51茶馆

1. Cefndir

Ar 15 Ionawr 2018, cyhoeddodd Defra a Llywodraeth Cymru ymgynghoriad ar 鈥済ynigion i fynd i鈥檙 afael 芒 throseddu a pherfformiad gwael yn y sector gwastraff ac i gyflwyno cosb benodedig newydd ar gyfer y ddyletswydd gofal gwastraff鈥� (ymgynghoriad 2018). Roedd yr ymgynghoriad yn canolbwyntio ar safon cymhwysedd gweithredwyr safleoedd gwastraff trwyddedig, ar ddiwygio鈥檙 elfen eithriadau gwastraff o fewn y gyfundrefn trwyddedu amgylcheddol er mwyn atal y defnydd o eithriadau i gelu gweithgarwch anghyfreithlon, ac ar gyflwyno hysbysiad cosb benodedig am dorri鈥檙 ddyletswydd gofal gwastraff cartref. Cyhoeddwyd crynodeb o鈥檙 ymatebion ar 3 Gorffennaf 2018. Ar 26 Tachwedd 2018, cyhoeddwyd ymateb y llywodraeth o ran gwella safon cymhwysedd gweithredwyr mewn safleoedd gwastraff trwyddedig a chyflwyno hysbysiadau cosb benodedig am dorri鈥檙 ddyletswydd gofal gwastraff cartref.

Mae鈥檙 ddogfen hon yn nodi ein dull o ddiwygio鈥檙 drefn eithriadau gwastraff ar 么l ystyried yr ymatebion i ymgynghoriad 2018.

Mae鈥檙 drefn eithriadau gwastraff yn darparu system lle gall rhai gweithgareddau gwastraff risg isel gael eu cynnal o dan gynllun cofrestru, lle rhoddir eithriadau rhag gorfod dal trwydded amgylcheddol. Gwnaeth ymgynghoriad 2018 atgyfnerthu ein penderfyniad i ddiwygio, a hynny er mwyn lleihau鈥檙 risg i bobl a鈥檙 amgylchedd, gan gynnwys y risg a ddaw o鈥檙 gamddefnyddio鈥檙 drefn bresennol. Rydym wedi gwneud newidiadau i fanylion ein cynigion mewn ymateb i ymgynghoriad 2018 er mwyn sicrhau bod y newidiadau鈥檔 gymesur ac yn parhau i gyflawni鈥檙 nod o leihau鈥檙 risg i bobl a鈥檙 amgylchedd.

Ers ymgynghoriad 2018, mae hefyd wedi dod i鈥檙 amlwg bod angen diwygio鈥檙 codau gwastraff ar gyfer rheoli slwtsh carthion o dan:

• Eithriad S3 鈥� Storio slwtsh
• Eithriad T21 - Adfer gwastraff mewn gwaith trin d诺r gwastraff

Yn Lloegr, aethpwyd i鈥檙 afael 芒鈥檙 diwygiadau angenrheidiol i S3 a T21 gyda Datganiad o鈥檙 Sefyllfa Reoleiddiol ^{[footnote 1]} (RPS) dros dro gan Asiantaeth yr Amgylchedd, ac yng Nghymru gyda Phenderfyniad Rheoleiddio 66 - codau gwastraff ar gyfer slwtsh carthion a slwtsh sy鈥檔 cynnwys deunyddiau eraill.Cyn cyhoeddi RPS231 ym mis Ionawr 2020, ymgynghorodd Asiantaeth yr Amgylchedd 芒 rhanddeiliaid perthnasol y diwydiant ynghylch y cynigion. Ceir manylion y newidiadau hyn yn Atodiad 7.

1.1 Crynodeb o鈥檙 newidiadau

Mae Tabl 1 yn rhoi crynodeb o鈥檙 newidiadau cyffredinol sydd i鈥檞 gwneud i鈥檙 gyfundrefn eithriadau gwastraff. Mae Tabl 2 yn nodi鈥檙 newidiadau sydd i鈥檞 gwneud i鈥檙 deg eithriad gwastraff sy鈥檔 peri鈥檙 pryder mwyaf yn ogystal 芒 nodi鈥檙 Atodiad lle gellir cael rhagor o fanylion.

Tabl 1 Crynodeb o鈥檙 newidiadau cyffredinol sydd i鈥檞 gwneud i鈥檙 gyfundrefn eithriadau gwastraff

Gwahardd y defnydd o eithriadau gwastraff o dan amodau penodol 鈥� Adran 2	Manylion Pellach
Gwahardd y defnydd o eithriadau mewn/yn agos i safleoedd trwyddedig	Adran 2.1
Cyfyngu ar nifer yr eithriadau sydd wedi鈥檜 cofrestru ar safle	Adran 2.2

Yr angen am wybodaeth ychwanegol i gefnogi rheoleiddio effeithiol 鈥� Adran 3	Manylion Pellach
Gofyniad gorfodol i weithredwyr gadw cofnodion ac i sicrhau eu bod ar gael ar gais	Adran 3.1
Gofyniad i weithredwyr gadw cofnodion mewn fformat electronig	Adran 3.2
Y gallu i reoleiddwyr osod gofynion gwybodaeth ychwanegol	Adran 3.3

Gwella鈥檙 rheoleiddiad o eithriadau 鈥� Adran 4	Manylion Pellach
Taliadau eithriadau	Adran 4.1

Newidiadau technegol i eithriadau 鈥� Adran 6	Manylion Pellach
Codau Gwastraff	Adran 6.1
Cysondeb amodau ar draws eithriadau	Adran 6.2
Diwygiadau eraill i鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol	Adran 6.3

Tabl 2 Crynodeb o鈥檙 newidiadau cyffredinol sydd i鈥檞 gwneud i鈥檙 deg cyfundrefn eithriadau gwastraff sy鈥檔 peri鈥檙 pryder mwyaf: Newidiadau i eithriadau unigol 鈥� Adran 5

Eithriad (enw cyfredol)	Newid	Manylion Pellach
U1 鈥� Defnyddio gwastraff wrth adeiladu	Newid amodau	Adran 5.1 ac Atodiad 1
U16 鈥� Defnyddio rhannau o gerbydau ELV sydd wedi鈥檜 dadlygru	Dileu	Adran 5.2
T4 鈥� Triniaethau paratoadol	Newid amodau	Adran 5.3 ac Atodiad 2
T6 鈥� Trin pren gwastraff	Newid amodau	Adran 5.4 ac Atodiad 3
T8 鈥� Triniaeth fecanyddol o deiars ar ddiwedd eu hoes	Dileu	Adran 5.5
T9 鈥� Adfer metel sgrap	Dileu	Adran 5.6
T12 鈥� Triniaeth 芒 llaw	Newid amodau	Adran 5.7 ac Atodiad 4
D7 鈥� Llosgi llystyfiant yn y man lle鈥檌 cynhyrchir yn unig	Newid amodau	Adran 5.8 ac Atodiad 5
S1 鈥� Storio mewn cynwysyddion	Newid amodau	Adran 5.9 ac Atodiad 6
S2 鈥� Storio mewn man diogel	Newid amodau	Adran 5.9 ac Atodiad 6

Darperir gwybodaeth hefyd ar gyfer:

• Trwyddedau safonol newydd 鈥� Adran 7
• Darpariaethau pontio 鈥� Adran 8
• Newidiadau rheoleiddiol i鈥檙 drefn eithriadau gwastraff yn y dyfodol 鈥� Adran 9

2. Gwahardd y defnydd o eithriadau gwastraff o dan amodau penodol

Mae gweithredwyr gwastraff yn aml yn cofrestru sawl eithriad ar yr un safle, yn aml gyda鈥檙 bwriad o鈥檜 defnyddio ynghyd ag eithriadau eraill neu eu gweithgarwch trwyddedig. Mae hyn yn:

• Dwys谩u gweithrediadau gwastraff ac yn cynyddu proffil risg safleoedd;
• Ei gwneud yn anodd sefydlu pa weithgareddau a wneir dan drwydded a pha rai a wneir dan eithriadau lluosog, gan ei gwneud yn anodd penderfynu 芒 oes cydymffurfiaeth reoleiddiol neu ddim;
• Cymhlethu monitro ac yn cynyddu costau i鈥檙 rheolyddion; ac
• Mae鈥檔 gyffredin mewn safleoedd sy鈥檔 peri pryder a lle gwelir gweithgarwch anghyfreithlon.

