rhowch dystiolaeth o鈥檙 mathau o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff a gaiff eu cynnwys fel arfer mewn gwastraff sy鈥檔 cael ei daflu fel sbwriel.

Atebodd y rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr fod f锚ps yn eitemau o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sy鈥檔 cael eu cynnwys fel arfer mewn gwastraff sy鈥檔 cael ei daflu fel sbwriel.

Pennod 2: dyrannu costau

Roedd y bennod hon yn ceisio barn ar sut mae鈥檙 rheoliadau presennol yn darparu ar gyfer gosod targedau casglu ac yn dosrannu rhwymedigaethau ariannol i gynhyrchwyr offer trydanol. Gofynnodd hefyd am farn ar ddull amgen o osod targedau, a elwir yn system ddyrannu, lle mae cynlluniau cydymffurfio cynhyrchwyr yn cael eu dyrannu i awdurdodau lleol penodedig weithio gyda nhw.

Cwestiwn 15: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y dylem sefydlu proses dreigl tair blynedd ar gyfer pennu rhwymedigaethau ariannol cynhyrchwyr i greu mwy o sicrwydd yn y system? Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	45 (47%)
Anghytuno	7 (7%)
Ddim yn si诺r	44 (46%)

Cwestiwn 16: Rhowch dystiolaeth ynghylch a fyddai gosod rhagolwg treigl tair blynedd yn rhoi mwy o sicrwydd yn y system ac yn annog y sector trin i fuddsoddi mwy.听

Dywedodd cynhyrchwyr ac awdurdodau lleol a oedd yn cytuno y gellir cael buddion ymylol o ragolwg treigl tair blynedd, gan y bydd yn rhoi syniad i gynhyrchwyr ac ailgylchwyr o ofynion ariannu a chyfaint yn y dyfodol. Fodd bynnag, nodwyd y bydd angen ystyried amgylchiadau鈥檙 farchnad bob amser wrth osod y rhagolwg gwirioneddol ar gyfer blwyddyn gydymffurfio benodol ac felly gallai unrhyw dargedau ar gyfer y dyfodol fod yn ddangosol yn unig.

Dywedodd y rhai oedd yn ansicr ei bod yn aneglur sut y byddai symud i broses tair blynedd yn awtomatig yn creu鈥檙 amodau ar gyfer buddsoddiad newydd 鈥� oni bai bod y targedau (neu鈥檙 deilliannau a ragwelir) yn cael eu gosod i fod yn fwy uchelgeisiol fel rhan o鈥檙 trawsnewid.

Cwestiwn 17: Rhowch dystiolaeth i ddangos a fyddai rhagolwg tair blynedd i osod rhwymedigaethau ariannol yn cael ei gefnogi gan hyd contract o dair blynedd o leiaf rhwng Cynlluniau Cydymffurfio Cynhyrchwyr a Chyfleusterau Casglu Dynodedig er mwyn annog y sector trin i fuddsoddi mwy?听

Dywedodd cynhyrchwyr ac awdurdodau lleol a gytunodd y byddai tymor tair blynedd ar gontractau Cynlluniau Cydymffurfio Cynhyrchwyr a Chyfleusterau Casglu Dynodedig yn creu鈥檙 sicrwydd ychwanegol sydd ei angen i annog buddsoddiad yn y sector trin. Hefyd, byddai鈥檔 sicrhau bod gan awdurdodau lleol system gasglu ar waith ac yn darparu llif cyson o ddeunydd i gyfleusterau ailgylchu.

Awgrymodd y rhai a oedd yn anghytuno na fyddai cynhyrchwyr eisiau contractau hirach gyda Chynlluniau Cydymffurfio Cynhyrchwyr heb sicrwydd gwarantau pris ac ni allai hyn gael ei gynnig gan Gynlluniau Cydymffurfio Cynhyrchwyr y gall eu haelodaeth ac felly eu cyfran o鈥檙 farchnad amrywio鈥檔 flynyddol.

Cwestiwn 18: Beth yw eich barn am y syniad o sefydlu system ddyrannu fel ffordd arall o osod rhwymedigaethau ariannol ar gynhyrchwyr a gwarantu y bydd gwasanaethau casglu Awdurdodau Lleol yn cael eu hariannu?听

Roedd cynhyrchwyr yn ffafrio system ddyrannu gan ystyried ei bod yn deg ac yn rhad, y byddai鈥檔 lleihau costau gweinyddol, y byddai鈥檔 darparu mecanwaith i bob Cynllun Cydymffurfio Cynhyrchwyr fod yn weithredol wrth gasglu cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff, ac y byddai鈥檔 dileu鈥檙 angen am y System Cydbwyso Cynhyrchwyr.

Roedd awdurdodau lleol yn erbyn cyflwyno system ddyrannu fel yr oedd gweithredwyr trin. Roedd pryderon y gallai leihau cystadleuaeth yn y farchnad gan arwain at lai o arloesi, llai o welliannau yn y gwasanaethau a ddarperir a llai o gostau cystadleuol. Roeddent yn teimlo y dylai鈥檙 system barhau i fod yn farchnad rydd. Dywedodd rhai bod system ddyrannu wedi鈥檌 hystyried yn flaenorol ac nid oeddent yn si诺r beth oedd wedi newid i gyfiawnhau ailagor y drafodaeth.

Cwestiwn 19: Rhowch dystiolaeth o鈥檙 amcangyfrif o gostau a manteision ariannol sefydlu a gweithredu system o鈥檙 fath.听

Nid oedd y rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr yn gallu darparu tystiolaeth ar gostau a buddion amcangyfrifedig system ddyrannu. Cyfeiriodd yr ymatebwyr hynny a oedd yn gallu at dystiolaeth o adroddiad Oakdene Hollins, sy鈥檔 dyfynnu bod systemau dyrannu yn Ffrainc, yr Eidal, Awstria, Sbaen ac Iwerddon yn costio rhwng 鈧�0.3-1.2mn. Mae鈥檙 costau hyn wedi bod ar waith ers dechrau systemau cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff. Gallai gweithredu鈥檙 cynllun dyrannu mewn ail gylch gael ei brisio 2-5 gwaith hyn.

Cwestiwn 20: Rhowch dystiolaeth o unrhyw ddulliau eraill, nad ydynt wedi鈥檜 disgrifio uchod a allai, yn eich barn chi, fod yn addas ar gyfer dyrannu rhwymedigaethau ariannol ar gynhyrchwyr.听

Teimlai llawer o gynhyrchwyr y dylai鈥檙 system fabwysiadu dull cylchol drwy ganiat谩u i gynhyrchwyr gofnodi unrhyw gyfarpar trydanol ac electronig a ddefnyddiwyd sy鈥檔 cael ei ddychwelyd atynt, ei uwchraddio neu ei adnewyddu, ac yna ei roi ar y farchnad eto i鈥檞 wrthbwyso gyda鈥檜 rhwymedigaethau ariannol.听

Nododd ymatebwyr eraill fod y system bresennol yn gweithio鈥檔 dda ac awgrymwyd dim newidiadau ganddynt. Awgrymodd rhai bod angen gosod y ffi gydymffurfio ar lefelau uwch.

