51茶馆

Cyflwynwyd i鈥檙 Senedd gan yr Ysgrifennydd Gwladol dros Wyddoniaeth, Arloesedd a Thechnoleg trwy Orchymyn Ei Fawrhydi

Ebrill 2025

CP 1299

ISBN 978-1-5286-5588-0

漏 Hawlfraint y Goron 2025

Rhagair y Gweinidog

Dyletswydd gyntaf y llywodraeth hon yw cadw ei dinasyddion yn ddiogel. Rhagweld y bygythiadau sy鈥檔 ein hwynebu, lleihau鈥檙 risgiau rydym yn eu cymryd, a gwneud y DU mor ddiogel 芒 phosibl. Dyna beth mae gwneud Diogelwch Gwladol yn brif flaenoriaeth yn ei olygu鈥檔 ymarferol.聽

Mae鈥檙 chwyldro digidol yn trawsnewid ein Seilwaith Cenedlaethol Allweddol a鈥檔 gwasanaethau cyhoeddus hanfodol. Mae鈥檔 cynnig cyfle anhygoel 鈥� i wneud ein pobl a鈥檔 gwlad yn well eu byd. Fodd bynnag, gall hefyd ddod 芒 gwendidau newydd a pheryglus i鈥檞 ganlyn.

Mewn byd sy鈥檔 fwyfwy peryglus ac ansefydlog, ni fyddwn yn oedi cyn diogelu ein pobl rhag y rheini sy鈥檔 dymuno gwneud niwed i ni. Am gyfnod rhy hir mae un llywodraeth ar 么l y llall wedi methu mynd i鈥檙 afael yn briodol 芒鈥檙 risg gynyddol sy鈥檔 ein hwynebu yn sgil seiberdroseddwyr a gwladwriaethau gelyniaethus. Mae ein pobl wedi talu鈥檙 pris. Roedd yr ymosodiad seiber y llynedd ar fusnes sy鈥檔 cyflenwi ysbytai鈥檙 GIG yn Llundain wedi arwain at ohirio mwy na 11,000 o apwyntiadau cleifion allanol aciwt a thriniaethau dewisol. Bydd rhai o鈥檙 bobl hynny wedi aros am fisoedd i gael eu gweld.

Ni fyddaf yn caniat谩u i hyn barhau. Mae鈥檔 rhaid i ni gymryd camau pendant i sicrhau newid effeithiol a pharhaol. Dyna pam, o fewn wythnosau i ymuno 芒鈥檙 llywodraeth, cyhoeddais gynlluniau ar gyfer Bil Seiberddiogelwch a Chadernid. Yn y Datganiad Polisi, rwy鈥檔 nodi cynigion deddfwriaethol ar gyfer y Bil. Rwyf hefyd yn cydnabod bod y dirwedd seiber yn symud yn gyflym 鈥� gall llawer ddigwydd mewn cyfnod byr o amser. Mae鈥檙 datganiad yn cynnig nifer o fesurau ychwanegol i fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 bygythiadau sy鈥檔 ein hwynebu鈥檔 awr.

Mae ein cynigion deddfwriaethol yn adlewyrchu鈥檙 wybodaeth rydym wedi鈥檌 chasglu gan ein partneriaid rhyngwladol, gan gynnwys gwersi gwerthfawr gan yr Undeb Ewropeaidd ynghylch rhoi ei gyfundrefn NIS2 ar waith. Maent hefyd wedi鈥檜 seilio ar ymgynghoriadau a gynhaliwyd gan y Llywodraeth flaenorol yn 2022 a 2023.

Fodd bynnag, mae鈥檔 hanfodol ein bod hefyd yn cydnabod y bygythiadau unigryw y mae鈥檙 DU yn eu hwynebu ar hyn o bryd a鈥檙 bygythiadau na allwn eto eu rhagweld dros y degawdau nesaf. Ar yr un pryd, mae鈥檔 rhaid i ni wneud yn si诺r bod y rheoliadau鈥檔 gweithio i fusnesau ac i fuddsoddwyr, nawr ac yn y dyfodol.

Mae prif genhadaeth y llywodraeth hon wrth wraidd ein cynigion: twf economaidd. Twf yw鈥檙 unig ffordd o greu swyddi newydd a rhoi mwy o arian ym mhocedi pobl sy鈥檔 gweithio. Ond nid oes twf heb sefydlogrwydd. Drwy ddiogelu鈥檙 seilwaith digidol y mae nifer cynyddol o鈥檔 busnesau鈥檔 dibynnu arno, gallwn sicrhau鈥檙 sefydlogrwydd sydd ei angen arnynt i arloesi a buddsoddi.