Felly, rydym wedi ymgynghori ar nifer o gynigion i fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 heriau hyn.

2.1 Gwahardd y defnydd o eithriadau mewn/yn agos i safleoedd trwyddedig

Roedd ymgynghoriad 2018 yn cynnig diwygio鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol fel na ellid defnyddio eithriadau gwastraff o fewn gweithrediadau gwastraff trwyddedig. Roedd y cynnig yn cynnwys gweithgarwch a wneir dan eithriadau gwastraff ac a gynhelir yn gyfagos i safleoedd gwastraff trwyddedig ac sydd 芒 chysylltiadau technegol uniongyrchol.

Er ein bod yn cydnabod y pryderon a godwyd yn yr ymgynghoriad, o ystyried y sylwadau yn eu cyfanrwydd byddwn yn gwahardd defnyddio eithriadau gwastraff mewn safleoedd trwyddedig. Mae eithriadau gwastraff ar gyfer gweithgareddau lle aseswyd bod y risg yn isel ar sail y gweithgaredd hwnnw鈥檔 unig. Yn yr un modd, mae trwyddedau amgylcheddol yn cael eu rhoi ar y ddealltwriaeth mai鈥檙 gweithgaredd trwyddedig yw鈥檙 unig weithrediad gwastraff a wneir ar y safle. Pan fo gweithgarwch trwyddedig a gweithgarwch eithriedig yn cael eu cyflawni gyda鈥檌 gilydd ni fydd y risg cronnol wedi鈥檌 asesu, a gallai鈥檙 risg i bobl a鈥檙 amgylchedd fod yn annerbyniol. Mae hyn yn cynnwys cofrestru eithriadau gwastraff i ganiat谩u mwy o wastraff, mathau ychwanegol o wastraff, neu brosesau trin sydd yn wahanol ac yn ychwanegol i鈥檙 rhai a awdurdodwyd gan y drwydded amgylcheddol. Mewn sefyllfaoedd lle mae gweithredwyr wedi cofrestru eithriadau sy鈥檔 ymestyn eu gweithgareddau gwastraff y tu hwnt i derfynau ac amodau eu trwydded amgylcheddol, bydd angen iddynt wneud cais am amrywiad trwydded.

Mae Defra a Llywodraeth Cymru wedi rhoi ystyriaeth bellach i鈥檙 term 鈥榗ysylltiadau technegol uniongyrchol鈥�. Byddwn yn ei symleiddiotrwy ddefnyddio 鈥渃yswllt uniongyrchol鈥�, gan ddiffinio鈥檙 term yn y Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol ac yn ehangu arno yn y canllawiau.

Ystyr 鈥渃yswllt uniongyrchol鈥� yw pan fo gweithgaredd gwastraff wedi鈥檌 eithrio:

• yn cael ei gynnal wrth ymyl gweithrediad gwastraff trwyddedig
• yn cael ei wneud o dan reolaeth yr un gweithredwr
• yn defnyddio鈥檙 un staff, yr un cyfarpar neu鈥檙 un seilwaith, a phan na allai鈥檙 gweithgaredd gwastraff eithriedig gael ei gwblhau hebddynt

Mae鈥檙 term hwn yn gymorth i adnabod pan fo eithriad yn cael ei wahardd wrth ymyl safle sydd 芒 thrwydded ar gyfer gweithgareddau rheoli gwastraff.

Yn debyg i鈥檔 gwaharddiad ar gofrestru eithriadau ar safleoedd trwyddedig, rydym hefyd yn gwahardd cofrestru eithriadau ar safleoedd cyfagos pan fo cyswllt uniongyrchol rhyngddynt. Mae gan Asiantaeth yr Amgylchedd a Chyfoeth Naturiol Cymru brosesau ar waith i ganiat谩u i dreialon sy鈥檔 ymwneud 芒 gwastraff gael eu cynnal a dylai鈥檙 rheoleiddwyr gytuno ar y rhain fesul achos cyn iddynt gael eu dechrau.

Byddwn yn diwygio鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol i ddileu鈥檙 rheoliad sydd, pan fo eithriad wedi鈥檌 gofrestru ar safle gwastraff trwyddedig, yn dapraru bod y rhan honno o鈥檙 drwydded sy鈥檔 awdurdodi鈥檙 eithriad yn cael ei dirymu ^{[footnote 2]}. Yn hytrach, bydd y Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol yn ei gwneud yn glir y bydd unrhyw eithriad sydd wedi鈥檌 gofrestru ar safle sy鈥檔 gweithredu o dan drwydded amgylcheddol, neu lle mae cyswllt uniongyrchol, yn annilys. Deiliad y drwydded fydd yn gyfrifol am sicrhau nad ydynt yn defnyddio eithriad i ymestyn eu gweithgareddau trwyddedig yn y modd hwn. Bydd canllawiau ar gyfer eithriadau gwastraff yn cael eu diwygio i egluro ym mha fath o sefyllfaoedd y bydd hyn yn berthnasol.

Mae Rheoliad 5 o鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol eisoes yn gwahardd gweithrediadau gwastraff eithriedig o fewn gweithfa. Bydd y diwygiadau hyn felly鈥檔 sicrhau cysondeb 芒鈥檙 dull hwnnw, drwy ei gwneud yn glir na ellir cofrestru eithriadau gwastraff pan fo Cyswllt Uniongyrchol 芒 gweithfa neu safle trwyddedig.

2.2 Cyfyngu ar nifer yr eithriadau sydd wedi鈥檜 cofrestru ar safle

Ar hyn o bryd, mae鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol yn caniat谩u i sawl eithriad gael eu cofrestru ar yr un safle, gan olygu y gallai cynnal sawl gweithgaredd risg isel ar raddfa fach arwain at broffil risg cymhleth ar raddfa fawr. Mae鈥檙 gweithgareddau cyfunol hyn yn aml yn peri mwy o risg amgylcheddol a dylid eu rheoleiddio 芒 thrwyddedau. Yn ymgynghoriad 2018, gwnaethom gynnig lleihau鈥檙 risg hon drwy gyfyngu ar nifer neu gwmpas yr eithriadau a gofrestrir ar un safle.

Ni fynegwyd unrhyw duedd y naill ffordd neu鈥檙 llall o ran yr opsiynau a gyflwynwyd yn ymgynghoriad 2018. Fodd bynnag, cafwyd sylwadau a oedd yn croesawu rhoi cyfyngiadau ar yr eithriadau a gofrestrir ar safle, a鈥檙 farn oedd y byddai hyn yn helpu tegwch o ran gweithgareddau trwyddedig, gan arwain at fanteision i weithredwyr cyfreithlon a chan ddiogelu pobl a鈥檙 amgylchedd yn well.