Pennod 3: Ailddefnyddio

Roedd y bennod hon yn ceisio safbwyntiau a thystiolaeth ar fesurau newydd y gellid eu cyflwyno i annog lefelau uwch o ailddefnyddio, drwy gymhellion mewnol, targedau, yn ogystal ag adrodd gorfodol ar lefelau gweithgarwch ailddefnyddio.

Cwestiwn 21: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y byddai rhoi mwy o bwysoliad ar dunelledd a gesglir gan Gynlluniau Cydymffurfio Cynhyrchwyr ar gyfer ailddefnyddio (neu baratoi i ailddefnyddio) tuag at eu targedau casglu, yn hytrach na thunelledd a gesglir ar gyfer ailgylchu yn cymell mwy o ailddefnyddio (neu baratoi ar gyfer ailddefnyddio) cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff? ? Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	80 (73.3%)
Anghytuno	8 (7.3%)
Ddim yn si诺r	21 (19.3%)

Cwestiwn 22: Rhowch unrhyw dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 21.

Dywedodd y rhai a oedd yn cytuno y byddai pwysoliad uwch yn rhoi mwy o gymhelliant i gynlluniau cydymffurfio cynhyrchwyr i annog ailddefnyddio cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff yn hytrach nag ailgylchu, yn enwedig os gwneir hynny gan gynhyrchwyr neu ar eu rhan.

Cododd y rhai a oedd yn ansicr bryderon ynghylch y posibilrwydd o ganlyniadau anfwriadol yn ymwneud 芒 data dryslyd, twyll a risg o ysgogi鈥檙 canlyniadau amgylcheddol anghywir (er enghraifft, ymestyn oes cyfarpar trydanol ac electronig gyda risgiau effeithlonrwydd ynni isel neu ddiogelwch trydanol).

Cwestiwn 23: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y dylem gyflwyno targedau newydd ar gyfer ailddefnyddio (neu baratoi ar gyfer ailddefnyddio) cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sydd wedi cael ei gasglu ar wah芒n i fathau eraill o wastraff i gymell casglu mwy o gyfarpar i鈥檞 ailddefnyddio (neu baratoi ar gyfer ei ailddefnyddio)? Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	63 (58%)
Anghytuno	32 (29%)
Ddim yn si诺r	14 (13%)

Cwestiwn 24: Rhowch unrhyw dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 23.

Teimlai鈥檙 rhai a oedd yn cefnogi y gallai hyn ysgogi gwelliannau yn y llwybr casglu er mwyn lleihau difrod a sicrhau addasrwydd ar gyfer ailddefnyddio.

Mynegodd rhai ymatebwyr bryderon y gallai cyflwyno targedau ailddefnyddio ysgogi鈥檙 ymddygiadau anghywir yn anfwriadol, a chynyddu鈥檙 tebygolrwydd o ddiffyg cydymffurfio a thwyll. Amlygwyd y gwahaniaeth rhwng ailddefnyddio o fewn a thu allan i鈥檙 system cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff hefyd gydag ailddefnydd sylweddol yn digwydd drwy amrywiol sianeli ar-lein, rhoddion elusennol, a rhoddion i ffrindiau a theulu. Nodwyd na ddylai cyfarpar gwaith gael ei reoli o fewn amgylchedd gwastraff yn ddelfrydol.

Argymhellodd eraill fod angen ystyriaeth bellach ynghylch sut y byddai targedau鈥檔 cael eu gosod (pa ddata a thystiolaeth fyddai eu hangen), gan annog ymchwilio i lefel ailddefnyddio neu werthu offer ail-law sy鈥檔 digwydd ar hyn o bryd y tu allan i鈥檙 system cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff (gan gynnwys mewn cyfleusterau ailgylchu nad ydynt yn gyfleusterau trin awdurdodedig cymeradwy).

Cwestiwn 25:听Os ateboch 鈥榗ytuno鈥� ar gyfer cwestiwn 12, rhowch dystiolaeth i ddangos ar ba rai o鈥檙 grwpiau rhanddeiliaid isod y dylid gosod targedau er mwyn cael yr effaith fwyaf? Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cynhyrchwyr (drwy Gynlluniau Cydymffurfio Cynhyrchwyr)
2. Manwerthwyr
3. Awdurdodau lleol
4. Manwerthwyr ac Awdurdodau Lleol
5. Ddim yn si诺r

Ceir crynodeb o鈥檙 ymatebion yn y tabl isod.

Gr诺p Ymatebwyr	Cynhyrchydd	Manwerthwr	ALl	Manwerthwr ac ALl	Ddim yn si诺r
Academaidd neu ymchwil	听	听	听	听	听
Elusen neu fenter gymdeithasol	3	1	听	2	1
Gr诺p cymunedol	1	听	听	听	听
Dosbarthwr (gan gynnwys Marchnad Ar-lein)	1	听	听	听	听
Unigolyn (h.y. ddim yn cynrychioli sefydliad)	4	2	听	4	听
Llywodraeth leol	19	5	3	2	4
Sefydliad anllywodraethol	2	1	听	听	听
Cynllun Cydymffurfio Cynhyrchwyr	3	听	听	1	听
Gweithredwr ailddefnyddio neu atgyweirio	3	听	1	听	听
Corff Masnach neu sefydliad arall sy鈥檔 cynrychioli busnes	5	1	1	2	1
Cwmni rheoli gwastraff	2	2	听	听	听
Gweithredwr neu ailbrosesydd gwastraff	1	听	听	1	听
听	听	听	听	听	听
Cyfanswm	44	12	5	12	6

Cwestiwn 26: Rhowch unrhyw dystiolaeth sydd gennych i gefnogi eich ateb i gwestiwn 25.

Roedd yr ymatebion wedi鈥檜 rhannu鈥檔 fras rhwng y rhai a oedd o鈥檙 farn y dylid lledaenu rhwymedigaethau drwy鈥檙 gadwyn werth a鈥檙 rhai a oedd o鈥檙 farn y dylent syrthio ar ysgwyddau cynhyrchwyr drwy aelodaeth o鈥檜 cynllun cydymffurfio cynhyrchwyr.

Cwestiwn 27: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y byddai rhwymedigaeth ar Gynlluniau Cydymffurfio Cynhyrchwyr i ddarparu gwasanaethau casglu am ddim i elusennau ailddefnyddio a鈥檙 sector manwerthu elusennol ar gyfer cyfarpar a roddwyd, ac y bernir yn ddiweddarach ei fod yn anaddas i鈥檞 ailddefnyddio, yn hyrwyddo ailddefnyddio mwy drwy ddileu rhwystr cost sylweddol i鈥檙 sector?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	93 (88%)
Anghytuno	3 (3%)
Ddim yn si诺r	10 (9%)

Cwestiwn 28: Rhowch unrhyw dystiolaeth sydd gennych i gefnogi eich ateb i gwestiwn 27.

