51茶馆

1. Cyflwyniad

Mae鈥檙 cyfarwyddyd hwn yn nodi鈥檙 dystiolaeth sy鈥檔 ofynnol ar gyfer ceisiadau鈥檔 ymwneud 芒 marwolaeth perchennog ystad mewn tir.

Yn dilyn marwolaeth perchennog cofrestredig, rydym yn cynghori bod y gofrestr yn cael ei diweddaru fel mesur i atal twyll.

O dan adran 4 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002, bydd angen ichi wneud cais am gofrestriad cyntaf ystad ddigofrestredig sy鈥檔 destun trosglwyddo neu gydsynio. I gael rhagor o fanylion, gweler聽.

1.1 Cadw dogfennau a gyflwynir gyda cheisiadau

Os yw eich cais am gofrestriad cyntaf, bydd dogfennau gwreiddiol yn ofynnol fel rheol.

Os nad yw eich cais yn gofrestriad cyntaf, byddwch yn gallu ardystio unrhyw ddogfennau wedi eu sganio trwy gadarnhau eu bod yn gopi gwir o鈥檙 gwreiddiol gan ddefnyddio鈥檙 datganiadau ardystio sydd ar gael wrth uwchlwytho gweithredoedd neu ddogfennau i鈥檔 gwasanaethau digidol.

Byddwn yn parhau i ddychwelyd unrhyw gop茂au gwreiddiol o dystysgrifau marwolaeth neu grantiau profiant.

2. Effaith marwolaeth ar ystad mewn tir neu arwystl neu forgais

2.1 Yr unig berchennog cyfreithiol

Pan fo unig berchennog cyfreithiol yn marw, bydd breinio unrhyw ystad gyfreithiol, arwystl neu forgais oedd yn eiddo iddo yn dibynnu ar p鈥檜n ai oedd gan yr ymadawedig ewyllys ddilys.

Lle bo鈥檙 ymadawedig wedi penodi ysgutor, ystyrir bod yr ysgutor yn cael y teitl ar farwolaeth y perchennog. Fodd bynnag, rhaid i ysgutor brofi ei hawl i ddelio 芒鈥檙 ystad gyfreithiol, arwystl neu forgais trwy gael profiant cyn bydd Cofrestrfa Tir EF naill ai鈥檔 ei gofrestru鈥檔 berchennog neu鈥檔 derbyn trawsgludiad neu drosglwyddiad ganddo (Jennison v Jennison [2022] EWCA Civ 1682 at 18).

Fodd bynnag, pan fo鈥檙 perchennog yn marw heb ewyllys, mae鈥檙 ystad gyfreithiol yn breinio yn yr Ymddiriedolwr Cyhoeddus (adran 9 o Ddeddf Gweinyddu Ystadau 1925).

Er y gall ewyllys neu reolau diffyg ewyllys arwain at fudd ecwit茂ol, nid yw鈥檙 ystad gyfreithiol yn breinio mewn buddiolwr hyd nes y ceir grant cynrychiolaeth a bod y tir yn cael ei drawsgludo i鈥檙 buddiolwr.

Rhaid ystyried y gwahaniaeth rhwng ysgutor a gweinyddwr fel y nodir yn Woolley v Clark (1822) B ac Ald 744 at 745-746. Ni fydd Cofrestrfa Tir EF yn derbyn gwarediad gan weinyddwr sy鈥檔 rhagddyddio鈥檙 llythyrau gweinyddu.

2.2 Marwolaeth cydberchennog

Pan fo ystad gyfreithiol yn cael ei dal gan gydberchnogion, ar farwolaeth un perchennog, mae鈥檙 ystad gyfreithiol yn breinio yn y goroeswr(wyr). O ran yr ystad gyfreithiol, nid oes gwahaniaeth a oedd y perchnogion yn dal yr ystad fel cyd-denantiaid llesiannol neu denantiaid cydradd; mae ystad gyfreithiol yn anrhanadwy (adrannau 1(6) a 36(2) o Ddeddf Cyfraith Eiddo 1925). Ni all ysgutor neu weinyddwr y perchennog ymadawedig drosglwyddo cyfran yn yr ystad gyfreithiol. Ni fydd Cofrestrfa Tir EF yn ei gwneud yn ofynnol i weinyddwr neu ysgutor cydberchennog ymadawedig ymuno mewn gwarediad.

Os bydd goroeswr olaf y cydberchnogion yn marw, rhaid i鈥檞 cynrychiolwyr personol ymdrin 芒鈥檙 ystad gyfreithiol fel ar gyfer unig berchennog.

2.3 Grantiau profiant neu lythyrau gweinyddu

Er mwyn delio ag eiddo yng Nghymru a Lloegr, rhaid i lys yng Nghymru, Lloegr, yr Alban neu Ogledd Iwerddon roi grant profiant neu lythyrau gweinyddu.

Nid yw penodi cynrychiolwyr personol a gafwyd y tu allan i鈥檙 DU yn dystiolaeth dderbyniol oni bai ei fod wedi ei ail-selio gan lys profiant yn y DU (Jennison v Jennison [2022] EWCA Civ 1682 at 20).