Rydym wedi ystyried y sylwadau a gafwyd ochr yn ochr ag amcan y diwygiad i atal y defnydd o eithriadau lluosog i ehangu鈥檙 terfynau a ganiateir ac i osgoi trwyddedu. Teimlwyd bod Opsiynau 2 鈥� 4, sy鈥檔 cyfyngu ar gyfanswm nifer neu ar gyfuniadau o eithriadau, yn rhy gyfyngol ac o bosibl yn rhy gymhleth ac felly nid oeddent yn briodol. Felly, byddwn yn bwrw ymlaen ag Opsiwn 1 o ymgynghoriad 2018:

• Egluro鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol er mwyn ei gwneud yn amlwg, pan fo mwy nag un eithriad wedi鈥檌 gofrestru ar safle, bod y terfyn storio ar gyfer pob math gwahanol o wastraff wedi鈥檌 gyfyngu i鈥檙 terfyn isaf a nodir yn yr eithriadau hynny a gofrestrwyd. Er enghraifft, pe bai eithriad yn cael ei gofrestru sy鈥檔 caniat谩u storio 50 metr ciwbig o bren, ynghyd ag eithriad arall sy鈥檔 caniat谩u storio 60 metr ciwbig o bren, ni fyddai hyn yn caniat谩u i 110 metr ciwbig o bren gael ei storio. Yn hytrach, byddai terfyn storio cyffredinol o 50 metr ciwbig, sef y terfyn isaf o鈥檙 ddau eithriad a gofrestrwyd, yn cael ei ganiat谩u. Nid oes ots ym mha drefn y caiff yr eithriadau hyn eu cofrestru. Er mwyn diogelu iechyd pobl a鈥檙 amgylchedd, y terfyn storio isaf yw鈥檙 terfyn y mae鈥檔 rhaid i weithredwr eithriedig gydymffurfio ag ef yn eu gweithrediadau.

Mae eithriadau S1 ac S2 ar gyfer storio gwastraff yn ddiogel cyn ei adfer mewn man arall. Felly ni ellir cofrestru eithriadau S1 ac S2 ar safle lle mae cysylltiad uniongyrchol ag unrhyw eithriad gwastraff arall.

Pan fo gweithredwr yn cofrestru mwy nag un eithriad ar safle;

• Rhaid iddynt gydymffurfio 芒 holl amodau a chyfyngiadau鈥檙 eithriadau cofrestredig
• Rhaid iddynt sicrhau nad yw cyfanswm y gwastraff ar y safle hwnnw, ar unrhyw un adeg ac mewn unrhyw gyfnod o amser, yn fwy na therfyn isaf yr eithriadau a gofrestrwyd

Ystyr 鈥淪afle鈥� yw darn o dir neu lain linellol barhaus o dir lle mae gweithgaredd gwastraff eithriedig yn digwydd. Bydd y canllawiau cysylltiedig yn rhoi mwy o eglurder ynghylch ystyr safle, gan gynnwys ar ffermydd a rhwydweithiau llinellol.

3. Yr angen am wybodaeth ychwanegol i gefnogi rheoleiddio effeithiol

Ychydig iawn o wybodaeth sy鈥檔 cael ei chasglu am weithgareddau gwastraff eithriedig. Mae hyn yn ei gwneud yn anodd i鈥檙 rheolyddion flaenoriaethu gweithgarwch cydymffurfio ac arolygiadau. Roedd ymgynghoriad 2018 yn ceisio barn ar elfennau amrywiol yn ymwneud 芒 gofyn am wybodaeth ychwanegol.

3.1 Gofyniad gorfodol i weithredwyr gadw cofnodion ar gyfer pob eithriad ac i sicrhau eu bod ar gael ar gais

Roedd cefnogaeth gref (94%) i weithredwyr gadw cofnodion ac i sicrhau eu bod ar gael i reoleiddwyr ar gais. Felly, byddwn yn gweithredu鈥檙 gofyniad hwn drwy ddiwygio鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol i gynnwys dyletswydd gynhyrchu a chadw cofnodion cyffredinol mewn perthynas 芒鈥檙 holl weithrediadau gwastraff eithriedig. Mae rhai gofynion cadw cofnodion eisoes yn bodoli ar gyfer is-set o eithriadau sydd wedi鈥檜 rhestru ar hyn o bryd ym mharagraff 17 o Atodlen 2 i鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol. Bydd y gofyniad hwn yn dod i rym ar unwaith pan fo鈥檙 rheoliadau diwygiedig yn dod i rym.

Bydd disgwyl i weithredwyr lenwi ffurflen gan y rheolyddion ar gyfer yr eithriadau penodol y maent yn eu cofrestru. Bydd y ffurflen hon yn cynnwys gwybodaeth fel y mathau penodol o wastraff y maent yn ei drin yn eu gweithgarwch eithriedig a manylion am y llif gwastraff. Rhaid i鈥檙 cofnod hwn fod ar gael ar gais yn y safle cofrestredig neu erbyn dyddiad penodedig os yw鈥檙 gweithredwr yn cael cais ysgrifenedig gan y rheoleiddiwr.

Bydd disgwyl i weithredwyr gweithgareddau gwastraff eithriedig gadw cofnodion drwy gydol eu gweithgarwch eithriedig ac am flwyddyn ar 么l i鈥檞 gweithgarwch ddod i ben. Bydd rhagor o fanylion yn cael eu darparu drwy鈥檙 canllawiau.

3.2 Y gofyniad i weithredwyr gadw cofnodion ar ffurf electronig a/neu mewn system a nodwyd gan y rheoleiddiwr

Roedd tri chwarter (75%) yr ymatebwyr yn cefnogi鈥檙 cynnig hwn. Byddwn felly yn diwygio鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol i nodi bod yn rhaid i gofnodion fod ar gael i鈥檙 awdurdod cofrestru eithriadau ar ffurf electronig a/neu mewn system TG a nodwyd gan y rheoleiddiwr pan fo angen hynny.

Yn yr un modd 芒鈥檙 gofyniad i gadw cofnodion, bydd y gofyniad hwn yn dod i rym ar unwaith pan fo鈥檙 rheoliadau diwygiedig yn dod i rym. Mater i鈥檙 rheoleiddiwr fydd penderfynu pryd a pha mor aml y byddent angen i gofnodion fod ar gael (e.e. fel rhan o wiriad cydymffurfio wedi鈥檌 dargedu, neu鈥檔 rheolaidd).

O ran cofnodion o symudiadau gwastraff, mae Deddf yr Amgylchedd 2021 ^{[footnote 3]} yn cynnwys p诺er a fydd yn galluogi cyflwyno system olrhain gwastraff electronig i wella ansawdd a chywirdeb data gwastraff. Lansiodd Llywodraeth y DU, Llywodraeth yr Alban, Llywodraeth Cymru a Defra yng Ngogledd Iwerddon ymgynghoriad ar 鈥済yflwyno tracio gwastraff digidol gorfodol鈥� ar 21 Ionawr 2022.

Mae鈥檙 ymgynghoriad yn cynnwys cynigion ar sut i gasglu gwybodaeth gan y rhai sydd wedi鈥檜 hallg谩u鈥檔 ddigidol pan gyflwynir y gwasanaeth olrhain gwastraff. Bydd y rheolyddion yn ystyried y gofynion interim ar gyfer y rhai sydd wedi鈥檜 hallg谩u鈥檔 ddigidol o ran gwneud cofnodion sy鈥檔 ymwneud ag eithriadau. Bydd rhagor o fanylion yn cael eu darparu drwy鈥檙 canllawiau.

3.3 Gallu rheoleiddwyr i osod gofynion gwybodaeth ychwanegol mewn rhai achosion ar gyfer eithriadau unigol, unai wrth gofrestru, yn barhaus, neu ar ddiwedd gweithrediad

Roedd cefnogaeth gref i鈥檙 cynnig hwn, gydag 89% o鈥檙 ymatebwyr yn cytuno y dylai鈥檙 rheolyddion allu gosod gofynion gwybodaeth ychwanegol ar gyfer eithriadau unigol. Fodd bynnag, nid oedd unrhyw deimlad cryf i ychwanegu gofynion ychwanegol penodol ar unwaith.

Mae鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol^{[footnote 4]} eisoes yn ei gwneud yn ofynnol i weithredwyr sy鈥檔 ceisio cofrestriad gyfer gweithrediad gwastraff hysbysu鈥檙 awdurdod cofrestru eithriadau gyda disgrifiad o鈥檙 gweithrediad gwastraff. Byddwn yn ymestyn y manylion perthnasol yn Atodlen 2 Paragraff 10 i roi cyfle i鈥檙 rheolyddion ofyn am wybodaeth ychwanegol unai wrth gofrestru, yn barhaus, neu ar ddiwedd gweithrediad os oes angen. Gallai鈥檙 wybodaeth ychwanegol hon gynnwys, er enghraifft, pa mor hir y mae鈥檙 gweithredwr yn disgwyl i鈥檙 gweithrediad bara, ac, pan fyddent yn adnewyddu, cofnodion y gwastraff a driniwyd yn ystod y cyfnod cofrestru diwethaf.