Yn gyffredinol, roedd pawb yn cytuno 芒鈥檙 cynnig yng Nghwestiwn 27, gyda鈥檙 ymatebion yn nodi y byddai hyn yn cynyddu gallu adwerthwyr elusennol i gynyddu nifer yr eitemau trydanol ail-law y maent yn eu gwerthu, gan fod costau sy鈥檔 gysylltiedig 芒 chael gwared ar eitemau trydanol a roddwyd na ellir eu hailwerthu yn rhwystr sylweddol i gynyddu gwerthiant nwyddau trydanol ail-law.

Cododd rhai ymatebwyr bryderon ynghylch logisteg, a allai elusennau ailddefnyddio ddod yn llai craff pe bai gwasanaeth casglu am ddim ar gael iddynt. Cododd rhai ymatebwyr bryderon ynghylch gorfodi i liniaru鈥檙 twf posibl mewn gweithrediadau ailddefnyddio anghyfreithlon.

Cwestiwn 29: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y byddai mynediad at ddata gan fanwerthwyr ac Awdurdodau Lleol ar faint o gyfarpar ail-law a geir yn y cyfleusterau casglu hyn i鈥檞 ailddefnyddio (ac o ganlyniad, sy鈥檔 cael ei ddargyfeirio o system cyfrifoldeb cynhyrchwyr cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff) yn rhoi cipolwg newydd sylweddol a defnyddiol ar faint o gyfarpar sy鈥檔 cael ei ailddefnyddio nad yw鈥檔 cael ei ystyried yn wastraff?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	84 (83%)
Anghytuno	10 (10%)
Ddim yn si诺r	7 (7%)

Cwestiwn 30: Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 29.

Yn gyffredinol, roedd pawb yn cytuno 芒 cheisio casglu data ailddefnyddio. Awgrymwyd hefyd y dylid cymhwyso鈥檙 ddyletswydd i gasglu data ailddefnyddio ar gynhyrchwyr, ac y gellid defnyddio data ailddefnyddio o鈥檙 fath i 鈥渨rthbwyso鈥� rhwymedigaeth cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff y cynhyrchydd (neu鈥檙 adwerthwr 鈥� cynhyrchydd), fel bod y ddau yn cael eu cymell i leihau costau drwy ailddefnyddio mwy.听

Cwestiwn 31: Rhowch dystiolaeth (gan gynnwys o ffynonellau rhyngwladol) o fecanweithiau posibl eraill i gynyddu lefelau ailddefnyddio a pharatoi ar gyfer ailddefnyddio ar draws amrywiaeth eang o gynnyrch.听

Argymhellwyd nifer o syniadau i gynyddu ailddefnyddio. Roedd y rhain yn cynnwys; ymgyrchoedd cyfathrebu ynghylch ailddefnyddio, dylunio cynnyrch ar gyfer ailddefnyddio 鈥� dylunio modiwlaidd, cydrannau safonol, a dadgydosod hawdd ar gyfer atgyweirio neu adnewyddu, atal cynhyrchwyr rhag defnyddio darfodiad bwriadus, canolfannau ailddefnyddio cymunedol a arweinir ac a ariennir gan gynhyrchwyr, rheoliadau a pholis茂au sy鈥檔 cymell neu鈥檔 gorfodi ailddefnyddio ac atgyweirio cynnyrch, dileu neu leihau TAW ar gyfarpar wedi鈥檌 addasu at ddibenion gwahanol, a gwaharddiadau ar waredu cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff i safleoedd tirlenwi.

Pennod 4: Symud i economi fwy cylchol

Roedd y bennod hon yn ceisio safbwyntiau ar gymhwyso egwyddor 鈥榚co-fodiwleiddio鈥� er mwyn cymell cynhyrchwyr i ddylunio eu cynnyrch yn fwy cynaliadwy, yn unol 芒 nifer o feini prawf penodedig. Byddai鈥檙 rhai sy鈥檔 cynhyrchu cynhyrchion mwy cynaliadwy yn cael eu gwobrwyo drwy rwymedigaeth ariannol lai o gymharu 芒鈥檙 rhai sy鈥檔 cynhyrchu cynhyrchion llai cynaliadwy.

Roedd y bennod hefyd yn ceisio barn ynghylch a ddylai busnesau sy鈥檔 defnyddio modelau busnes economi gylchol, megis prydlesu, gael eu heithrio rhag rhwymedigaethau ariannol sy鈥檔 cefnogi casglu cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff o gartrefi.

Cwestiwn 32: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y gallai rhoi system eco-fodiwleiddio ar waith yn system cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff y DU gymell dylunio cynnyrch mwy cynaliadwy?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	57 (54%)
Anghytuno	39 (37%)
Ddim yn si诺r	10 (9%)

Cwestiwn 33: Rhowch unrhyw dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 32.

Roedd 54% o鈥檙 ymatebwyr yn cytuno y gallai rhoi system eco-fodiwleiddio ar waith yn system cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff y DU gymell dylunio cynnyrch mwy cynaliadwy, gan adael 37% yn anghytuno a 9% yn ansicr. Roedd bron pob un o鈥檙 cynhyrchwyr a ymatebodd yn anghytuno. Teimlai鈥檙 rhan fwyaf o sefydliadau a oedd yn anghytuno mai鈥檙 ffordd orau o gyflawni amcanion dylunio cynnyrch cynaliadwy yw drwy鈥檙 ddeddfwriaeth eco-ddylunio berthnasol yn hytrach na鈥檙 system cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff.听

Rhybuddiodd ymatebwyr ar ddwy ochr y ddadl yn erbyn cymhlethdod y system, faint o amser cyn y gellir gwireddu buddion, a鈥檙 ansicrwydd ynghylch gwerth yn erbyn y costau. Roedd galwadau am ragor o ymchwil ac ymgysylltu 芒鈥檙 diwydiant cyn i hyn gael ei roi ar waith.听

Cwestiwn 34: Os ydych yn cytuno 芒 chwestiwn 32, pa rai o鈥檙 dulliau canlynol fyddech chi鈥檔 fwyaf tebygol o鈥檜 cefnogi:

1. System newydd o gyfrifoldeb estynedig cynhyrchwyr lle mae ffioedd amrywiol, yn seiliedig ar unedau a roddir ar y farchnad (POM), yn cael eu modiwleiddio drwy weithredu cosb (ffi uwch) neu fonws (ffi is).
2. Cynnal y system bresennol o osod rhwymedigaethau ar sail dull cyfran o鈥檙 farchnad (yn 么l pwysau) ond gyda鈥檙 gyfran honno o鈥檙 farchnad wedi鈥檌 modiwleiddio i wobrwyo cynhyrchwyr y mae eu cynnyrch yn cael yr effaith amgylcheddol leiaf, gan leihau eu costau cydymffurfio o鈥檜 cymharu 芒鈥檙 rheini sy鈥檔 cynhyrchu cynnyrch mwy niweidiol.
3. Y naill neu鈥檙 llall o鈥檙 dulliau uchod.