Dim ond rhai grantiau tramor penodol gellir eu hail-selio o dan Ddeddf Profiannau Trefedigaethol 1892 a Deddf Profiannau Trefedigaethol (Gwladwriaethau Gwarchodedig a Thiriogaethau Gorfodol) 1927. Unwaith y bydd grant profiant tramor wedi ei ail-ddyroddi, daw鈥檔 effeithiol i weinyddu unrhyw ystad yng Nghymru a Lloegr. Nid yw ail-selio yn cael effaith 么l-weithredol, felly rhaid i unrhyw warediad 么l-ddyddio dyddiad yr ail-selio.

Os na ellir ail-selio鈥檙 grant tramor, bydd grant cynrychiolaeth llawn a roddwyd yn y DU yn ofynnol. Sylwer na ellir ail-selio grantiau profiant a gafwyd mewn Dibynwledydd y Goron (Beil茂aeth Jersey, Beil茂aeth Guernsey ac Ynys Manaw) ac nid ydynt yn dderbyniol fel tystiolaeth i ddelio ag eiddo yng Nghymru a Lloegr.

Pan fo鈥檙 unig ysgutor, neu鈥檙 ysgutor olaf sydd wedi goroesi, yn marw, daw ei ysgutor yn ysgutor yr ewyllysiwr gwreiddiol.

Gelwir hyn yn gadwyn cynrychiolaeth a gall barhau am gyfnod amhenodol cyn belled 芒 bod pob ysgutor yn penodi ei ysgutor ei hun sy鈥檔 cael profiant.

Mae鈥檙 gadwyn cynrychiolaeth yn cael ei thorri gan naill ai:

• diffyg ewyllys
• methiant ewyllysiwr i benodi ysgutor
• methiant i gael profiant ewyllys

Yn achos grant i atwrnai ysgutor, er bod ewyllys wedi ei gwneud, rhoddir llythyrau gweinyddu ac felly mae鈥檙 gadwyn yn cael ei thorri, oni bai bod yr ysgutor yn cael profiant yn ddiweddarach.

Gall goroeswr cyd-weinyddwyr ddelio ag ystad yr ymadawedig. Fodd bynnag, pan fydd y gweinyddwr olaf sydd ar 么l yn marw, ni ellir cael cadwyn, a bydd llythyrau de bonis non administrati yn ofynnol. Gan mai math o lythyrau gweinyddu yw鈥檙 rhain, sylwer nad ydynt yn gymwys yn 么l-weithredol.

Rhaid i鈥檙 holl brofiannau yn y gadwyn gael eu rhoi yng Nghymru neu Loegr. Ni all cadarnhad Albanaidd neu brofiant a roddir yng Ngogledd Iwerddon, er eu bod yn dderbyniol i ddelio 芒 thir yng Nghymru a Lloegr, fod yn rhan o gadwyn cynrychiolaeth (adran 1(3) o Ddeddf Gweinyddu Ystadau 1971).

Mae cyfeiriadau at grant profiant neu lythyrau gweinyddu yng ngweddill y cyfarwyddyd hwn at y rhai a roddir yn y DU neu a ail-seliwyd gan lys yng Nghymru neu Loegr yn unig.

3. Marwolaeth unig berchennog (neu unig berchennog i oroesi) ystad gofrestredig neu arwystl neu forgais

3.1 Nodi鈥檙 farwolaeth

Ar 么l cyflwyno tystiolaeth o farwolaeth, bydd y cofrestrydd yn gwneud cofnod yn y gofrestr yn adlewyrchu鈥檙 hysbysiad o farwolaeth. Dylid gwneud y cais trwy gynnwys trafodiad 鈥榤arwolaeth unig berchennog鈥� yn eich cais. Nid oes dim i鈥檞 dalu.

Lle rhoddwyd Tystysgrif Marwolaeth Dybiedig o dan Ddeddf Rhagdybiaeth Marwolaeth 2013, byddwn yn yr un modd yn gwneud cofnod yn y gofrestr yn adlewyrchu鈥檙 hysbysiad o鈥檙 farwolaeth dybiedig. Sylwer nad yw datganiad yr Uchel Lys yn unig yn dystiolaeth ddigonol.

3.2 Cofrestru鈥檙 cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol

Gall cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol unig berchennog cofrestredig ystad gofrestredig neu arwystl neu forgais wneud cais i gael ei gofrestru鈥檔 berchennog (perchnogion) yr ystad, arwystl neu forgais yn ei rinwedd fel cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol yn lle鈥檙 perchennog ymadawedig. I wneud cais i gofrestru yn y ffordd hon bydd yn rhaid ichi gynnwys y trafodiad 鈥榯rosglwyddiad trwy weithredu鈥檙 gyfraith ar farwolaeth鈥� yn eich cais ac:

• uwchlwytho copi ardystiedig neu gopi swyddfa o鈥檙 grant profiant neu lythyrau gweinyddu, neu orchymyn llys yn penodi鈥檙 ceisydd (ceiswyr) yn gynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol yr ymadawedig neu (lle mae trawsgludwr yn gweithredu ar ran y ceisydd (ceiswyr) tystysgrif gan drawsgludwr yn datgan ei fod yn dal y profiant, llythyrau gweinyddu neu orchymyn llys gwreiddiol neu gopi swyddfa ohonynt. Rhaid i鈥檙 dystysgrif gynnwys cadarnhad o roi鈥檙 grant profiant, llythyrau gweinyddu neu orchymyn llys yn y Deyrnas Unedig. Rhaid i鈥檙 dystysgrif gadarnhau hefyd nad yw鈥檙 grant profiant, llythyrau gweinyddu neu orchymyn llys yn gyfyngedig. Os na all y trawsgludwr gadarnhau nad yw鈥檙 grant yn gyfyngedig, bydd copi ardystiedig o鈥檙 grant profiant neu lythyrau gweinyddu neu orchymyn llys yn ofynnol, ac os na ddarperir hyn gyda鈥檙 cais, anfonir ymholiad i ofyn amdano.

• gynnwys y ffi sy鈥檔 daladwy o dan y Gorchymyn Ffi Cofrestru Tir cyfredol 鈥� gweler cyfredol

Unwaith iddynt gael eu cofrestru鈥檔 berchnogion, gall y cynrychiolwyr personol wedyn drosglwyddo neu gydsynio鈥檙 ystad, neu鈥檙 arwystl neu forgais. Gweler Cofrestru gwarediad gan y cynrychiolwyr personol.

Pan fydd grant cynrychiolaeth cyfyngedig wedi ei gyhoeddi, a bod y grant卯 wedi ei gofrestru鈥檔 berchennog, gallwn ychwanegu nodyn at gofnod聽y perchennog聽i adlewyrchu cyfyngiadau鈥檙 grant ac y gall unrhyw b诺er i waredu鈥檙 ystad neu鈥檙 arwystl cofrestredig ddod i ben.

Pan fydd y person sydd 芒 hawl lwyr yn blentyn o dan oed, byddwn yn cofnodi cyfyngiad dim ond os gwneir cais am un ar ffurflen RX1.

Pan fydd grant yn cael ei roi i berson yn ystod gweddwdod, neu pan fydd yr ewyllys ar goll, wedi ei dinistrio neu ei difrodi, ni fydd angen cyfyngiad gan y bydd ffurf cofnod y perchennog yn gwneud y sefyllfa鈥檔 glir.

Os yw鈥檙 grant i atwrnai ysgutor neu berson sydd 芒 hawl i gael llythyrau gweinyddu, bydd y cofrestrydd yn cofnodi cyfyngiad o鈥檌 wirfodd ei hun (yn absenoldeb cais am un) a fydd yn gofyn am ddatganiad statudol neu ddatganiad o wirionedd gan y grant卯 i鈥檞 gyflwyno i gefnogi gwarediad dilynol yr ystad neu鈥檙 arwystl cofrestredig.

3.3 Cofrestru gwarediad gan y cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol

Gall cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol unig berchennog ymadawedig yr ystad gofrestredig, neu arwystl neu forgais, ddelio 芒鈥檙 cyfryw ystad gofrestredig neu arwystl heb fod eu hunain yn gofrestredig felly yn gyntaf. Gallant wneud hyn trwy drosglwyddo, neu drosglwyddo trwy gydsynio neu berchnogi gan ddefnyddio鈥檙 ffurflen briodol yn y naill achos neu鈥檙 llall. I wneud cais i gofrestru gwarediad o鈥檙 fath bydd yn rhaid ichi gynnwys y trosglwyddiad neu drafodiad cydsynio priodol yn eich cais (neu lenwi ffurflen FR1 os yw鈥檙 trosglwyddiad neu gydsyniad yn peri cofrestriad cyntaf):