4. Rheoleiddio eithriadau yn well

Roedd ymgynghoriad 2018 yn nodi cynigion i wneud rhagor o welliannau i鈥檙 ffordd y mae defnyddwyr eithriadau yn cael eu rheoleiddio.

4.1 Taliadau Eithriadau

Rydym yn cydnabod bod y rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr wedi canolbwyntio ar bwysigrwydd sicrhau bod y gwiriadau cywir ar waith pan fo eithriadau yn cael eu cofrestru, a hynny i ddiogelu rhag troseddau gwastraff. Awgrymodd nifer o ymatebwyr hefyd y dylid codi t芒l am eithriadau er mwyn ariannu鈥檙 gwiriadau angenrheidiol ar y pwynt cofrestru.

Mae Deddf yr Amgylchedd 2021 yn rhoi鈥檙 pwerau i鈥檙 rheolyddion i godi t芒l am gofrestriadau eithriadau. Bydd y taliadau hyn yn helpu i fuddsoddi mewn gwasanaethau cofrestru eithriadau ar-lein, a byddent yn rhwystr rhag cofrestru eithriadau yn ddiangen. Bydd taliadau hefyd yn helpu i gefnogi鈥檙 gwaith o gyflawni gweithgarwch cydymffurfio sy鈥檔 seiliedig ar risg. Bydd unrhyw daliadau newydd am eithriadau yn destun ymgynghoriad pellach gan y rheolyddion.

5. Newidiadau i eithriadau unigol

Rydym wedi ystyried yr ymatebion i鈥檔 cynigion ar gyfer y deg eithriad lle bu ymgynghoriad ar unai eu dileu neu newid yr amodau. Roedd ymgynghoriad 2018 yn cynnwys tri opsiwn, ac eithrio eithriad U16 pan na ystyriwyd Opsiwn 2, ac eithriadau D7, S1 ac S2 pan na ystyriwyd Opsiwn 3:

• Opsiwn 1 - Cadw鈥檙 eithriad heb unrhyw newidiadau i鈥檞 amodau
• Opsiwn 2 - Newid yr eithriad, diwygio ei amodau
• Opsiwn 3 - Dileu鈥檙 eithriad a鈥檌 gwneud yn ofynnol i鈥檙 gweithgareddau y mae鈥檔 eu cwmpasu gael eu cyflawni o dan drwydded

Ar 么l ystyried ymatebion 2018 i鈥檙 ymgynghoriad, a鈥檙 angen i leihau鈥檙 risg i bobl a鈥檙 amgylchedd, byddwn yn newid amodau saith o鈥檙 deg eithriad gwastraff ac yn cael gwared ar dri. Nodir y manylion a鈥檙 rhesymeg dros bob eithriad yn yr adran hon.

5.1 Eithriad U1 - Defnyddio gwastraff wrth adeiladu

Roedd y mwyafrif (60%) o鈥檙 ymatebwyr o blaid newid amodau eithriad U1. Mynegwyd pryderon ynghylch disgrifio gwastraff yn anghywir a chamddefnyddio鈥檙 tunelli a ganiateir o dan eithriad U1. Dywedwyd hefyd y byddai diwygio鈥檙 amodau yn helpu i greu tegwch ymhlith busnesau.

Rydym wedi ystyried ymatebion ymgynghoriad 2018 ac wedi ailasesu鈥檙 amodau a gynigiwyd er mwyn sicrhau cydbwysedd rhwng anghenion y diwydiant a鈥檙 angen i gynnal lefel gymesur o ddiogelwch amgylcheddol.

Byddwn felly鈥檔 newid amodau eithriad U1 er mwyn lleihau鈥檙 risg y mae camddefnydd yn ei beri i鈥檙 amgylchedd ac i iechyd pobl. Byddwn yn gwneud hyn drwy gyfyngu ar ba fath o wastraff, maint y gwastraff, a pha weithgareddau gwastraff a ganiateir mewn gweithgareddau adeiladu penodol yn hytrach na phennu terfyn cyffredinol ar gyfer yr eithriad. Byddwn hefyd yn newid enw eithriad U1 o 鈥淒efnyddio gwastraff mewn adeiladu鈥� i 鈥淒efnyddio gwastraff i adeiladu a chynnal arwynebau a rhwystrau鈥�. Bydd hyn yn rhoi mwy o eglurder o ran diben a bwriad eithriad U1.

Mae鈥檙 diwygiadau arfaethedig yn golygu y bydd yr eithriad U1 yn fwy cyfyngol nag y mae ar hyn o bryd mewn perthynas 芒鈥檙 defnydd o wastraff. Fodd bynnag, mae opsiynau eraill ar gael sy鈥檔 osgoi鈥檙 angen am drwydded amgylcheddol. Gellir defnyddio deunyddiau sy鈥檔 deillio o wastraff heb drwydded os ydynt wedi鈥檜 hadfer yn llawn ac yn cwrdd 芒 gofynion diwedd gwastraff. Er enghraifft, drwy ddefnyddio deunydd sy鈥檔 cydymffurfio 芒 phrotocol ansawdd ^{[footnote 5]} (Bydd Protocolau Ansawdd yn cael eu galw鈥檔 Fframweithiau Adnoddau yn y dyfodol).

Ceir rhagor o fanylion am y newidiadau y byddwn yn eu rhoi ar waith yn Atodiad 1.

Gan ystyried yr egwyddorion yr ymgynghorwyd arnynt, rydym yn cynnig cyfnod pontio o 12 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 gwelliannau i rym. Ceir rhagor o fanylion yn Adran 8.

5.2 Eithriad U16: Defnyddio rhannau o gerbydau ELV sydd wedi鈥檜 dadlygru

Mae鈥檙 rheolyddion wedi nodi lefelau uchel o weithgarwch anghyfreithlon yn gysylltiedig ag eithriad U16. Oherwydd hyn, roedd ymgynghoriad 2018 yn ceisio barn ar unai cadw eithriad U16 heb unrhyw newidiadau i鈥檞 amodau, neu ddileu鈥檙 eithriad yn gyfan gwbl. Y teimlad oedd na fyddai newid yr amodau yn mynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 risg a achosir gan weithgarwch anghyfreithlon sy鈥檔 gysylltiedig ag eithriad U16, ac felly ni chafodd yr opsiwn hwn ei ddatblygu.

Roedd cefnogaeth gryf (86%) i ddileu鈥檙 eithriad hwn, gydag ymatebwyr yn pwysleisio鈥檙 effaith negyddol y mae gweithgarwch anghyfreithlon yn ei chael ar fusnesau cyfreithlon.

Oherwydd effaith negyddol camddefnydd o鈥檙 eithriad hwn ar yr amgylchedd a鈥檙 pryderon a godwyd gan y diwydiant rheoli gwastraff, byddwn yn dileu eithriad U16. Bydd hyn yn golygu y bydd gweithredwyr sy鈥檔 defnyddio鈥檙 eithriad hwn ar hyn o bryd angen trwydded amgylcheddol i weithredu, neu bydd rhaid iddynt roi鈥檙 gorau i unrhyw weithgareddau sy鈥檔 gysylltiedig ag eithriad U16.

Nid ydym yn rhagweld unrhyw effeithiau negyddol o ddileu鈥檙 eithriad hwn. Bydd y rhai sy鈥檔 dymuno parhau 芒 gweithrediadau gwastraff o鈥檙 fath yn gorfod gwneud hynny o dan drwydded, a bydd hynny鈥檔 yn darparu rheolaeth reoleiddiol fwy cadarn.