Ymateb	Rhif
System newydd o gyfrifoldeb estynedig cynhyrchwyr lle mae ffioedd amrywiol, yn seiliedig ar unedau a roddir ar y farchnad (POM), yn cael eu modiwleiddio drwy weithredu cosb (ffi uwch) neu fonws (ffi is)	11 (16%)
Cynnal y system bresennol o osod rhwymedigaethau ar sail dull cyfran o鈥檙 farchnad (yn 么l pwysau) ond gyda鈥檙 gyfran honno o鈥檙 farchnad wedi鈥檌 modiwleiddio i wobrwyo cynhyrchwyr y mae eu cynnyrch yn cael yr effaith amgylcheddol leiaf, gan leihau eu costau cydymffurfio o鈥檜 cymharu 芒鈥檙 rheini sy鈥檔 cynhyrchu cynnyrch mwy niweidiol.	28 (40%)
Y naill neu鈥檙 llall o鈥檙 dulliau uchod	30 [44%]

Roedd 16% yn cefnogi system newydd o gyfrifoldeb estynedig cynhyrchwyr lle mae ffioedd amrywiol, yn seiliedig ar unedau a roddir ar y farchnad (POM), yn cael eu modiwleiddio drwy weithredu cosb (ffi uwch) neu fonws (ffi is).

Roedd 40% yn cefnogi cynnal y system bresennol o osod rhwymedigaethau ar sail dull cyfran o鈥檙 farchnad a gaiff ei modiwleiddio i wobrwyo cynhyrchwyr y mae eu cynnyrch yn cael yr effaith amgylcheddol leiaf, gan leihau eu costau cydymffurfio o鈥檜 cymharu 芒鈥檙 rheini sy鈥檔 cynhyrchu cynnyrch mwy niweidiol. Dewisodd pob un o鈥檙 cynhyrchwyr a ymatebodd ond un yr opsiwn hwn.

Pleidleisiodd 44% o鈥檙 ymatebwyr dros y naill neu鈥檙 llall o鈥檙 dulliau uchod, ac roedd y rhan fwyaf ohonynt yn nodedig yn Llywodraethau Lleol. Adlewyrchwyd hyn ar draws pob categori o ymatebwyr.听

Cwestiwn 35: Pa rai o鈥檙 metrigau canlynol y dylem ni eu defnyddio i flaenoriaethu cynnyrch ar gyfer eco-fodiwleiddio?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cyfanswm pwysau鈥檙 cynnyrch (mewn tunelli).
2. Cyfanswm faint a werthwyd (mewn unedau) ar farchnad y DU.
3. Dwysedd carbon y cynnyrch.

Ymateb	Rhif
Cyfanswm pwysau鈥檙 cynnyrch (mewn tunelli).	21%
Cyfanswm faint a werthwyd (mewn unedau) ar farchnad y DU.	42%
Dwysedd carbon y cynnyrch.	37%

Cwestiwn 36: Pa rai o鈥檙 meini prawf canlynol y dylid eu defnyddio fel sail effeithiol ar gyfer eco-fodiwleiddio:听

1. Cynnwys wedi鈥檌 ailgylchu
2. Modd ailgylchu
3. Modd atgyweirio
4. Gwydnwch
5. Effeithlonrwydd ynni鈥�
6. Sylweddau peryglus

Ymateb	Rhif
Cynnwys wedi鈥檌 ailgylchu	54 (67%)
Modd ailgylchu	65 (80%)
Modd atgyweirio	63 (78%)
Gwydnwch	59 (73%)
Effeithlonrwydd ynni鈥�	53 (65%)
Sylweddau peryglus	47 (58%)

Roedd lledaeniad cymharol gyfartal o ran ffafriaeth ar draws y chwe maen prawf, 听gyda modd atgyweirio ac ailgylchu鈥檔 cael pleidleisiau ychydig yn uwch. Dewisodd cynhyrchwyr cyfarpar electronig yn arbennig y meini prawf modd ailgylchu fel sail effeithiol ar gyfer eco-fodiwleiddio. Roedd pleidleisiau elusennau, mentrau cymdeithasol, Cynlluniau Cydymffurfiaeth Cynhyrchwyr, llywodraeth leol a chyrff masnach wedi鈥檜 gwasgaru鈥檔 gyfartal.

Cwestiwn 37: A oes unrhyw feini prawf eraill, heblaw鈥檙 rhai a nodir yng nghwestiwn 36, a fyddai鈥檔 berthnasol yn eich barn chi? Nodwch beth allai鈥檙 rhain fod.

Y meini prawf eraill a gynigiwyd oedd:

Dwysedd carbon, cynaladwyedd, effaith ar draws cylch oes, deunyddiau yn y cynnyrch, defnydd o ddeunyddiau crai hanfodol (CRM); deunyddiau gwrthdaro; gwybodaeth i鈥檞 hailddefnyddio neu ei hailweithgynhyrchu; darfodiad bwriadus; busnesau cylchol, er enghraifft prydlesu neu hurbwrcasu yn erbyn bod yn berchen arno; modiwlaeth; defnydd o ddeunyddiau adnewyddadwy; defnyddio PoPS ac Atalyddion Fflamau wedi鈥檜 Brominadu; ailgylchu deunydd yn y DU; galw am ddeunydd; pa mor hanfodol yw cynnyrch i economi鈥檙 DU.

Cwestiwn 38: Sut dylid dilysu cydymffurfiad 芒 meini prawf eco-fodiwleiddio mewn ffordd sy鈥檔 cydbwyso cost 芒 chyfanrwydd y system?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:

1. Hunanddatgan
2. Datganiad trydydd parti
3. Awdurdodau yn rheoli neu鈥檔 archwilio o flaen llaw

Ymateb	Rhif
Hunanddatgan	48 (58%)
Datganiad trydydd parti	25 (30%)
Awdurdodau yn rheoli neu鈥檔 archwilio o flaen llaw	11 (13%)

Dewisodd tua 70% o gynhyrchwyr hunanddatgan gydag 20% 鈥嬧�媋rall yn dewis rheolaeth neu archwiliad ymlaen llaw.

Cwestiwn 39: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y dylai eco-fodiwleiddio gael ei gefnogi gan labeli gorfodol er mwyn i ddefnyddwyr allu gweld i ba raddau mae鈥檙 cynnyrch wedi bodloni meini prawf penodol ar gyfer eco-ddylunio?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	65 (61.5%)
Anghytuno	31 (29%)
Ddim yn si诺r	10 (9.5%)

Roedd 61.5% o鈥檙 ymatebwyr yn cytuno y dylai eco-fodiwleiddio gael ei gefnogi gan labeli gorfodol er mwyn i ddefnyddwyr allu gweld i ba raddau mae鈥檙 cynnyrch wedi bodloni meini prawf penodol ar gyfer eco-ddylunio.