Mae pob busnes rydw i wedi siarad 芒 nhw wedi dweud yr un peth: rydym angen dulliau rheoleiddio hyblyg sydd o blaid arloesedd, sydd wedi鈥檜 cynllunio ar gyfer y byd digidol rydym yn byw ynddo. Mae angen newid yn fwy nag erioed o鈥檙 blaen.

Gyda鈥檔 gilydd, gallwn dyfu ein heconomi, ailadeiladu ein gwasanaethau cyhoeddus, a sicrhau dyfodol digidol mwy diogel, cadarn a ffyniannus i Brydain.

Y Gwir Anrhydeddus Peter Kyle AS
Ysgrifennydd Gwladol dros Wyddoniaeth, Arloesi a Thechnoleg

Cyd-destun strategol

Rydym yn wynebu bygythiadau na welwyd eu tebyg o鈥檙 blaen i鈥檔 seilwaith cenedlaethol allweddol, ac mae hynny鈥檔 peri risg i ddinasyddion y DU.

Mae gweithgarwch seiber gelyniaethus yn y DU wedi dod yn fwy dwys, cyson a soffistigedig, ac mae hynny wedi arwain at effeithiau yn y byd go iawn i ddinasyddion y DU. Y llynedd, arweiniodd ymosodiad meddalwedd wystlo ar y GIG at ohirio dros 6,000 o apwyntiadau a thriniaethau cleifion allanol. Mae Arolwg Tor-diogelwch Seiber 2024 hefyd yn datgelu graddfa sylweddol yr her sy鈥檔 ein hwynebu, gyda hanner y busnesau yn dweud eu bod wedi profi rhyw fath o ymosodiad neu dor-diogelwch seiber yn ystod y deuddeng mis diwethaf.

Mae y Ganolfan Seiberddiogelwch Genedlaethol (NCSC) yn disgrifio鈥檙 dirwedd bygythiadau fel 鈥榞wasgaredig a pheryglus鈥�, gydag ymosodiadau parhaus gan wladwriaethau gelyniaethus a throseddau cyfundrefnol. Mae hyn yn fygythiad i鈥檔 diogelwch gwladol. Mae actorion seiberfygythiad a noddir gan y wladwriaeth Tsieineaidd eisoes wedi targedu sectorau critigol yr Unol Daleithiau (e.e., Volt Typhoon) ac mae Rwsia wedi lansio ymosodiadau dinistriol yn erbyn 聽llywodraeth Wcr谩in. Mae ymosodiadau proffil uchel yn y DU wedi effeithio ar lywodraeth leol a chanolog, fel yr un ar rwydwaith taliadau鈥檙 Weinyddiaeth Amddiffyn, ac mae ymosodiadau ar ddarparwyr hanfodol, fel Southern Water, ac ar Gyngor Dinas Caerl欧r a Chyngor Bwrdeistref St Helens, yn dangos risg wirioneddol i鈥檔 diogelwch cenedlaethol ac economaidd yn ogystal 芒 diogelwch ein cynghreiriaid.

Dywedodd Richard Horne, Prif Swyddog Gweithredol NCSC, mewn araith i lansio Adolygiad Blynyddol NCSC, fod difrifoldeb y risg sy鈥檔 wynebu鈥檙 DU yn cael ei ddiystyru鈥檔 helaeth a bod angen gwella amddiffyniad a chadernid y Seilwaith Cenedlaethol Allweddol, cadwyni cyflenwi, y sector cyhoeddus, a鈥檔 heconomi ehangach ar frys.

Nid yw cadernid yn gwella mor gyflym ag sydd angen i gadw i fyny 芒鈥檙 bygythiad, a gall hyn gael effeithiau yn y byd go iawn. Bydd cynllun deddfwriaethol y Llywodraeth ar gyfer seiberddiogelwch yn mynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 gwendidau yn ein hamddiffynfeydd seiber er mwyn lleihau effaith ymosodiadau a gwella cadernid ein seilwaith allweddol, ein gwasanaethau a鈥檔 heconomi ddigidol.

Mae seiberdroseddwyr yn addasu鈥檔 gyson ac yn gwella eu strategaethau.