Bydd cyfnod pontio byr o 3 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 diwygiadau i rym. Mae rhagor o fanylion ar gael yn Adran 8.

5.3 Eithriad T4: Triniaethau paratoadol, megis bwndelu, didoli, a darnio

Roedd bron i dri chwarter (72%) yr ymatebwyr yn cefnogi naill ai newid neu ddileu鈥檙 eithriad hwn, gyda mwyafrif bychan (51%) yn ffafrio ei ddileu.

Gan ystyried yr ymatebion i ymgynghoriad 2018, mae Defra a Llywodraeth Cymru o鈥檙 farn bod gan yr eithriad T4 r么l i鈥檞 chwarae o ran cefnogi鈥檙 farchnad casglu ac adfer gwastraff, ar yr amod bod cyfyngiadau ar y gweithgareddau gwastraff dan sylw er mwyn sicrhau eu bod yn risg isel. Am y rheswm hwn, byddwn yn newid amodau eithriad T4. Byddwn yn lleihau鈥檙 terfynau storio ac yn diwygio鈥檙 amodau ar gyfer mathau penodol o wastraff er mwyn sicrhau trosiant cyflymach ac i leihau pentyrru. Byddwn hefyd yn diwygio鈥檙 amodau cyffredinol i leihau鈥檙 risg o d芒n. Byddwn yn diwygio teitl yr eithriad o: 鈥淭riniaethau paratoadol (bwndelu, didoli, darnio etc.)鈥� i 鈥淭4 Triniaeth baratoadol o wastraff鈥�.

Ceir rhagor o fanylion am y newidiadau y byddwn yn eu rhoi ar waith yn Atodiad 2.

Bydd cyfnod pontio o 6 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 diwygiadau i rym. Ceir rhagor o fanylion am y cyfnod pontio yn Adran 8.

5.4 Eithriad T6: Trin deunydd pren gwastraff a phlanhigion gwastraff drwy greu sglodion, darnio, torri neu falurio

Roedd tri chwarter (75%) o鈥檙 ymatebwyr yn cefnogi naill ai newid neu ddileu鈥檙 eithriad hwn, gyda thuedd clir tuag at newid y darpariaethau yn hytrach na dileu鈥檙 eithriad.

Er gwaethaf bod lefel y gweithgarwch anghyfreithlon sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 eithriad hwn (10%) yn is o gymharu ag eraill, mae鈥檙 risgiau t芒n a鈥檙 disgrifiad anghywir o bren gwastraff yn cyfiawnhau鈥檙 angen am newid. Mae Strategaeth Adnoddau a Gwastraff Lloegr yn nodi dull strategol o ymdrin 芒 throseddau gwastraff yn Lloegr, sy鈥檔 cynnwys edrych ar fesurau pellach i atal a mynd i鈥檙 afael 芒 thipio anghyfreithlon. Mae Llywodraeth Cymru yn gweithio ar Gynllun Atal Sbwriel a Thipio Anghyfreithlon a fydd yn cynnwys mesurau i fynd i鈥檙 afael 芒 thipio anghyfreithlon.

Rydym yn cydnabod y pryderon a godwyd a byddwn yn newid amodau eithriad T6 er mwyn lleihau鈥檙 risg i bobl ac i鈥檙 amgylchedd. Byddwn yn lleihau鈥檙 terfynau storio ac yn diwygio鈥檙 amodau ar gyfer mathau penodol o wastraff er mwyn sicrhau gwell trosiant ac i leihau pentyrru. Byddwn yn diwygio teitl yr eithriad o: 鈥淭rin pren gwastraff a deunydd planhigion gwastraff drwy greu sglodion, darnio, torri neu falurio鈥� i 鈥淒rin pren gwastraff a deunydd planhigol鈥�.

Ceir rhagor o fanylion am y newidiadau y byddwn yn eu rhoi ar waith yn Atodiad 3.

Bydd cyfnod pontio o 6 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 diwygiadau i rym. Mae rhagor o fanylion ar gael yn Adran 8.

5.5 Eithriad T8: Triniaeth fecanyddol o deiars ar ddiwedd eu hoes

Roedd mwy na thri chwarter (78%) o鈥檙 ymatebwyr o blaid newid neu ddileu鈥檙 eithriad hwn.

O ystyried lefel y risg o d芒n mewn perthynas 芒 storio teiars, a thystiolaeth terfynau鈥檙 eithriadau yn cael eu rhagori鈥檔 sylweddol, rydym wedi dod i鈥檙 casgliad na ellir cadw eithriad T8.

Byddwn felly鈥檔 dileu eithriad T8 o鈥檙 gyfundrefn eithriadau gwastraff. Bydd hyn yn golygu y bydd gweithredwyr sy鈥檔 defnyddio鈥檙 eithriad hwn ar hyn o bryd angen gweithredu 芒 thrwydded, neu bydd rhaid iddynt roi鈥檙 gorau i unrhyw weithgareddau sy鈥檔 gysylltiedig ag eithriad T8.

Nid ydym yn rhagweld y bydd costau dileu鈥檙 eithriad hwn yn drech na鈥檙 manteision o ran diogelu鈥檙 amgylchedd a diogelwch y cyhoedd, ac rydym yn disgwyl gweld gwell cydymffurfiaeth gan y rhai sy鈥檔 symud i鈥檙 gyfundrefn drwyddedu. Rydym hefyd yn disgwyl gweld gostyngiad yn y mathau o weithgarwch troseddol sy鈥檔 gysylltiedig 芒 chamddefnyddio eithriad T8. Rydym yn rhagweld y bydd hyn o fudd i weithredwyr cyfreithlon sydd ar eu colled oherwydd gweithredwyr twyllodrus.

Ni fydd dileu eithriad T8 yn effeithio ar y rhai sy鈥檔 cynhyrchu teiars gwastraff ac ond yn eu storio fel rhan o鈥檜 busnes (e.e. gosodwyr teiars, garejys, gweithredwyr adfer ar ochr y ffordd), gan fod storio teiars yn eu hadeiladau eu hunain cyn iddynt gael eu casglu yn dod o dan eithriadau鈥檙 NWFD ^{[footnote 6]}.

Oherwydd effeithiau negyddol gweithgarwch anghyfreithlon ar fusnesau cyfreithlon a鈥檙 risg gysylltiedig i鈥檙 amgylchedd ac i iechyd pobl, bydd cyfnod pontio byr o 3 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 gwelliannau i rym. Mae rhagor o fanylion ar gael yn Adran 8.

5.6 Eithriad T9: Adfer metel sgrap

Roedd y mwyafrif (82%) o鈥檙 ymatebwyr o blaid newid neu ddileu鈥檙 eithriad hwn, gyda mwyafrif bychan yn ffafrio ei ddileu.

O ystyried lefel y risg mewn perthynas 芒 th芒n, a鈥檙 angen am ddraenio safleoedd a monitro cydymffurfiaeth yn briodol, y dull priodol o reoleiddio鈥檙 gweithgarwch gwastraff hwn yw drwy鈥檙 gyfundrefn trwyddedu amgylcheddol.

O鈥檙 herwydd, byddwn yn dileu eithriad T9. Bydd hyn yn golygu y bydd gweithredwyr sy鈥檔 defnyddio鈥檙 eithriad hwn ar hyn o bryd angen gweithredu 芒 thrwydded, neu bydd rhaid iddynt roi鈥檙 gorau i unrhyw weithgareddau a ganiateir dan eithriad T9. Bydd dileu鈥檙 eithriad T9 yn helpu i wella鈥檙 sector ailgylchu metel a bydd yn berthnasol i bob gweithredwr yn y sector yn yr un modd.

Oherwydd nifer yr achosion o weithgarwch anghyfreithlon sy鈥檔 gysylltiedig ag eithriad T9 a鈥檙 effeithiau negyddol ar fusnesau cyfreithlon, bydd cyfnod pontio byr o 3 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 gwelliannau i rym. Ceir rhagor o fanylion am drefniadau pontio yn Adran 8.

