51茶馆

Mae llawer o weithgarwch gwyddonol APHA yn canolbwyntio ar ddiogelu鈥檙 DU rhag bygythiad ac effaith amrywiaeth eang o glefydau planhigion ac anifeiliaid a gwrthdrawiadau rhywogaethau eraill. Mae llawer o鈥檙 clefydau hyn yn rhai milheintiol sy鈥檔 golygu bod yr haint yn cael ei drosglwyddo o anifeiliaid i bobl.

Ymchwil wyddonol

Mae ein gwaith ymchwil yn darparu tystiolaeth wyddonol sy鈥檔 ein galluogi i roi cyngor arbenigol ac mae鈥檔 sail i waith datblygu polisi gan y llywodraeth, gweinyddiaethau datganoledig, yr Undeb Ewropeaidd, Awdurdod Bwyd ac Amaethyddiaeth y Cenhedloedd Unedig, Cymdeithas Iechyd Anifeiliaid y Byd a Sefydliad Iechyd y Byd am ein bod yn ganolfan gyfeirio ryngwladol ar gyfer ystod eang o glefydau.

Mae staff o APHA hefyd yn gweithio gydag academia, diwydiant, ffermwyr, milfeddygon a rheolwyr yn y maes ac yn cynnal gweithgareddau gwyliadwriaeth er mwyn canfod ac ymateb i glefydau egsotig, ac er mwyn nodi ac asesu clefydau newydd, a rhai sy鈥檔 dod i鈥檙 amlwg, mewn da byw ac mewn bywyd gwyllt. Gweler i gael rhagor o wybodaeth am ein harbenigedd a鈥檔 gweithgareddau gwyliadwriaeth.

Mae鈥檙 asiantaeth yn gwneud ystod eang o waith ymchwil ar amrywiaeth o glefydau sy鈥檔 effeithio ar blanhigion, anifeiliaid a bywyd gwyllt gan gynnwys pathogenau sy鈥檔 dod i鈥檙 amlwg, clefydau feirysol endemig ac egsotig, TB buchol, bacteria a gludir mewn bwyd ac ymwrthedd gwrthficrobaidd.

Mae prif feysydd ein gwaith ymchwil yn cynnwys y canlynol:

• twbercwlosis buchol a datblygu brechlynnau a phrofion diagnostig ar gyfer gwartheg
• clefydau bacterol a diogelwch bwyd gan gynnwys bacteria a gludir mewn bwyd megis Salmonela, campylobacter ac E.coli, pathogenau bacterol megis Brwsela a Mycoplasma, ac ymwrthedd gwrthficrobaidd
• clefydau feirysol gan gynnwys feirysau adar a mamalaidd megis clefyd Newcastle, y ffliw a chlefyd clasurol y moch, feirysau milheintiol a feirysau bywyd gwyllt megis y gynddaredd a chlefydau a gludir gan fectorau
• enseffalopath茂au sbyngffurf trosglwyddadwy
• rheoli bywyd gwyllt gan gynnwys clefydau bywyd gwyllt, rhywogaethau estron goresgynnol, datblygu dulliau ac achosion o wrthdaro rhwng pobl a bywyd gwyllt

Y strategaeth wyddoniaeth ac adolygu

Mae ein strategaeth wyddoniaeth, 2021 i 2026 yn amlinellu sut mae gwyddoniaeth wedi鈥檌 gwreiddio ym mhob rhan o APHA ac yn nodi ei bod yn sail i鈥檙 dystiolaeth a鈥檙 cyngor arbenigol a roddir i gwsmeriaid polisi, diwydiant a rhanddeiliaid wrth godi ymwybyddiaeth o fygythiadau, eu diffinio a鈥檜 lliniaru.

Gwyddoniaeth ryngwladol

Cafodd y Rhaglen Ddatblygu Ryngwladol ei sefydlu yn 2018 er mwyn ymateb i risgiau a chyfleoedd Brexit a datblygu strategaethau ymgysylltu newydd ar lefel ryngwladol i gefnogi cytundebau masnach byd-eang y DU yn y dyfodol. Fel rhan o鈥檙 gwaith, mae nifer o feysydd polisi 芒 blaenoriaeth wedi cael eu hadolygu, gan gynnwys trefniadau masnach a ffiniau, cyflenwyr brechlynnau, ac mae canolfannau labordy cyfeirio rhyngwladol newydd wedi cael eu sefydlu.