Roedd gwahaniaethau nodedig o ran barn. Roedd 100% o ymatebwyr llywodraeth leol yn cytuno. Adlewyrchwyd hyn hefyd gan gyrff anllywodraethol a grwpiau Cymunedol, gan gynnwys 91% o unigolion. Roedd 62.5% o鈥檙 cynlluniau Cydymffurfiaeth Cynhyrchwyr hefyd yn cytuno 芒 hyn.听

Ar y llaw arall, roedd 29% o鈥檙 ymatebwyr yn anghytuno gan gynnwys 100% o鈥檙 cynhyrchwyr a ymatebodd. Roedd 9.5% o鈥檙 ymatebwyr yn ansicr.听

Cwestiwn 40: Rhowch unrhyw dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 39.

Tynnodd llawer o鈥檙 ymatebwyr sylw at yr angen i ddefnyddwyr gael gwybodaeth glir fel y gallent wneud penderfyniadau gwybodus. Soniwyd hefyd am fynegai atgyweirio Ffrainc mewn nifer o ymatebion. Roedd ymatebwyr eraill yn cwestiynu鈥檙 cysylltiad rhwng labelu sy鈥檔 dylanwadu ar ymddygiad defnyddwyr, y doreth o ofynion labelu a mynediad rhai defnyddwyr at y wybodaeth labelu, er enghraifft drwy godau QR.

Cwestiwn 41:听Os ateboch 鈥榗ytuno鈥� i gwestiwn 39, ym mha fformat ydych chi鈥檔 meddwl y dylid dangos yr wybodaeth hon?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cod QR (neu dag electronig arall)
2. Label ffisegol

Fformat arall

Ymateb	Rhif
Cod QR (neu dag electronig arall)	29 (40%)
Label ffisegol	53 (74%)
Fformat arall	5 (7%)

Cwestiwn 42:听A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y dylai cynhyrchion sydd ar gael ar y farchnad gan ddefnyddio modelau busnes economi gylchol gael eu heithrio o鈥檙 gwaith o gyfrifo rhwymedigaethau casglu a thrin a roddir ar gynhyrchwyr oherwydd y byddant yn gyfrifol am y cynnyrch unigol pan ddaw鈥檔 wastraff beth bynnag?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	50 (52%)
Anghytuno	22 (23%)
Ddim yn si诺r	24 (25%)

Cwestiwn 43: Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 42.

Roedd 52% o鈥檙 ymatebion yn cytuno y dylai cynhyrchion sydd ar gael ar y farchnad gan ddefnyddio modelau busnes economi gylchol gael eu heithrio o鈥檙 gwaith o gyfrifo rhwymedigaethau casglu a thrin a roddir ar gynhyrchwyr, oherwydd y byddant yn gyfrifol am y cynnyrch unigol pan gaiff eu dychwelyd atynt ar ddiwedd cytundeb hurio neu brydlesu. Ni fyddai鈥檔 codi fel gwastraff cartrefi. Roedd hyn yn cynnwys 87% o gynhyrchwyr.

Awgrymodd y rhan fwyaf o gynhyrchwyr a chymdeithasau masnach y dylai gwaharddiad o鈥檙 fath fod yn berthnasol i unrhyw gynhyrchydd sy鈥檔 cael cyfarpar trydanol ac electronig ail-law ar gyfer adnewyddu neu ail-weithgynhyrchu (yn hytrach na鈥檙 gwneuthurwr gwreiddiol yn unig), gyda鈥檙 swm net yn cael ei gyfrifo yn seiliedig ar ffactor pwysoli ailddefnyddio priodol. Hoffai eraill weld diffiniad clir o fodel busnes economi gylchol sy鈥檔 osgoi gwyrddgalchi.

Ar y llaw arall, roedd 23% o鈥檙 ymatebwyr yn anghytuno 芒鈥檙 rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr o Lywodraeth Leol, a 25% yn ansicr.听

Dywedodd ymatebwyr Llywodraeth Leol yn glir na ddylai鈥檙 system symud costau cyffredinol iddynt ar ddiwedd eu hoes ac y dylai鈥檙 costau aros gyda鈥檙 cynhyrchydd. Dylai鈥檙 system hefyd ystyried unrhyw ddigwyddiad lle nad yw鈥檙 cynhyrchydd dan rwymedigaeth yn masnachu mwyach.

Pennod 5: Cynyddu casgliadau cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff busnesau

Roedd y bennod hon yn ceisio barn a thystiolaeth am ffyrdd y gellid diwygio鈥檙 system cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff busnes i fusnes i鈥檞 gwneud yn haws i fusnesau sicrhau bod eu cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff yn cael ei gasglu鈥檔 briodol i鈥檞 ailgylchu neu ei ailddefnyddio, gyda chostau cysylltiedig yn cael eu hariannu gan gynhyrchwyr.

Cwestiwn 44: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno bod y system busnes i fusnes bresennol (B2B) (cyfarpar trydanol ac electronig neu gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff, sydd wedi鈥檌 gynllunio at ddefnydd busnes, diwydiant neu broffesiynol yn unig, yn hytrach na defnydd yn y cartref) yn fecanwaith effeithiol lle gall defnyddwyr ddychwelyd cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff i gynhyrchwyr er mwyn ei drin yn briodol?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	13 (14%)
Anghytuno	58 (64%)
Ddim yn si诺r	20 (22%)

Cwestiwn 45: Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 44.

Roedd y rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr, ar draws pob categori, a oedd yn anghytuno, yn rhannu鈥檙 farn bod y system B2B bresennol yn feichus ac yn gymhleth. Roedd hyn yn cynnwys 95% o gynhyrchwyr ac 89% o gynlluniau cydymffurfio cynhyrchwyr. Roedd y grwpiau hyn yn amlygu bod dryswch ynghylch pwy sy鈥檔 gyfrifol am ariannu鈥檙 gwaith o gasglu ac ailgylchu B2B, gan nodi mai dim ond canran fach o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff B2B sy鈥檔 cael ei gasglu o fewn y system bresennol o gyfrifoldeb cynhyrchwyr.

Roedd pob cyfleuster trin awdurdodedig cymeradwy a鈥檙 rhan fwyaf o gwmn茂au rheoli gwastraff hefyd yn rhannu鈥檙 farn hon, gan nodi faint o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff B2B y nodwyd ei fod yn mynd drwy鈥檙 system.

Thema gyffredin arall ymhlith ymatebwyr yw y bydd angen dull gwahanol o hyd ar gyfer cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff B2B, o ystyried bod natur cyfarpar masnachol a diwydiannol yn wahanol i gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff defnyddwyr. Nodwyd mewn sawl achos bod gan gyfarpar o鈥檙 fath werth pan nad oes ei angen mwyach ar y defnyddiwr busnes terfynol, a fydd am gadw鈥檙 gwerth hwnnw yn hytrach na throsglwyddo鈥檙 cyfarpar i gynhyrchwyr.