5.7 Eithriad T12: Trin gwastraff 芒 llaw

Roedd bron i dri chwarter (74%) o鈥檙 ymatebwyr yn cefnogi naill ai newid neu ddileu鈥檙 eithriad hwn, gyda thuedd clir tuag at newid y darpariaethau yn hytrach na dileu鈥檙 eithriad.

O ystyried gwerth isel rhai mathau o wastraff a ganiateir o dan eithriad T12, gan gynnwys y broses gostus o ailgylchu matresi i鈥檞 hailddefnyddio, ac oherwydd bod yr elw鈥檔 aml yn dod o鈥檙 dderbyn y ffi glwyd ac yna anwybyddu鈥檙 gwastraff, mae Defra a Llywodraeth Cymru yn credu y byddai rheolaeth dynnach yn fuddiol. Mae鈥檔 anodd gwahanu matresi i鈥檞 rhannau cyfansoddol ar gyfer prosesu, maent yn hylosg iawn, ac felly byddant yn cael eu rheoleiddio鈥檔 well o dan drwydded.

Am y rheswm hwn, byddwn yn newid amodau eithriad T12. Byddwn yn cyflwyno amodau llymach er mwyn lleihau鈥檙 risg (gan gynnwys t芒n) o bentyrru gwastraff ac yna鈥檜 hanwybyddu o dan eithriad T12. Ceir rhagor o fanylion am y newidiadau yn Atodiad 4.

Bydd cyfnod pontio o 6 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 diwygiadau i rym. Ceir rhagor o fanylion am drefniadau pontio yn Adran 8.

5.8 Eithriad D7: Llosgi gwastraff yn yr awyr agored

Fel y nodir yn y Crynodeb o鈥檙 Ymatebion, byddai鈥檔 well gan 67% o ymatebwyr newid amodau eithriad D7 yn hytrach na chadw鈥檙 amodau presennol.

Mae Defra a Llywodraeth Cymru yn cydnabod y pryderon a godwyd yn ystod ymgynghoriad 2018. Fodd bynnag, ystyrir bod angen y diwygiadau hyn er mwyn lleihau鈥檙 risgiau amgylcheddol sy鈥檔 gysylltiedig 芒 defnyddio鈥檙 eithriad hwn ac i sicrhau lefel ddigonol o ddiogelwch i鈥檙 amgylchedd ac i iechyd dynol. Mae Asiantaeth yr Amgylchedd a CNC yn gweithio gyda rheoleiddwyr eraill, a phan fo gofynion rheoliadol eraill o ran llosgi gwastraff ar y safle byddant yn ystyried dull rheoleiddio priodol. Er enghraifft, mae Asiantaeth yr Amgylchedd wedi cyhoeddi RPS 071 ar gyfer gwaredu coed a phlanhigion sydd wedi鈥檜 heintio 芒 chlefydau planhigion penodedig ^{[footnote 7]} ac RPS 178 ar gyfer trin a gwaredu planhigion anfrodorol ymledol ^{[footnote 8]}. Mae CNC wedi mabwysiadu Penderfyniadau Rheoleiddio tebyg, sef RD58 ar gyfer trin a gwaredu planhigion anfrodorol ymledol ac RD59 ar gyfer gwaredu coed a phlanhigion sydd wedi鈥檜 heffeithio gan glefyd neu bl芒u. Mae鈥檙 penderfyniadau rheoleiddio hyn ar gael gan CNC ar gais.

Am y rheswm hwn, byddwn yn newid amodau eithriad D7. Byddwn yn addasu鈥檙 terfynau amser a鈥檙 amodau storio ac yn dileu鈥檙 defnydd o fathau penodol o wastraff er mwyn lleihau鈥檙 risg i鈥檙 amgylchedd ac i iechyd pobl. Byddwn yn diwygio teitl eithriad D7 o: 鈥淟losgi gwastraff yn yr awyr agored鈥� i 鈥淟losgi llystyfiant ar y safle lle鈥檌 cynhyrchir鈥�. Bydd y newid enw hwn yn rhoi mwy o eglurder ar gwmpas y gweithgareddau y mae eithriad D7 yn eu cwmpasu. Bydd angen i weithredwyr sy鈥檔 dymuno cynnal gweithgareddau na fydd yn cael eu cwmpasu gan yr eithriad D7 diwygiedig gael awdurdod i wneud hynny o dan drwydded amgylcheddol, neu bydd rhaid iddynt roi鈥檙 gorau i unrhyw weithgarwch sy鈥檔 gysylltiedig ag eithriad D7.

Ceir rhagor o fanylion am y newidiadau yn Atodiad 5.

Bydd cyfnod pontio o 6 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 diwygiadau i rym. Ceir rhagor o fanylion am drefniadau pontio yn Adran 8.

5.9 Eithriadau S1: Storio gwastraff mewn cynwysyddion diogel, Eithriad S2: Storio gwastraff ar safle diogel, ac Eithriad S3: Storio slwtsh

Roedd ychydig dros hanner (57%) yr ymatebwyr yn ffafrio newid y rheolau yn hytrach na pheidio, ac roedd 80% yn cefnogi鈥檙 cynigion i rannu eithriadau S1 ac S2 yn chwe eithriad newydd (rhif S1, S2, S4, S5, S6, ac S7).

Cawsom nifer o sylwadau mewn ymateb i ymgynghoriad 2018 a oedd yn benodol i鈥檙 newidiadau manwl a gynigiwyd gyntaf gennym ar gyfer yr eithriadau S1-S7 newydd. Gan ystyried y sylwadau hyn, ac i sicrhau bod y gyfundrefn eithriadau gwastraff yn parhau i fod yn eglur ac yn ddefnyddiol i weithredwyr a rheoleiddwyr, rydym wedi penderfynu cadw eithriadau S1, S2 ac S3 yn hytrach na鈥檜 rhannu鈥檔 saith eithriad newydd a diwygiedig. Yn hytrach na gwahanu eithriadau S1 ac S2 er mwyn gwahaniaethu rhwng mathau o wastraff, rydym wedi diwygio ac ailenwi eithriadau S1 ac S2 er mwyn iddynt fod yn fwy eglur o ran pa ddeunyddiau sydd i鈥檞 storio un ai mewn cynhwysyddion diogel neu mewn safle diogel cyn eu hadfer mewn man arall. Bydd ein diwygiadau ehangach i鈥檙 drefn eithriadau gwastraff a鈥檙 gwaharddiad ar gofrestru eithriadau lluosog ar safle, neu pan fo cysylltiad uniongyrchol 芒 thrwydded amgylcheddol, yn sicrhau鈥檙 amddiffyniadau a fwriedir drwy gynigion ymgynghori 2018.

Mae diwygiadau gofynnol pellach i fathau penodol o wastraff a ganiateir o dan eithriadau S1 ac S2 wedi dod i鈥檙 amlwg ers ymgynghoriad 2018. Mae Asiantaeth yr Amgylchedd wedi ymgynghori 芒 rhanddeiliaid perthnasol y diwydiant ynghylch y cynigion hyn lle bo angen.

Byddwn hefyd yn cynyddu鈥檙 terfynau storio yn eithriad NWFD 3 (storio gwastraff dros dro ar safle a reolir gan y cynhyrchydd) ac eithriad NWFD 4 (storio dros dro mewn man casglu) o 50 metr ciwbig i 100 metr ciwbig. Mae鈥檙 eithriadau NWFD hyn yn aml yn cael eu hanwybyddu ond maent yn caniat谩u i wastraff gael ei storio heb fod angen trwydded amgylcheddol neu gofrestru eithriad.

Ceir rhagor o fanylion am y newidiadau y byddwn yn eu gwneud yn Atodiad 6.

Bydd cyfnod pontio o 12 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 diwygiadau i rym ar gyfer eithriadau S1 ac S2. Ceir rhagor o fanylion am y trefniadau pontio yn Adran 8.