Mae APHA wedi ennill enw da ers tro fel un o鈥檙 canolfannau arbenigol gorau yn y byd o ran gwyddor filfeddygol a chaiff hyn ei gadarnhau gan ein statws fel (PDF, 482 KB, 1 page) ar gyfer ystod eang o glefydau heintus ac anheintus mewn anifeiliaid. Mae鈥檙 asiantaeth yn darparu gwasanaeth ymgynghori milfeddygol a gwyddonol i wledydd ledled y byd gan gynnig:

• profion cadarnhau
• hyfforddiant technegol ac ymgynghoriaeth arbenigol
• datblygu a safoni dulliau diagnostig er mwyn sicrhau eu bod yn addas at y diben i ganfod mathau newydd o bathogenau

I gael rhagor o wybodaeth am y gwaith datblygu rhyngwladol, cysylltwch 芒 APHAIDT@apha.gov.uk.

Rhagor o wybodaeth

• - Labordy Cyfeirio TSE Sefydliad Iechyd Anifeiliaid y Byd
• - Labordy Cyfeirio Ffliw Anifeiliaid Sefydliad Iechyd Anifeiliaid y Byd/Sefydliad Bwyd ac Amaethyddiaeth y Cenhedloedd Unedig, gan gynnwys
• (PDF, 1.77 MB, 2 pages)

Labordy Cyfeirio Cenedlaethol ar gyfer Trichinella ac Echinococcus

Mae Labordy Cyfeirio Cenedlaethol y DU ar gyfer Trichinella ac Echinococcus yn gyfrifol am y canlynol:

• profion diagnostig ar gyfer moch a baeddod gwyllt i ganfod y parasit milheintiol Trichinella sp.
• ymarfer gwyliadwriaeth blynyddol y DU ar gyfer y parasit Echinococcus multilocularis

Cafodd yr Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion (APHA) ei dynodi鈥檔 gyfrifol am gynnal safonau profion Trichinella yn y DU gan yr Asiantaeth Safonau Bwyd. Caiff hyn ei ddisgrifio yn 鈥楳agnetic stirrer method for pooled sample digestion鈥� yn .

Darllenwch fwy am y (PDF, 159 KB, 3 pages).

Adroddiadau

Mae APHA yn llunio adroddiadau blynyddol ar gyfer y Labordy Cyfeirio Cenedlaethol ar gyfer Trichinella ac Echinococcus.

Mae APHA hefyd yn darparu gwybodaeth i gefnogi labordai hylendid cig, gan gynnwys newyddion a gweithdrefnau gweithredu safonol ar gyfer dulliau profi.

Cysylltu

Blog gwyddoniaeth

Darllenwch i ddysgu mwy am ein gwaith gwyddonol a鈥檔 gwaith ymchwil yn APHA. Gallwch hefyd bob tro y caiff y blog ei ddiweddaru.

Papurau gwyddonol

Papurau gwyddonol a gyhoeddir gan APHA

Cysylltu

Os bydd gennych ymholiad yngl欧n 芒鈥檔 gwaith ymchwil neu ein labordy cyfeirio, anfonwch e-bost i apha.corporatecorrespondence@apha.gsi.gov.uk.

Gwasanaethau masnachol

Mae Adran Wyddonol APHA yn cynnig ystod o wasanaethau a chynhyrchion gwyddonol masnachol i gwsmeriaid y tu allan i鈥檙 llywodraeth.

Mae manylion llawn ar gael ar .

Pwyllgor Moeseg

Er mwyn i APHA gyflawni ei chenhadaeth o 鈥渄diogelu iechyd anifeiliaid a phlanhigion er budd pobl, yr amgylchedd a鈥檙 economi鈥� bydd angen gwneud gwaith ymchwil gwyddonol i鈥檙 clefydau sy鈥檔 effeithio ar hyn.