Cwestiwn 46:听A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y dylem ymestyn yr egwyddor o gyfrifoldeb cynhyrchwyr i safle defnyddwyr busnes (a safleoedd eraill nad ydynt yn safleoedd cartref) a chyflwyno system cyfrifoldeb ar y cyd ar gyfer cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff busnes i fusnes (B2B)?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	67 (72%)
Anghytuno	7 (8%)
Ddim yn si诺r	19 (20%)

Cwestiwn 47: Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 46.

Roedd pob dosbarthwr a chwmni rheoli gwastraff yn cytuno 芒 hyn mewn egwyddor. Dywedodd cwmn茂au rheoli gwastraff y byddai鈥檔 rhaid datrys materion yn ymwneud 芒 chyfarpar defnydd deuol (h.y. cyfarpar a ddyluniwyd at ddefnydd y cartref a鈥檙 tu allan i鈥檙 cartref, e.e. gliniaduron), ac y dylid caniat谩u i鈥檙 deiliaid terfynol wneud eu trefniadau eu hunain o ran cael eu cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff wedi鈥檌 gasglu. Roedd eraill yn cytuno ond yn pwysleisio bod yn rhaid cael cyfyngiadau amgylcheddol ac ymarferol ar gyfer casglu eitemau cyfaint isel gan fusnesau unigol.听

Gwnaeth 92% o gynhyrchwyr electronig a gytunodd dynnu sylw at yr angen am system B2B gyfunol newydd, a fyddai鈥檔 cymell ailddefnyddio ac yn cynyddu ailgylchu. Roedd 8% o gynhyrchwyr yn ansicr ac yn codi amheuon ynghylch sut y byddai busnesau gyda chymysgedd o wahanol gategor茂au o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff o gynhyrchwyr gwahanol yn rheoli鈥檙 broses o wahanu鈥檙 categor茂au a鈥檙 gost i鈥檙 cynhyrchwyr dan sylw.

Roedd 20% o鈥檙 ymatebwyr yn ansicr. Awdurdodau lleol oedd y rhain yn bennaf (78%), a gododd problemau gan gynnwys cymhlethdod posibl y system. Dadleuwyd y byddai system syml, a oedd yn gweithredu鈥檔 rhad ac am ddim, yn fwyaf effeithiol.听

Cwestiwn 48:听A oes amgylchiadau (er enghraifft, ar gyfer mathau penodol o gynnyrch) lle dylai cynhyrchwyr unigol fod yn gyfrifol am gost casglu a thrin y cynhyrchion y maent yn eu rhoi ar y farchnad pan fyddant yn dod yn wastraff?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Oes
2. Nac oes
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Oes	54 (66%)
Nac oes	2 (2%)
Ddim yn si诺r	26 (32%)

Roedd 96% o gynhyrchwyr ac 87.5% o gynlluniau cydymffurfio cynhyrchwyr yn cytuno. At hynny, cytunodd 100% o ddosbarthwyr a 100% o gwmn茂au rheoli gwastraff hefyd.

Cwestiwn 49: Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 48.

Roedd enghreifftiau a roddwyd gan ymatebwyr ar draws y categor茂au uchod a ddylai fod y tu allan i鈥檙 rhwymedigaeth yn cynnwys cynhyrchion a gyflenwir drwy fodelau busnes cylchol, sy鈥檔 cael eu dychwelyd at y cynhyrchydd i鈥檞 hatgyweirio, eu hailweithio neu eu hailweithgynhyrchu. Cyfeiriwyd at fodelau dolen gaeedig yn y sector TG fel enghraifft. Roedd enghreifftiau eraill yn cynnwys cyfarpar trydanol ac electronig trwm uwchlaw trothwy pwysau penodol y byddai system gyfrifoldeb gyfunol ar ei gyfer yn dod 芒 dyraniad cost annheg ar draws cynhyrchwyr mewn categori penodol o gyfarpar.

Cwestiwn 50:听A ydych yn cytuno y byddai system lle鈥檙 oedd cynhyrchwyr yn ariannu cost casglu gan y defnyddiwr busnes, gyda gohebiaeth ddigonol i gefnogi hynny, yn ddigon i ysgogi lefelau uwch o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff busnesau i mewn i鈥檙 system?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	64 (72%)
Anghytuno	10 (11%)
Ddim yn si诺r	15 (17%)

Roedd 100% o gynhyrchwyr ac 78% o gynlluniau cydymffurfio cynhyrchwyr yn cytuno.

Cwestiwn 51: Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 50.

Fel tystiolaeth, dyfynnwyd arolwg Recolight a ganfu, lle cynigir casgliad gwastraff wedi鈥檌 ariannu i ddefnyddwyr busnes, fod hyn yn arwain at gyfraddau casglu sylweddol uwch. Dadleuwyd hefyd mai鈥檙 ffordd orau o reoli cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff trwm yw gan y defnyddiwr busnes terfynol, o ystyried bod gan gyfarpar o鈥檙 fath werth materol fel arfer.

At hynny, roedd 75% o ymatebwyr llywodraeth leol yn cytuno. Y rhesymau allweddol a roddwyd oedd nad yw鈥檙 system B2B bresennol yn hawdd ei defnyddio nac yn hawdd i fusnesau gael mynediad iddi, gan arwain at dipio anghyfreithlon. Byddai system gasglu wedi鈥檌 hariannu gan gynhyrchydd yn uniongyrchol o鈥檙 busnes terfynol yn ateb delfrydol er mwyn sicrhau bod cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff busnesau鈥檔 cael ei yrru i mewn i鈥檙 system a鈥檌 drin yn briodol.听

Cwestiwn 52: A oes unrhyw amgylchiadau lle na fyddai鈥檔 briodol efallai i gynhyrchwyr ariannu casgliadau gan fusnesau?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Oes
2. Nac oes
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Oes	48 (55%)
Nac oes	22 (25%)
Ddim yn si诺r	18 (20%)

Cwestiwn 53: Rhowch unrhyw dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 52.

Atebodd 96% o gynhyrchwyr electroneg yn gadarnhaol i gwestiwn 52, gan grybwyll cyfarpar trydanol ac electronig trwm dros 100kg, gan fod hyn fel arfer 芒 gwerth sgrap cynhenid 鈥嬧�媙eu y bydd angen trefniadau cludo penodol arno, neu y bydd yn destun gweithgareddau ailddefnyddio neu atgyweirio. Dadleuwyd y dylai cyfarpar trydanol ac electronig trwm fod yn destun cyfrifoldeb cynhyrchwyr unigol yn lle hynny, er mwyn atal cynhyrchwyr rhag ysgwyddo cyfran anghymesur o gostau鈥檙 farchnad.

Roedd amgylchiadau eraill yn cynnwys casglu llai o gyfarpar trydanol ac electronig B2B er mwyn sicrhau bod casgliadau o fudd amgylcheddol ac economaidd. Amlygodd ymatebwyr eraill hirhoedledd rhywfaint o gyfarpar trydanol ac electronig B2B sy鈥檔 ei gwneud yn anodd i rai cynhyrchwyr.听

Atebodd chwarter yr ymatebwyr na, ond ni roddwyd sylwadau na barn arwyddocaol i gefnogi hyn.