Mae seiberdroseddwyr wedi manteisio鈥檔 barhaus ar ddatblygiadau mewn technoleg i wella effeithiolrwydd eu gweithgareddau maleisus. Mae鈥檔 rhaid i鈥檔 fframwaith rheoleiddio gadw i fyny a darparu hyblygrwydd i ymateb i fygythiadau yn y dyfodol pan fyddant yn ymddangos.

Mae gwrthwynebwyr yn manteisio ar wendidau mewn seilwaith allweddol a chadwyni cyflenwi, ac yn defnyddio offer, fel deallusrwydd artiffisial a galluoedd seiber masnachol, i wella eu dulliau ysb茂o a鈥檜 gweithgareddau aflonyddgar.

Mae ein dibyniaeth gynyddol ar dechnoleg yn golygu bod cadwyni cyflenwi yn arbennig o agored i niwed, gyda meddalwedd wystlo a chribddeilio data yn dod i鈥檙 amlwg fel bygythiadau sylweddol. Mae llai nag un o bob deg o weithredwyr gwasanaethau hanfodol yn teimlo鈥檔 hyderus wrth reoli鈥檙 risg o鈥檜 cadwyni cyflenwi ehangach (Ail Adolygiad 么l-weithredu 2018 NIS). Wrth i鈥檙 actorion hyn barhau i ddatblygu, mae鈥檙 risg i gadwyni cyflenwi yn parhau i fod yn bryder critigol, sy鈥檔 golygu bod angen mwy o wyliadwriaeth a mesurau cadernid seiber pendant.

Mae seiberddiogelwch yn ffactor hanfodol sy鈥檔 galluogi twf economaidd, gan feithrin amgylchedd sefydlog ar gyfer arloesi a buddsoddi.

Mae鈥檙 llywodraeth hon yn canolbwyntio ar sbarduno twf economaidd i wella ffyniant ein gwlad a safonau byw pobl sy鈥檔 gweithio.

Mae gwasanaethau digidol diogel a chadarn yn creu amgylchedd sefydlog a diogel i fusnesau ffynnu, gan ddenu buddsoddiad ac annog datblygiad technolegau arloesol. Mae鈥檙 sefydlogrwydd hwn yn gwella cystadleurwydd cwmn茂au unigol ac mae hefyd yn sbarduno cynnydd economaidd cyffredinol drwy leihau cyfnodau segur a tharfu ar weithrediadau.

Mae seilwaith seiber cadarn yn hanfodol ar gyfer hybu arloesi drwy ddarparu sylfaen ddiogel y gellir adeiladu syniadau a thechnolegau newydd arni, a thrwy hynny gynnal safle鈥檙 DU ar flaen y gad o ran datblygiadau technolegol byd-eang.

Bydd ein cynllun deddfwriaethol ar gyfer seiber yn cynyddu鈥檙 defnydd o amddiffynfeydd seiber hanfodol. Bydd hyn yn diogelu mwy o endidau rhag ymosodiadau seiber ac yn meithrin amgylchedd lle gall buddsoddi ac arloesi ffynnu.

Yr achos dros newid

Yn Araith y Brenin ym mis Gorffennaf 2024, cyhoeddodd y llywodraeth y bydd yn cyflwyno Bil Seiberddiogelwch a Chadernid i gryfhau amddiffynfeydd seiber y DU a meithrin cadernid ein gwasanaethau hanfodol, ein seilwaith a鈥檔 gwasanaethau digidol.

Mae鈥檙 datganiad polisi yn nodi rhagor o fanylion ar gyfer mesurau鈥檙 Bil Seiberddiogelwch a Chadernid, fel y cyhoeddwyd yn Araith y Brenin.

Mae鈥檙 dirwedd seiber yn newid yn gyson, ac mae tystiolaeth newydd yn dod i鈥檙 amlwg bob dydd. I gydnabod hyn, bydd y datganiad polisi hwn hefyd yn nodi rhai mesurau ychwanegol y mae鈥檙 llywodraeth yn eu hystyried ar gyfer cyfrwng deddfwriaethol priodol, a allai fod y Bil Seiberddiogelwch a Chadernid.