6. Newidiadau technegol i eithriadau

6.1 Codau gwastraff

Byddwn yn newid codau gwastraff mewn rhai eithriadau er mwyn ei gwneud yn fwy eglur pa fathau o wastraff a gwmpesir gan yr eithriadau. Roedd y rhan fwyaf o鈥檙 ymatebwyr (83%) yn cefnogi ein newidiadau arfaethedig. Nododd yr ymatebwyr bod y newidiadau鈥檔 synhwyrol ac yn bragmatig, y byddent yn cywiro gwallau blaenorol, ac y byddent yn lleihau鈥檙 potensial o wastraff yn cael ei ddosbarthu鈥檔 anghywir er mwyn cyd-fynd ag eithriadau.

Fel y nodwyd yn y crynodeb o鈥檙 ymatebion, cawsom amryw o gynigion a phryderon ychwanegol i rai o鈥檙 newidiadau a awgrymwyd gennym. Rydym wedi ystyried yr awgrymiadau a鈥檙 pryderon a dderbyniwyd ac wedi sicrhau bod y rhain wedi鈥檜 cydbwyso yn erbyn yr angen am y newidiadau arfaethedig. Mae manylion ein newidiadau i鈥檙 codau gwastraff i鈥檞 gweld yn Atodiad 7.

Ers ymgynghoriad 2018, mae wedi dod i鈥檙 amlwg bod hefyd angen diwygio鈥檙 codau gwastraff ar gyfer rheoli slwtsh carthion o dan eithriad S3 (Storio slwtsh) ac eithriad T21 (Adfer gwastraff mewn gwaith trin d诺r gwastraff). Ceir crynodeb o鈥檙 newidiadau hyn isod:

Eithriad T21: Adfer gwastraff mewn gwaith trin d诺r gwastraff

Mae angen ymestyn yr eithriad i ganiat谩u trin slwtsh carthion sydd eisoes wedi ei drin yn rhannol. Mae鈥檙 gweithgaredd hwn wedi鈥檌 gynnwys yn ddiweddar yn RPS 231 yn Lloegr ac ym Mhenderfyniad Rheoliadol RD66 yng Nghymru. Er mwyn cwblhau鈥檙 RPS a鈥檙 RD ymgynghorwyd 芒 rhanddeiliaid perthnasol yn y diwydiant. Bydd yr ychwanegiadau hyn yn adlewyrchu arferion y diwydiant ac maent yn risg isel.

Mae manylion y newidiadau hyn i鈥檞 gweld yn Nhabl B o Atodiad 7.

Eithriad S3: Slwtsh Carthion

Byddwn yn cywiro gwall gyda鈥檙 codau gwastraff sydd wedi鈥檜 rhestru ar hyn o bryd ar gyfer rheoli slwtsh carthion. Nid yw鈥檙 newid hwn yn effeithio ar y terfynau storio na鈥檙 gweithgareddau a gwmpesir gan yr eithriadau hyn. Ymdrinnir 芒鈥檙 newidiadau hyn hefyd yn RPS 231 yn Lloegr ac ym Mhenderfyniad Rheoliadol RD66 yng Nghymru.

6.2 Cysondeb amodau ar draws eithriadau

Mae鈥檙 newidiadau a gynigir i鈥檙 saith eithriad sy鈥檔 cael eu cadw yn cynnwys newidiadau i gyfaint storio a therfynau amser rhai mathau o wastraff. Mae鈥檔 bwysig, cyn belled ag y bo鈥檔 ymarferol, bod y newidiadau a wneir yn cyd-fynd 芒鈥檙 amodau a osodir gan eithriadau nad ydynt wedi鈥檜 rhestru yma. Felly, yn ymgynghoriad 2018, gwnaethom nodi ein bwriad ar gyfer y newidiadau arfaethedig er mwyn osgoi unrhyw anghysondeb. Roedd mwy na thri chwarter (76%) yr ymatebwyr yn cefnogi ein dull gweithredu ac rydym wedi cynnal ymarfer i sicrhau bod ein newidiadau arfaethedig yn gyson ag amcanion eithriadau gwastraff eraill ar gyfer yr un math o wastraff neu wastraff tebyg.

6.3 Diwygiadau eraill i鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol

Ers ein hymgynghoriad yn 2018, rydym wedi nodi m芒n ddiwygiadau pellach i鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol. Mae鈥檙 diwygiadau hyn yn rhoi eglurder, yn cywiro gwallau, neu鈥檔 sicrhau cysondeb ar draws y gyfundrefn eithriadau gwastraff yn dilyn y cynigion a nodwyd yn ymgynghoriad 2018. Nid yw鈥檙 newidiadau hyn yn newid diben y gyfundrefn eithriadau. Pan nad yw鈥檙 newidiadau hyn yn berthnasol i godau gwastraff, nodir hyn yn Atodiad 8.

Yn ogystal 芒鈥檙 cynigion a nodwyd yn ymgynghoriad 2018, nodwyd bod angen m芒n ddiwygiad i ddiwygiad o鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol a wnaed gan y Rheoliadau Gwastraff (Economi Gylchol) (Diwygio). Bydd y diwygiad y byddwn yn ei wneud yn cywiro gwall teipograffyddol ac nid yw鈥檔 newid diben y gyfundrefn eithriadau na鈥檙 Rheoliadau Gwastraff (Economi Gylchol) (Diwygio).

7. Trwyddedau rheolau safonol

Rydym yn cydnabod y gall fod angen trwyddedau rheolau safonol newydd a diwygiedig o ganlyniad i newid neu ddileu eithriadau trwy鈥檙 diwygiadau hyn. Mae ceisiadau am drwyddedau rheolau safonol yn ddewis amgen i geisiadau am drwyddedau pwrpasol mwy cymhleth. Mae鈥檙 rheolyddion yn cynnal ymgynghoriadau ar wah芒n lle bo angen ar drwyddedau rheolau safonol newydd. Cynhelir ymgynghoriadau mewn achosion lle mae鈥檙 rheoleiddiwr yn ystyried gweithrediadau gwastraff cyffredin sydd angen trwydded o ganlyniad i鈥檙 diwygiadau i鈥檙 gyfundrefn eithriadau gwastraff pan nad ydynt yn dod o dan y trwyddedau rheolau safonol presennol (fel y nodir ar 51茶馆 ^{[footnote 9]} a gwefan CNC ^{[footnote 10]}).

8. Darpariaethau pontio

Bydd y diwygiadau rydym yn eu gwneud yn golygu y bydd nifer o鈥檙 gweithgareddau a ganiateir ar hyn o bryd gan eithriad cofrestredig angen trwydded amgylcheddol i鈥檞 cyflawni.

Egwyddorion cyffredinol ein dull o ymdrin 芒 threfniadau pontio yw:

• Blaenoriaethu newidiadau yn ystod y cyfnod pontio yn seiliedig ar risg amgylcheddol ac unrhyw angen i wella gallu鈥檙 rheolyddion i arfer rheolaethau priodol
• Caniat谩u cyfnodau rhesymol o amser i weithredwyr wneud penderfyniadau gwybodus am yr opsiynau sydd ar gael i鈥檞 busnes, ac i gymryd y camau angenrheidiol i gydymffurfio 芒 gofynion rheoliadol newydd
• Caniat谩u cyfnodau rhesymol o amser i weithredwyr wneud cais am drwydded amgylcheddol, lle bo hynny鈥檔 berthnasol, ac i鈥檙 rheolyddion benderfynu ar y ceisiadau hynny
• Lleihau鈥檙 ymdrech weinyddol a鈥檙 gost sy鈥檔 gysylltiedig 芒 gwneud newidiadau ar gyfer pawb sy鈥檔 parhau i weithredu dan eithriadau gwastraff. Y gweithgareddau hyn sy鈥檔 peri鈥檙 risg isaf ac felly dylai鈥檙 system newydd ei gwneud mor hwylus ag sy鈥檔 bosibl i鈥檙 gweithredwyr reoleiddio eu sefyllfaoedd
• Ni fydd angen i鈥檙 rhai sy鈥檔 gweithredu o dan eithriad sydd heb ei restru yn y ddogfen hon ailgofrestru, oni bai ei fod yn rhan o鈥檙 broses adnewyddu arferol
• Ni fydd angen i鈥檙 rhai sy鈥檔 gweithredu o dan eithriad lle newidir yr amodau ailgofrestru, ond bydd disgwyl iddynt gydymffurfio 芒鈥檙 amodau newydd