• uwchlwytho naill ai
  • ffurflen drosglwyddo TR1 (os ydych yn gwerthu鈥檙 ystad gofrestredig gyfan)
  • ffurflen drosglwyddo TP1 (os ydych yn gwerthu dim ond rhan o鈥檙 ystad gofrestredig)
  • ffurflen gydsynio AS1 (os yw鈥檙 holl ystad gofrestredig yn destun y cydsynio)
  • ffurflen gydsynio AS3 (os mai dim ond rhan o鈥檙 ystad gofrestredig sy鈥檔 destun y cydsynio)
• uwchlwytho naill ai ffurflen drosglwyddo TR4 (os oedd yr ymadawedig yn berchennog arwystl neu forgais), neu ffurflen gydsynio AS2
• uwchlwytho copi ardystiedig neu gopi swyddfa o鈥檙 grant profiant neu lythyrau gweinyddu, neu orchymyn llys yn penodi鈥檙 trosglwyddwr yn gynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol yr ymadawedig neu (lle mae trawsgludwr yn gweithredu ar ran y ceisydd) tystysgrif gan drawsgludwr yn datgan ei fod yn dal y profiant, llythyrau gweinyddu neu orchymyn llys gwreiddiol neu gopi ardystiedig neu gopi swyddfa ohonynt. Gellir ychwanegu鈥檙 dystysgrif, lle bo鈥檔 briodol, ym mhanel 11 ffurflen TR1, ffurflen AS1 a ffurflen AS2, ym mhanel 9 ffurflen TR4 ac ym mhanel 12 ffurflen TP1 a ffurflen AS3. Rhaid i鈥檙 dystysgrif gynnwys cadarnhad o grant profiant, llythyrau gweinyddu neu orchymyn llys yn y Deyrnas Unedig. Ni fydd angen y dystiolaeth hon arnom os yw鈥檙 cynrychiolydd personol eisoes yn gofrestredig felly
• uwchlwytho tystiolaeth hunaniaeth ar gyfer y cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol os nad yw wedi ei gynrychioli gan drawsgludwr neu nid yw trawsgludwr wedi ardystio ei fod yn fodlon bod camau digonol wedi cael eu cymryd i gadarnhau ei hunaniaeth (am ragor o fanylion, gweler cyfarwyddyd ymarfer 67: tystiolaeth hunaniaeth)
• gynnwys yr hyn sydd i鈥檞 dalu yn 么l y聽Gorchymyn Ffi聽Cofrestru Tir 鈥� gweler Cofrestrfa Tir EF: Ff茂oedd Gwasanaethau Cofrestru.

Sylwer: Ar gyfer breinio ystadau cofrestredig mewn tenant newydd am oes lle mae setliad o dan Ddeddf Tir Setledig 1925, defnyddiwch ffurflen AS1 neu ffurflen AS3 fel y bo鈥檔 briodol. Ychwanegwch y darpariaethau canlynol, gydag unrhyw newidiadau ac ychwanegiadau angenrheidiol, at y panel darpariaethau ychwanegol.

Dylech hefyd wneud cais am y cyfyngiad priodol gan ddefnyddio ffurflen RX1. Rhaid cyflwyno鈥檙 grant arbennig i ategu hyn.

3.3.1 Atwrnai cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol

Ar 么l i grant cynrychiolaeth gael ei roi, gall cynrychiolydd personol ddirprwyo ei swyddogaeth fel ysgutor neu weinyddwr i atwrnai ond rhaid gwneud hyn trwy b诺er a wnaed o dan adran 25 o Ddeddf Ymddiriedolwyr 1925 (fel y鈥檌 diwygiwyd gan adran 5 o鈥檙 Ddeddf Dirprwyo gan Ymddiriedolwyr 1999) a all bara 12 mis yn unig ac felly rhaid ei adnewyddu os yw鈥檙 dirprwyo i fod am gyfnod hwy.

3.3.2 Atwrnai ysgutor neu berson sydd 芒 hawl i roi鈥檙 llythyrau gweinyddu

Lle bo鈥檙 gwarediad gan atwrnai ysgutor neu berson sydd 芒 hawl i roi llythyrau gweinyddu, bydd angen datganiad statudol neu ddatganiad o wirionedd gan yr atwrnai arnom yn cadarnhau nad oedd, ar ddyddiad y gwarediad, wedi cael hysbysiad o farwolaeth yr ysgutor neu鈥檙 person 芒 hawl i roi llythyrau gweinyddu, neu gais gan y person hwnnw am grant cynrychiolaeth.

Mae trosglwyddo neu gydsynio gan atwrnai yn gofyn am gofrestriad tybiannol yr atwrnai鈥檔 berchennog yr ystad gofrestredig (neu鈥檙 arwystl), a fyddai, pe bai鈥檙 cofrestriad wedi digwydd ar wah芒n, wedi arwain at gofnodi cyfyngiad i sicrhau nad yw unrhyw b诺er i waredu鈥檙 ystad gofrestredig (neu鈥檙 arwystl) cofrestredig wedi dod i ben.

3.3.3 Grant cynrychiolaeth cyfyngedig

Gellir rhoi grant cynrychiolaeth cyfyngedig mewn nifer o sefyllfaoedd. Mae hyn yn cynnwys pan fo鈥檙 unigolyn a enwir yn ysgutor yn blentyn o dan oed neu pan fydd yr ewyllys wreiddiol wedi ei cholli neu wedi ei dinistrio. O dan amgylchiadau eraill, mae鈥檔 bosibl mai dim ond hyd nes y gofynnir am gynrychiolaeth bellach, neu yn ystod ei weddwdod, y bydd gan grant卯 yr hawl i weithredu.

Yn y sefyllfaoedd hyn, bydd angen tystysgrif arnom gan y trawsgludwr sy鈥檔 gweithredu ar ran y cynrychiolydd personol yn cadarnhau na cheisiwyd ac na roddwyd cynrychiolaeth bellach, ac (os yw鈥檔 berthnasol) bod y person a gafodd y grant ar gyfer ei ddefnydd a鈥檌 fudd yn dal yn fyw.