Y fframwaith rheoleiddio presennol

Mae鈥檙 DU yn diffinio ei hasedau seilwaith digidol a ffisegol pwysicaf, ei systemau (gan gynnwys technoleg gwybodaeth a gweithredol), ei safleoedd, ei staff a鈥檌 swyddogaethau drwy lens Seilwaith Cenedlaethol Allweddol (CNI). Y llynedd, cyflwynodd y llywodraeth y sector CNI newydd cyntaf ers bron i ddegawd pan ddynodwyd seilwaith data, sef y cam cyntaf i ddiweddaru cadernid y DU. Fodd bynnag, mae cynnal diogelwch gwasanaethau hanfodol a digidol, gan gynnwys CNI, mewn tirwedd bygythiadau a pheryglon sy鈥檔 newid o hyd, yn her barhaus i鈥檙 llywodraeth yn ogystal 芒鈥檙 rhanddeiliaid yn y sector cyhoeddus a鈥檙 sector preifat sy鈥檔 gyfrifol am reoli a rhedeg y gwasanaethau hynny.

Rheoliadau Rhwydweithiau a Systemau Gwybodaeth (NIS) 2018 yw鈥檙 unig ddeddfwriaeth seiberddiogelwch traws-sector yn y DU. Maen nhw鈥檔 chwarae rhan hanfodol yn y gwaith o ddiogelu cadernid seiber a ffisegol llawer o CNI y DU drwy osod dyletswyddau diogelwch ar y gweithredwyr sy鈥檔 ymwneud 芒 darparu gwasanaethau hanfodol.^{[footnote 1]}

Mae Rheoliadau 2018 yn cynnwys pum sector (trafnidiaeth, ynni, d诺r yfed, iechyd a seilwaith digidol) a rhai gwasanaethau digidol (marchnadoedd ar-lein, peiriannau chwilio ar-lein, a gwasanaethau cyfrifiadura cwmwl). Deuddeng o reolyddion (sef 鈥渁wdurdodau cymwys鈥� yn y rheoliadau) sy鈥檔 gyfrifol am orfodi鈥檙 rheoliadau. Mae angen diweddaru ein rheoliadau i gadw i fyny 芒鈥檙 bygythiadau sy鈥檔 wynebu endidau a reoleiddir ac mae angen i ni gymryd camau i sicrhau bod y DU yn gweithredu yn unol 芒鈥檔 cymheiriaid.

Bydd Bil Seiberddiogelwch a Chadernid yn mynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 heriau seiberddiogelwch penodol y mae鈥檙 DU yn eu hwynebu, gan gysoni, lle bo hynny鈥檔 briodol, 芒鈥檙 dull a fabwysiadwyd yng nghyfarwyddeb NIS 2 yr UE. Mae鈥檙 dull strategol hwn yn sicrhau y gallwn fod yn hyblyg ac yn ymatebol i fygythiadau seiber mewn ffordd gymesur sy鈥檔 cydbwyso鈥檙 effaith ar fusnesau.

Bydd y Bil yn gwneud gwelliannau sylweddol i鈥檙 fframwaith presennol drwy gynnwys mwy o endidau o fewn y cwmpas, a rhoi rheoleiddwyr ar sylfaen gryfach fel eu bod yn gallu cyflawni eu dyletswyddau pwysig. Mae鈥檙 mesurau鈥檔 cydnabod yr angen am fwy o welededd ynghylch bygythiadau seiber, a phwysigrwydd gofynion adrodd syml a chlir ar draws gwahanol fframweithiau, gan gynnwys y rheini sy鈥檔 destun ymgynghoriad gan y Swyddfa Gartref i wrthsefyll meddalwedd wystlo. Bydd y Bil hefyd yn caniat谩u i鈥檙 llywodraeth weithredu yn erbyn bygythiadau sy鈥檔 dod i鈥檙 amlwg heb fod angen deddfwriaeth sylfaenol newydd.

I gydnabod y dirwedd bygythiadau sy鈥檔 esblygu, bydd y datganiad polisi鈥檔 amlinellu nifer o fesurau ychwanegol a fydd yn galluogi鈥檙 llywodraeth i ymateb yn bendant i fygythiadau uniongyrchol i ddiogelwch gwladol. Mae鈥檙 mesurau ychwanegol yn cydnabod statws newydd canolfannau data fel CNI a鈥檙 angen i鈥檙 llywodraeth bennu鈥檙 cyfeiriad strategol ar gyfer yr amrywiaeth gynyddol o sectorau sydd o fewn cwmpas y rheoliadau. Bydd y llywodraeth yn penderfynu ar y cyfrwng deddfwriaethol priodol ar gyfer y mesurau ychwanegol maes o law.