Yn wreiddiol, cynigiom gynnwys cyfnod pontio cyffredinol o 18 mis o鈥檙 dyddiad y daw鈥檙 diwygiadau i rym, neu hyd nes y daw鈥檙 eithriadau presennol i ben, pa un bynnag oedd y cynharaf. Roedd ychydig dros hanner (52%) yr ymatebwyr yn teimlo bod y cynigion gwreiddiol yn annigonol i weithredu鈥檙 newidiadau i鈥檙 drefn eithriadau gwastraff. Fodd bynnag, fel y nodwyd yn y crynodeb o鈥檙 ymatebion, roedd y safbwyntiau鈥檔 gymysg ynghylch a oedd y cyfnod pontio yn ormodol neu鈥檔 annigonol.

Roedd pryder penodol y dylai鈥檙 cyfnod pontio ar gyfer eithriadau lle ceir y lefelau uchaf o weithgarwch anghyfreithlon fod yn fyr iawn, neu iddynt ddod i rym ar unwaith mewn rhai achosion.

O ganlyniad i鈥檙 ymatebion a鈥檙 trafodaethau a gafwyd gyda鈥檙 rheolyddion, byddwn yn diwygio鈥檙 gyfundrefn eithriadau gwastraff mewn camau. Byddwn yn cynnwys dyddiad pontio i nodi pryd y bydd eithriadau yn cael ei dileu neu pryd daw鈥檙 gwelliannau i rym.

Mae鈥檙 cyfnod pontio ar gyfer pob eithriad wedi鈥檌 ystyried yn unol 芒鈥檙 egwyddorion cyffredinol a nodir uchod. Bwriedir i鈥檙 diwygiadau i鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol gael eu gwneud o fewn y flwyddyn nesaf. Bydd rhagor o fanylion ynghylch pryd y daw鈥檙 gwelliannau i rym yn cael eu rhannu maes o law.

Eithriad	Newid	Cyfnod pontio (amser hyd nes y daw鈥檙 rheoliadau i rym, ar 么l eu cyhoeddi)
鈥� U1 Defnyddio gwastraff i adeiladu a chynnal arwynebau a rhwystrau	Newid amodau	12 mis
U16 鈥� Defnyddio rhannau o gerbydau ELV sydd wedi鈥檜 dadlygru	Dileu	3 mis
T4 鈥� Triniaeth baratoadol o wastraff	Newid amodau	6 mis
T6 鈥� Trin pren gwastraff a deunydd planhigion	Newid amodau	6 mis
T8 鈥� Triniaeth fecanyddol o deiars ar ddiwedd eu hoes	Dileu	3 mis
T9 鈥� Adfer metel sgrap	Dileu	3 mis
T12 鈥� Triniaeth 芒 llaw	Newid amodau	6 mis
D7 鈥� Llosgi llystyfiant yn y man lle鈥檌 cynhyrchir	Newid amodau	6 mis
S1 鈥� Storio gwastraff dros dro mewn cynwysyddion diogel cyn iddo gael ei adfer mewn man arall	Newid amodau	12 mis
S1 鈥� Storio gwastraff dros dro mewn safle diogel cyn iddo gael ei adfer mewn man arall	Newid amodau	12 mis

Eithriad	Cyfnod pontio (amser hyd nes y daw鈥檙 rheoliadau i rym, ar 么l eu cyhoeddi)
Gwahardd y defnydd o eithriadau mewn/yn agos i safleoedd trwyddedig	6 mis
Cyfyngu ar nifer yr eithriadau sydd wedi鈥檜 cofrestru ar safle	6 mis
Gofyniad gorfodol i weithredwyr gadw cofnodion ac i sicrhau eu bod ar gael ar gais	Yn syth
Gofyniad i weithredwyr gadw cofnodion mewn fformat electronig	Yn syth
Newidiadau i godau gwastraff	Yn syth

O ran yr eithriadau gwastraff sydd i鈥檞 dileu, byddwn yn gwneud darpariaeth yn y rheoliadau i weithredwyr barhau i weithredu o dan eu heithriadau presennol ar 么l y dyddiad pontio, cyn belled 芒鈥檜 bod wedi cyflwyno cais am drwydded i鈥檙 rheolyddion cyn y dyddiad pontio. Bydd yr amodau eithrio presennol yn parhau i fod yn gymwys ar 么l y dyddiad pontio, hyd nes y daw cofrestriad yr eithriad i ben neu hyd nes y penderfynir ar y cais am drwydded. Bydd y rheolyddion yn sefydlu dull o reoli eithriadau lle mae鈥檙 cais am drwydded yn anghyflawn neu wedi鈥檌 wrthod, a byddent yn cyfleu hyn i鈥檙 diwydiant yn uniongyrchol.

O ran yr eithriadau gwastraff sydd ag amodau i鈥檞 diwygio, bydd gweithredwyr yn gallu gweithredu o dan eu heithriadau presennol (gan gynnwys eithriadau sydd angen eu hadnewyddu) tan ddiwedd y cyfnod pontio. Ar ddiwedd y cyfnod pontio, bydd rhaid i bob gweithredwr sydd ag eithriad un ai gydymffurfio 芒鈥檙 amodau newydd, bod wedi gwneud cais am drwydded amgylcheddol, neu roi鈥檙 gorau i鈥檙 gweithgareddau.

Bydd eithriadau newydd sy鈥檔 ddarostyngedig i ddarpariaethau pontio ac sydd wedi鈥檜 cofrestru ar 么l y diwygiadau i鈥檙 Rheoliadau Trwyddedu Amgylcheddol hefyd yn gweithredu o dan yr eithriadau presennol tan ddiwedd y cyfnod pontio.

9. Newidiadau rheoleiddiol i Eithriadau yn y dyfodol

Fel y cyfeirir ato yn Adran 4.1, drwy Ddeddf yr Amgylchedd 2021 byddwn yn rhoi鈥檙 pwerau i鈥檙 rheolyddion godi t芒l am eithriadau.

Mae Deddf yr Amgylchedd 2021 hefyd yn rhoi pwerau i鈥檙 rheolyddion ddiwygio amodau eithriadau penodol heb fod angen newid deddfwriaethol. Bydd y manylion ar gyfer hyn yn cael eu datblygu鈥檔 nes ymlaen, ond ystyrir ei bod yn debygol o fod yn debyg i鈥檙 arfer presennol ar gyfer amrywio amodau trwyddedau rheolau safonol i adlewyrchu amgylchiadau newidiol ac arferion newydd. Y bwriad yw caniat谩u hyblygrwydd tebyg ar gyfer gweithgareddau eithriedig sydd 芒 risg is.

Ers Ymgynghoriad 2018 mae鈥檙 rheolyddion wedi nodi enghreifftiau lle cafodd cofrestriadau gweithredwyr eu dadgofrestru oherwydd camau gorfodi. Mewn rhai achosion, aeth gweithredwyr ati ar unwaith i ailgofrestru eithriadau er mwyn parhau i reoli gwastraff ac i dderbyn y ffi glwyd gysylltiedig, er gwaethaf bod hanes gweithgarwch troseddol yn gysylltiedig 芒鈥檜 gweithgarwch gwastraff. Er mwyn mynd i鈥檙 afael 芒 throseddau gwastraff, bydd y rheolyddion yn nodi鈥檙 mecanwaith mwyaf priodol i atal y gweithgarwch anghyfreithlon hwn yn y dyfodol.