顿测濒补颈鈥檙 trawsgludwr hefyd ardystio bod y cyfyngiad penodol a gofnodwyd yn y grant yn parhau i fod yn berthnasol ar ddyddiad y gwarediad 鈥� er enghraifft, nad oedd plentyn o dan oed a gafodd y grant ar gyfer ei ddefnydd a鈥檌 fudd wedi cyrraedd 18 oed.

Lle collwyd neu lle dinistriwyd yr ewyllys wreiddiol a bod y cynrychiolydd personol wedi ei gofrestru ar sail grant cyfyngedig, bydd angen tystysgrif gan y trawsgludwr sy鈥檔 gweithredu ar ran y cynrychiolydd personol arnom yn nodi nad oedd, ar ddyddiad y gwarediad, yr ewyllys wreiddiol, na chopi mwy cyflawn na dilys ohoni, wedi ei phrofi ar 么l hynny.

Mae grant ad colligenda bona yn ddigon i alluogi cofrestru鈥檙 grant卯 (grant茂on) yn berchennog (perchnogion) yn lle鈥檙 ymadawedig.聽 Lle byddwn yn cofrestru鈥檙 cyfryw grant茂on, byddwn yn:

• gwneud cofnod yn y gofrestr perchenogaeth gan ddefnyddio鈥檙 geiriad canlynol:

• gwneud cyfyngiad yn y gofrestr gan ddefnyddio鈥檙 geiriad canlynol os nad yw鈥檙 grant yn awdurdodi gwarediad yr eiddo yn benodol:

• gwneud cofnod yn y gofrestr gan ddefnyddio鈥檙 geiriad canlynol os yw鈥檙 grant yn awdurdodi gwarediad yr eiddo yn benodol:

Rhaid i unrhyw warediad gan y grant卯 (grant茂on) o dan grant ad colligenda bona gael ei ategu gan y dystysgrif briodol.

3.4 Rhyddhau arwystl neu forgais lle mai鈥檙 ymadawedig oedd eu hunig berchennog

Gall cynrychiolwyr personol unig berchennog ymadawedig arwystl neu forgais, heb fod yn gofrestredig eu hunain felly yn gyntaf, wneud cais i ddileu cofrestriad yr arwystl neu forgais ar 么l ei ryddhau. I wneud cais, bydd yn rhaid ichi gynnwys y trafodiad 鈥榬hyddhau pridiant鈥� yn eich cais ac uwchlwytho:

• ffurflen DS1 (lle caiff yr ystad gofrestredig gyfan ei rhyddhau o鈥檙 arwystl neu forgais)
• ffurflen DS3 (lle caiff yr arwystl neu forgais ei ryddhau ar ran yn unig o鈥檙 ystad gofrestredig)
• tystiolaeth hunaniaeth ar gyfer y cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol os nad yw wedi ei gynrychioli gan drawsgludwr neu nid yw trawsgludwr wedi ardystio ei fod yn fodlon bod camau digonol wedi cael eu cymryd i gadarnhau ei hunaniaeth (am fanylion pellach, gweler cyfarwyddyd ymarfer 67: tystiolaeth hunaniaeth)
• copi ardystiedig neu gopi swyddfa o鈥檙 grant profiant neu lythyrau gweinyddu, neu (lle mae trawsgludwr yn gweithredu o blaid yr arwystl) tystysgrif a roddir gan y trawsgludwr ei fod yn dal y grant profiant neu lythyrau gweinyddu gwreiddiol neu gopi swyddogol ohonynt. Rhaid i鈥檙 dystysgrif gynnwys cadarnhad o grant profiant, llythyrau gweinyddu neu orchymyn llys yn y Deyrnas Unedig.

Nid oes dim i鈥檞 dalu.

3.5 Breinio a/neu drosglwyddo eiddo fel bona vacantia ar ddiewyllysedd

Lle bo ystad weddilliol person diewyllys wedi breinio fel bona vacantia yng Nghyfreithiwr y Trysorlys (fel enwebai鈥檙 Goron) neu un o鈥檙 Dugiaethau Brenhinol, bydd copi ardystiedig neu gopi swyddogol o鈥檙 grant llythyrau gweinyddu ar gyfer yr ymadawedig yn ofynnol gydag unrhyw gais cysylltiedig a uwchlwythir.

4. Marwolaeth cydberchennog ystad gofrestredig neu arwystl neu forgais

Mae ystad gyfreithiol mewn tir yn anwahanadwy (adran 1(6) a 34(1) o Ddeddf Cyfraith Eiddo 1925). Ar farwolaeth cydberchennog, mae鈥檙 ystad gyfreithiol yn breinio yn y goroeswr(goroeswyr) trwy hawl i oroesi (jus accrescendi). Nid oes gan gynrychiolydd(cynrychiolwyr) personol perchennog ymadawedig unrhyw b诺er i ddelio 芒鈥檙 ystad gyfreithiol.

Yn wahanol i gynrychiolydd/cynrychiolwyr personol unig berchennog (sy鈥檔 goroesi), nid oes gan gynrychiolwyr personol cydberchennog ymadawedig hawl i gael eu cofrestru鈥檔 berchnogion ystad gofrestredig neu arwystl neu forgais ochr yn ochr 芒 pherchennog/perchnogion sy鈥檔 goroesi.