Mae rhan o鈥檙 gwaith ymchwil yn cynnwys defnyddio anifeiliaid. Er mwyn gwneud hyn, mae APHA yn cydymffurfio 芒 Deddf Anifeiliaid (Gweithdrefnau Gwyddonol) 1986. Mae ganddi hefyd god ymarfer, gweithdrefnau a rhaglenni hyfforddiant i ddiffinio a gorfodi鈥檙 safonau uchel y mae鈥檔 rhaid i鈥檙 asiantaeth ymgyrraedd atynt ar gyfer y math hwn o waith.

Mae gan APHA ei Phwyllgor Moeseg ei hun ac y mae鈥檔 rhaid iddo adolygu a chymeradwyo pob arbrawf sy鈥檔 cynnwys defnyddio anifeiliaid at ddiben gwyddonol cyn eu dechrau. Ymhlith yr aelodau mae milfeddygon, staff gofalu am anifeiliaid, bioystadegwr, gwyddonwyr ac unigolion nad ydynt yn wyddonwyr o鈥檙 asiantaeth gyfan. Mae hefyd aelodau lleyg allanol o鈥檙 pwyllgor, a recriwtiwyd o鈥檙 gymuned leol, sy鈥檔 dod 芒 safbwynt annibynnol i鈥檙 gweithrediadau.

Mae鈥檙 Pwyllgor Moeseg yn sicrhau bod y 3 cham (3 Rs*) wedi鈥檜 cymhwyso at y cynnig astudio:

• cyfnewid 鈥� os gellir defnyddio arbrawf amgen sy鈥檔 ymwneud 芒 rhywbeth anfyw yn lle arbrawf ar anifeiliaid yna mae鈥檔 rhaid gwneud hynny

• lleihau 鈥� mae鈥檔 rhaid defnyddio鈥檙 nifer lleiaf o anifeiliaid ag sy鈥檔 gyson 芒 chynhyrchu canlyniadau ystyrlon

• mireinio 鈥� mae鈥檔 rhaid i bob agwedd ar ofalu am anifeiliaid a鈥檜 defnyddio o ddechrau hyd at ddiwedd yr astudiaeth gael ei dylunio i leihau鈥檙 effaith ar les yr anifeiliaid

Ar 么l y cam hwn, mae pob astudiaeth arfaethedig yna鈥檔 ddarostyngedig i ddadansoddiad o niwed-budd, pan gaiff y niwed a achosir ei gymharu 芒 buddiannau posibl y gwaith. Dim ond pan fydd y buddiannau posibl yn fwy na鈥檙 niwed y caiff prosiect ei gyfiawnhau a dim ond bryd hynny y bydd APHA yn cynnal astudiaethau鈥檔 defnyddio anifeiliaid

Mae鈥檙 Pwyllgor Moeseg a鈥檙 rhai hynny sy鈥檔 cymryd rhan yn y gwaith hefyd yn cwblhau dadansoddiadau 么l-weithredol o鈥檙 arbrofion er mwyn sicrhau y caiff y buddiannau eu cyflawni, ac er mwyn gwella鈥檙 gwaith o fireinio arbrofion yn barhaus.

Mae APHA wedi llofnodi鈥檙 .

Darllenwch am ddefnydd APHA o anifeiliaid o dan y Ddeddf Anifeiliaid (Gweithdrefnau Gwyddonol)(ASPA).

*Russell W M S a Burch R L (1959) The Principles of Humane Experimental Technique. Methuen: Llundain.

Dangosfyrddau ymchwiliadau i glefydau anifeiliaid hysbysadwy

Mae dangosfyrddau ymchwiliadau i glefydau anifeiliaid hysbysadwy yn crynhoi nifer yr ymchwiliadau y mae APHA wedi鈥檜 cyflawni ar gyfer clefydau anifeiliaid hysbysadwy egsotig.

Mae鈥檙 prif ddangosfwrdd yn dangos data am bob ymchwiliad a gwblhawyd, tra bod y dangosfyrddau sy鈥檔 benodol i rywogaeth (gwartheg, defaid, geifr a dofednod) yn dangos yr ymchwiliadau hyn yn fanylach.

Edrychwch ar .

Os bydd gennych unrhyw ymholiadau yngl欧n 芒鈥檙 dangosfwrdd, anfonwch e-bost i APHAExperimentStats@apha.gsi.gov.uk.

Dysgwch fwy am glefydau hysbysadwy mewn anifeiliaid.