Cwestiwn 54:听A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y dylid gwahardd cynhyrchwyr a dosbarthwyr rhag anfon eitemau cyfan o gyfarpar trydanol (fel stoc dros ben) i safleoedd tirlenwi neu losgi?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	104 (99%)
Anghytuno	0 (0%)
Ddim yn si诺r	1 (1%)

Roedd cefnogaeth unfrydol bron i鈥檙 cynnig hwn gan bob categori o ymatebwyr.

Cwestiwn 55: Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 54.

Dywedodd llawer o鈥檙 ymatebwyr fod anfon stoc dros ben i safleoedd tirlenwi neu losgi yn gwrth-ddweud amcanion yr hierarchaeth wastraff a鈥檙 economi gylchol. Teimlwyd y dylid blaenoriaethu stoc heb ei werthu ar gyfer ei ailwerthu, ei ailddefnyddio neu ei roi. Nododd rhai o鈥檙 ymatebwyr efallai y bydd angen gwneud eithriadau pan fydd y cynnyrch yn peri risg i iechyd a diogelwch neu risg gemegol.听

Cwestiwn 56:听Pe bai gwaharddiad yn cael ei roi ar waith, a ydych yn rhagweld unrhyw ganlyniadau anfwriadol o ailgyfeirio stoc drydanol nad oes ei hangen i unrhyw un o鈥檙 llwybrau canlynol?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

• Ailwerthu
• Atgyweirio neu adnewyddu
• Ailddefnyddio
• Ailgylchu

Ymateb	Rhif
Ailwerthu	52%
Atgyweirio neu adnewyddu	33%
Ailddefnyddio	48%
Ailgylchu	45%

Atebodd 33 o ymatebwyr y cwestiwn. Dewisodd rhai ymatebwyr ddewis nifer o atebion.

Cwestiwn 57: Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 56.

Teimlai 100% o gynhyrchwyr electronig y gallai gwaharddiad effeithio ar ailwerthu, gan y gallai fod problemau gydag eitemau sy鈥檔 ymwneud 芒 diogelwch a gwarantau. Dadleuwyd bod diogelu brandiau yn arwain at ddinistrio cynnyrch ond na ddylai hyn arwain at dirlenwi neu losgi. Yn lle hynny, dadleuwyd bod angen cyfathrebu er mwyn caniat谩u i gynhyrchwyr gael mynediad at opsiwn cynaliadwy ac wedi鈥檌 ailgylchu ar gyfer diogelu brandiau.

Cwestiwn 58:听Beth yw eich safbwyntiau am bolis茂au eraill i wella鈥檙 system B2B? Rhowch unrhyw dystiolaeth sydd gennych i gefnogi eich ateb.

Awgrymodd rhai o鈥檙 ymatebwyr fod rhai rhwystrau y mae angen mynd i鈥檙 afael 芒 nhw er mwyn cael system cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff B2B weithredol. Mae hyn yn cynnwys ofnau diwylliannol ynghylch preifatrwydd data a seiberddiogelwch, cadwyni cyflenwi anuniongyrchol, a symud i fwy o fodelau hurio a phrydlesu.

Amlygodd eraill y ffaith bod cwmpasu defnydd deuol a chyfarpar trydanol ac electronig B2B yn arwain at drin rhywfaint o gyfarpar trydanol ac electronig fel cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff cartref pan fo鈥檔 annhebygol iawn o fynd i mewn i鈥檙 ffrwd gwastraff cartref, megis unedau aerdymheru mawr. Awgrymwyd felly y dylid rhoi鈥檙 gorau i ddefnydd deuol a dylai鈥檙 diffiniad o B2B a B2C ganolbwyntio ar sut mae cyfarpar trydanol ac electronig yn cael ei werthu neu鈥檔 codi. Awgrymodd ymatebwyr eraill y gallai targedau penodol B2B ysgogi perfformiad.

Pennod 6: gwella safonau trin

Roedd y bennod hon yn ceisio barn a thystiolaeth ar fesurau sydd 芒鈥檙 nod o wella safonau trin ar gyfer cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff, gan gynnwys adolygu鈥檙 targedau ailgylchu ac adennill presennol, darparu gwell gwybodaeth i weithredwyr trin cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff, a ffyrdd o adennill mwynau mwy allweddol.

Cwestiwn 59: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y dylid adolygu鈥檙 cyfraddau adfer ac ailgylchu ar gyfer cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff i sicrhau bod y targedau hynny鈥檔 parhau鈥檔 ddigon heriol ac yn gyraeddadwy?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	89 (98%)
Anghytuno	2 (2%)

Cwestiwn 60: Rhowch fanylion y ffynonellau tystiolaeth a ddefnyddiwyd i gefnogi eich ateb a thystiolaeth ynghylch i ba raddau y cyrhaeddir ac y rhagorir ar y targedau presennol.

Roedd cefnogaeth unfrydol bron i adolygu鈥檙 targedau ailgylchu ac adfer presennol ar gyfer cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff. Nodwyd nad oedd y rhain wedi鈥檜 diweddaru鈥檔 sylweddol ers 2006 a bod newidiadau o ran trin cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff (er enghraifft o lygryddion organig parhaus (POPs) mewn cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff), ac y gallai datblygiadau mewn prosesau trin a thechnoleg olygu y gallai鈥檙 targedau presennol fod yn rhy anodd neu鈥檔 rhy isel yn dibynnu ar y categori.

Cwestiwn 61: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y dylai fod yn ofynnol i Gyfleusterau Trin Awdurdodedig Cymeradwy adrodd yn flynyddol ar i ba raddau y maent wedi cyrraedd y targedau ailgylchu ac adfer hynny, ac y dylai archwiliad annibynnol ategu eu hadroddiad?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	77 (91%)
Anghytuno	4 (4.5%)
Ddim yn si诺r	4 (4.5%)

Cwestiwn 62: Rhowch unrhyw dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 61.

Cwestiwn 63: Rhowch dystiolaeth o gostau tebygol adrodd ac archwilio cyfraddau ailgylchu ac adfer annibynnol.

Roedd y rhan fwyaf o ymatebwyr, ar draws categor茂au, yn gryf o blaid mesurau o鈥檙 fath i gynyddu tryloywder a hyder rhanddeiliaid mewn cyfleusterau trin awdurdodedig cymeradwy. Roedd y sector trin hefyd yn cefnogi adrodd blynyddol (67%) er nad mor gryf. Roedd traean o鈥檙 cyfleusterau trin awdurdodedig yn anghytuno gan awgrymu y byddai gofyn am archwiliadau annibynnol yn ychwanegu costau sylweddol, anghyfiawn, at gyfleusterau trin awdurdodedig. Maent hefyd yn nodi y byddai archwiliadau鈥檔 amharu鈥檔 ormodol ar weithrediad y cyfleusterau, ac yn ychwanegol at archwiliadau a wneir gan reoleiddwyr a鈥檜 cwsmeriaid.