Os bydd angen ichi wneud cais i dynnu enw cydberchennog ymadawedig yr ystad gofrestredig lle mae鈥檙 ystad gyfreithiol yn breinio yn yr un/y rhai sy鈥檔 goroesi neu arwystl neu forgais o鈥檙 gofrestr, bydd yn rhaid ichi gynnwys trafodiad 鈥榤arwolaeth cydberchennog鈥� ac uwchlwytho:

• ffurflen DJP
• tystiolaeth o farwolaeth, naill ai:
  • tystysgrif marwolaeth, neu dystysgrif rhagdybio marwolaeth neu gadarnhad ysgrifenedig gan drawsgludwr o ffaith y farwolaeth, a ddylai gynnwys enw llawn yr ymadawedig, dyddiad y bu farw a naill ai ddyddiad geni neu oed yr ymadawedig pan fu farw, neu
  • grant profiant neu lythyrau gweinyddu gwreiddiol, neu gall trawsgludwr lenwi鈥檙 dystysgrif yn rhan C panel 4 ffurflen DJP i ardystio ei fod yn dal y gwreiddiol neu gopi swyddogol y cyfryw grant profiant neu lythyrau gweinyddu

Nid oes dim i鈥檞 dalu.

5. Atebolrwydd o ran tollau marwolaeth

Lle bu perchennog ystad gofrestredig farw cyn 13 Mawrth 1975 a鈥檌 bod yn ymddangos y byddai tollau marwolaeth i鈥檞 talu ar yr ystad gofrestredig, roeddem yn gwneud y cofnod canlynol yn y gofrestr yn 么l yr arfer.

Byddwn yn dileu鈥檙 cofnod hwn yn awtomatig ar adeg cofrestru trosglwyddiad yr ystad gofrestredig trwy werthu neu warediad arall am werth. Fodd bynnag, gallwch wneud cais i鈥檞 ddileu ar unrhyw adeg trwy ddefnyddio ffurflen CN1 wedi ei llenwi gan Gomisiynwyr Cyllid a Thollau EF.

6. Atebolrwydd o ran treth etifeddiant (treth trosglwyddo cyfalaf yn flaenorol)

Cyflwynwyd treth trosglwyddo cyfalaf gan Ddeddf Cyllid 1975. Ar 25 Gorffennaf 1986, sef dyddiad gweithredu Deddf Cyllid 1986, ailenwyd y dreth yn dreth etifeddiant.

Pan fydd treth etifeddiant yn ddyledus i Gomisiynwyr Cyllid a Thollau EF, bydd arwystl statudol o鈥檜 plaid yn cael ei osod ar yr ystad gofrestredig sy鈥檔 destun y rhodd. Os ydynt yn dymuno hynny, gall y Comisiynwyr wneud cais gan ddefnyddio ffurflen AN1 i ddiogelu鈥檙 arwystl hwn trwy gofnodi rhybudd a gytunwyd yn y gofrestr o dan reolau 80 ac 81 o Reolau Cofrestru Tir 2003 fel a ganlyn.

Pan fo鈥檔 briodol, gallwn hefyd wneud cofnod o鈥檙 fath ar adeg cofrestriad cyntaf yr ystad.

Pan fo cofnod o鈥檙 fath yn ymddangos yn y gofrestr ni fyddwn yn ei ddileu oni bai ein bod yn cael ffurflen CN1 wedi ei llenwi gan Gomisiynwyr Cyllid a Thollau EF. Os yw鈥檙 Comisiynwyr wedi ardystio ar y ffurflen CN1 bod y cais i ddileu i ddod i rym dim ond ar adeg cofrestru gwarediad i brynwr, byddwn yn tynnu鈥檙 cofnod o鈥檙 gofrestr dim ond pan ddaw鈥檙 ffurflen CN1 gyda chais priodol i gofrestru鈥檙 trosglwyddiad, neu warediad penodol arall, o blaid y prynwr. Bydd y cofnod yn aros yn y gofrestr hyd yn oed ar adeg cofrestru trosglwyddiad trwy werthu nes inni dderbyn ffurflen CN1 wedi ei llenwi gan y Comisiynwyr.

Yn achos cais am gofrestriad cyntaf nad yw鈥檔 seiliedig ar warediad am werth a lle bo rhodd wedi ei gwneud o fewn 8 mlynedd o ddyddiad y cais, lle na ddatgelir unrhyw arwystl ac nad oes pridiant tir dosbarth D(i) yn cael ei gofrestru, byddwn yn ystyried a oes unrhyw atebolrwydd o ran treth trosglwyddo cyfalaf neu dreth etifeddiant wedi codi.

Lle mae鈥檔 ymddangos o鈥檙 cais bod gwerth net ystad yr ymadawedig yn uwch na鈥檙 trothwy treth perthnasol ar ddyddiad y farwolaeth, a bod angen inni anfon ymholiadau ar bwyntiau eraill, byddwn yn eich hysbysu ein bod yn bwriadu gwneud y cofnod canlynol yn y gofrestr.