Amcangyfrifwyd y byddai archwiliad annibynnol yn costio tua 拢5,000 fesul archwiliad.

Cwestiwn 64: A ydych yn cytuno neu鈥檔 anghytuno y byddai cyflwyno targedau adfer unigol ar gyfer deunyddiau penodol, gan gynnwys mwynau allweddol, yn arwain at adfer y deunyddiau hynny a鈥檙 galw amdanynt, gan gyfrannu at uchelgeisiau Sero Net a鈥檙 Economi Gylchol, a chefnogi diogelwch cyflenwad deunyddiau penodol ar yr un pryd?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	63 (70%)
Anghytuno	14 (16%)
Ddim yn si诺r	13 (14%)

Cwestiwn 65: Rhowch unrhyw dystiolaeth i gefnogi eich ateb i gwestiwn 64.

Yn gyffredinol, cytunodd cynhyrchwyr electronig y byddai targedau unigol yn ddefnyddiol. Fodd bynnag, amlygodd pob un nad oes sylfaen dystiolaeth ddigon cryf eto, y byddai angen ei datblygu cyn y gellid gosod unrhyw dargedau adfer deunydd defnyddiol.听

Roedd un corff masnach yn anghytuno, gan ddadlau na fyddai targedau鈥檔 ysgogi newidiadau perfformiad oherwydd cyfyngiadau mewn seilwaith ac oherwydd bod cynhyrchion electroneg wedi鈥檜 cynllunio ar gyfer marchnadoedd byd-eang, nid y DU yn unig.听

Amlygodd y cwmn茂au rheoli gwastraff a鈥檙 cyfleusterau trin awdurdodedig cymeradwy a oedd yn anghytuno nad ydym yn gwybod union ddadansoddiad mwynau na ddeunyddiau unigol mewn cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff sy鈥檔 cyrraedd mewn swmp i鈥檞 prosesu. Nododd un bod rhywfaint o ddeunydd sy鈥檔 deillio o gyfarpar trydanol ac electronig gwastraff yn cael ei brosesu ymlaen llaw mewn purfeydd tramor, a fyddai y tu allan i gylch gwaith rheoleiddwyr. Awgrymwyd bod y llywodraeth yn creu targed cyffredinol ar gyfer adfer mwynau allweddol, yn hytrach na thargedau penodol ar gyfer cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff, yn unol 芒 dull yr UE.

Nododd eraill fod y farchnad ar gyfer deunyddiau allweddol wedi鈥檜 hailgylchu yn anaeddfed iawn, felly byddai angen eglurder ynghylch pa ddeunyddiau y gellir eu targedu鈥檔 realistig yn y DU. Nodwyd hefyd y risg y gallai targedau unigol arwain at ailgylchu cyfarpar, pan fyddai modd ei ailddefnyddio.听

Cwestiwn 66:听Os ydych yn cytuno 芒 chwestiwn 64: a fyddech yn cefnogi cyflwyno adroddiadau ar ddeunyddiau penodol i ffurfio sylfaen dystiolaeth ddefnyddiol cyn gosod targedau yn y dyfodol?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Cytuno
2. Anghytuno
3. Ddim yn si诺r

Ymateb	Rhif
Cytuno	36 (51%)
Anghytuno	6 (8%)
Ddim yn si诺r	29 (41%)

Cwestiwn 67: Os ateboch 鈥榗ytuno鈥� i gwestiwn 66, a ddylai鈥檙 targedau hyn fod yn orfodol neu beidio?听

1. Gorfodol
2. Ddim yn orfodol

Ymateb	Rhif
Gorfodol	29 (52%)
Ddim yn orfodol	27 (48%)

Cwestiwn 68:听Mae angen cyfleusterau trin arnom i ddangos bod cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff yn cael ei reoli鈥檔 gadarn, gan gynnwys tynnu deunydd peryglus penodedig a llygryddion organig parhaus. A oes unrhyw sylweddau a chydrannau eraill y dylid eu hychwanegu at y rhestr gyfyngedig? Rhowch dystiolaeth i gefnogi eich ateb.听

Ni awgrymodd y rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr unrhyw sylweddau na chydrannau eraill y dylid eu cyfyngu. Fodd bynnag, cododd y rhan fwyaf o gwmn茂au rheoli gwastraff a chyfleusterau trin awdurdodedig cymeradwy sylweddau perfflworoalcyl a pholyfflworoalcyl (PFAS) fel pryder ac yn her benodol i gyfleusterau trin. Awgrymodd un perfflworooctan sylffonad PFOS. Awgrymodd un corff masnach perthnasol y dylid adolygu鈥檙 sylweddau sy鈥檔 peri pryder mawr iawn (SVHCs) o dan REACH a nododd atalyddion fflamau wedi鈥檜 brominadu fel pryder ychwanegol.听

Cwestiwn 69:听Yn eich barn chi, beth yw鈥檙 prif rwystrau i wella鈥檙 broses o adfer deunyddiau yn well wrth drin cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff?

Dewiswch un o鈥檙 opsiynau canlynol:听

1. Rhwystr gwybodaeth
2. Rhwystr technolegol
3. Arall

Ymateb	Rhif
Rhwystr gwybodaeth	2 (3%)
Rhwystr technolegol	37 (51%)
Arall	33 (46%)

Cwestiwn 70: Os ateboch 鈥榓rall鈥� i gwestiwn 69, nodwch beth fyddai hynny.

Dywedodd nifer o ymatebwyr fod rhwystrau gwybodaeth a thechnolegol. Soniodd eraill am reoleiddio a gorfodi anghyson. Cyfeiriwyd hefyd at ddyluniad cynnyrch, hwylustod datgymalu a phrosesau ailgylchu cyfredol ynghyd 芒鈥檙 ffocws ar adennill deunyddiau gwerth uwch yn hytrach na gwerth is.

Cwestiwn 71:听Pa wybodaeth ydych chi鈥檔 meddwl y dylai fod yn ofynnol i gyflenwyr cynnyrch ei darparu i helpu gweithredwyr trin gwastraff i gynyddu鈥檙 broses o adfer deunyddiau neu gydrannau penodol sydd i鈥檞 gweld yn aml mewn cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff?

Awgrymodd rhai ymatebwyr na ddylai fod angen unrhyw wybodaeth ychwanegol. Roedd hyn yn bennaf oherwydd bod deunydd cyfarpar trydanol ac electronig gwastraff yn cael ei ailgylchu ar raddfa fawr, felly nid yw鈥檔 bosibl gwirio gwybodaeth unigol ar gyfer pob cynnyrch. Y peth hanfodol ar gyfer casgliadau yw ei bod yn amlwg pa gydrannau peryglus sydd wedi鈥檜 cynnwys, yn ogystal ag a oes batri y tu mewn i鈥檙 cynnyrch.