Os na fydd unrhyw ymholiadau eraill yn codi, byddwn yn gwneud y cofnod hwn yn y gofrestr ac yn cynnwys llythyr ar 么l cwblhau鈥檙 cais yn cadarnhau bod y cofnod wedi ei wneud.

Fodd bynnag os ydych yn darparu nodyn ysgrifenedig o amgylchiadau鈥檙 achos gan gadarnhau naill ai nad oedd unrhyw dreth etifeddiant i鈥檞 thalu erioed, neu ei bod wedi ei thalu鈥檔 llawn, ni fyddwn yn gwneud y cofnod. Fel arall, gallwch ddarparu tystysgrif rhyddhau o Swyddfa Cyllid a Thollau EF, neu lythyr oddi wrthynt, wedi ei gyfeirio at y cofrestrydd yn cadarnhau hyn.

Ni fydd Cofrestrfa Tir EF yn derbyn copi o鈥檙 grant profiant ei hunan fel tystiolaeth ddigonol bod treth etifeddiant wedi ei thalu. Mae hyn oherwydd ei bod yn bosibl talu treth etifeddiant mewn rhandaliadau blynyddol o dan rai amgylchiadau.

7. Ymddiriedau

Lle mae tir yn cael ei ddal ar ymddiried, efallai y bydd cyfyngiad ar Ffurf A safonol neu un cyfwerth cynharach wedi cael ei gofnodi yn y gofrestr. I gael rhagor o wybodaeth ar ymddiriedau tir a chyfyngiadau ar Ffurf A safonol, gweler cyfarwyddyd ymarfer 24: ymddiriedau tir preifat. Geiriad cyfyngiad Ffurf A yw:

Bydd cais i gofrestru gwarediad o dan yr hyn y mae arian cyfalaf yn codi a wneir gan unig berchennog sy鈥檔 goroesi yn cael ei ddal gan gyfyngiad Ffurf A sy鈥檔 bodoli. Gan mai dim ond y budd llesiannol sy鈥檔 symud ar farwolaeth cydberchennog i鈥檞 gynrychiolwyr personol, dyma fydd y sefyllfa hyd yn oed os yw鈥檙 cynrychiolwyr personol yn gweithredu gyda鈥檙 perchennog sy鈥檔 goroesi. Lle mae鈥檙 tir yn parhau i gael ei ddal ar ymddiried, dylid penodi ail ymddiriedolwr (a all fod yn gynrychiolydd(cynrychiolwyr) personol yr ymadawedig ond nid oes yn rhaid iddo fod yn un) i weithredu gyda鈥檙 perchennog sy鈥檔 goroesi. Gweler adan 7.2 cyfarwyddyd ymarfer 24: ymddiriedau tir preifat. Mae hyn i鈥檞 gyferbynnu 芒 gwarediad gan gynrychiolwyr personol unig berchennog sy鈥檔 goroesi. Yma, mae鈥檙 ystad gyfreithiol yn breinio yn y cynrychiolwyr personol ar farwolaeth yr unig berchennog (adran1(1) o Ddeddf Gweinyddu Ystadau 1925). Ar yr amod bod o leiaf 2 gynrychiolydd personol, ni chaiff gwarediad ei ddal gan y cyfyngiad.

Yn dilyn marwolaeth cydberchennog, os yw unig berchennog sy鈥檔 goroesi wedi dod yn unig berchennog llesiannol, dylid ystyried gwneud cais i ddileu unrhyw gyfyngiad Ffurf A sy鈥檔 bodoli 鈥� gweler Tynnu cyfyngiad Ffurf A o鈥檙 gofrestr. Mae鈥檙 un peth yn wir lle mae鈥檙 perchnogion cofrestredig sy鈥檔 parhau, o ganlyniad i newid yn yr ymddiriedau, wedi cael hawl fel cyd-denantiaid llesiannol.

Caiff cyfyngiad Ffurf A ei ddileu鈥檔 awtomatig dim ond pan gaiff trosglwyddiad sy鈥檔 gorgyrraedd unrhyw fuddion o dan ymddiried ei gofrestru. Lle na chafwyd trosglwyddiad o鈥檙 fath ond bod unrhyw ymddiriedau ar yr hyn y daliwyd y tir wedi dod i ben, efallai y bydd gwneud cais i ddileu鈥檙 cyfyngiad ar y cyfle cyntaf yn osgoi problemau鈥檔 codi ar warediad yn y dyfodol pan nad yw鈥檙 dystiolaeth angenrheidiol bellach ar gael yn hawdd.

8. Tynnu cyfyngiad Ffurf A o鈥檙 gofrestr

Dylid gwneud cais i ddileu鈥檙 cyfyngiad ar ffurflen RX3. I wneud cais, dylid cynnwys y trafodiad 鈥榙ileu cyfyngiad鈥� yn eich cais ac uwchlwytho tystiolaeth o鈥檙 teitl ecwit茂ol i ddangos bod yr unig oroeswr wedi dod yn unig berchennog llesiannol, neu os oes mwy nag un perchennog cofrestredig o hyd, sut y maent wedi dod yn gyd-denantiaid yn hytrach na thenantiaid cydradd.

Y dystiolaeth y byddwn yn ei derbyn fel rheol yw datganiad statudol neu ddatganiad o wirionedd yn ffurflen ST5 (gweler cyfarwyddyd ymarfer 73: datganiadau o wirionedd gan yr unig berchennog (berchnogion) sy鈥檔 goroesi, sy鈥檔 dangos sut y daeth yn unig berchennog llesiannol trwy:

• egluro鈥檙 hyn a ddigwyddodd i鈥檙 budd llesiannol a warchodir gan y cyfyngiad
• os yw wedi symud i鈥檙 perchennog (perchnogion) sy鈥檔 goroesi, egluro sut y digwyddodd hyn
• (lle bo un perchennog cofrestredig yn parhau) cadarnhau, os yw鈥檔 wir, nad oes gan unrhyw un heblaw鈥檙 perchennog cofrestredig sy鈥檔 parhau/goroesi fudd llesiannol yn yr eiddo erbyn hyn
• (lle bo 2 neu ragor o berchnogion cofrestredig yn parhau) cadarnhau, os yw鈥檔 wir, eu bod yn dal yr eiddo ar ymddiried i鈥檞 hunain (a neb arall) fel cyd-denantiaid llesiannol
• cadarnhau, os yw鈥檔 wir, nad oes unrhyw fudd llesiannol yn yr eiddo wedi ei forgeisio neu wedi ei arwystlo ar wah芒n, ac nad oes ac na fu unrhyw berchennog llesiannol yn ddarostyngedig i orchymyn arwystlo neu achosion methdaliad (nid yw morgais cofrestredig yn cyfrif)

Gellir defnyddio Ffurflen ST5 hefyd i wneud cais i ddileu cyfyngiad Ffurf A yn y gofrestr pan, o ganlyniad i newid yn yr ymddiriedau, bod y perchnogion cofrestredig sy鈥檔 parhau yn cael yr hawl i ddod yn gyd-denantiaid llesiannol.

Yn lle datganiad statudol neu ddatganiad o wirionedd, byddwn yn derbyn tystysgrif i鈥檙 perwyl hwn oddi wrth y聽trawsgludwr聽sy鈥檔 gweithredu ar ran聽y perchennog聽(perchnogion) sy鈥檔 goroesi os yw鈥檔 gallu siarad o wybodaeth bersonol o鈥檙 ffeithiau. Fel arall, gellir uwchlwytho gorchymyn llys yn gofyn i鈥檙 cofrestrydd ddileu鈥檙 cyfyngiad.

Nid oes dim i鈥檞 dalu.

Os yw鈥檙 holl berchnogion cofrestredig wedi marw, gall cynrychiolwyr personol y perchennog olaf sy鈥檔 goroesi wneud cais tebyg gan addasu telerau鈥檙 datganiad statudol, datganiad o wirionedd neu dystysgrif yn 么l gofynion yr achos.

9. Pethau i鈥檞 cofio

Cyn anfon eich cais atom, gwnewch yn siwr eich bod wedi:

• cwblhau鈥檙 ffurflenni cywir
• talu鈥檙 taliad cywir
• uwchlwytho tystiolaeth o鈥檙 grant cynrychiolaeth/marwolaeth
• llenwi ffurflen RX3 wrth wneud cais i symud cyfyngiad Ffurf A
• uwchlwytho tystiolaeth o鈥檙 teitl ecwit茂ol wrth wneud cais i symud cyfyngiad Ffurf A
• darparu tystiolaeth hunaniaeth ar gyfer y cynrychiolydd (cynrychiolwyr) personol os yw鈥檔 ofynnol (gweler cyfarwyddyd ymarfer 67: tystiolaeth hunaniaeth am ragor o fanylion)
• edrych ar fanylion clercio鈥檙 holl ffurflenni, fel disgrifiad yr eiddo, rhif teitl a dyddiadau. Yn arbennig, edrychwch ar enwau llawn y part茂on lle byddant yn ymddangos mewn mwy nag un lle megis enwau鈥檙 cynrychiolwyr personol/buddiolwyr yn y grant cynrychiolaeth a鈥檙 trosglwyddiad/cydsyniad

Gwnewch yn siwr bod manylion perchennog cofrestredig yr ystad gofrestredig neu arwystl neu forgais yn cael eu diweddaru bob amser. Gall cyfeiriad nad yw鈥檔 gyfredol olygu nad ydynt yn cael rhybuddion pwysig gan Gofrestrfa Tir EF. O dan reol 198 o Reolau Cofrestru Tir 2003, rhaid i鈥檙 perchennog cofrestredig ddarparu cyfeiriad post, a all fod yn gyfeiriad yn y DU neu鈥檔 gyfeiriad tramor, bob amser. Gallant gael hyd at 2 gyfeiriad arall yn y gofrestr hefyd, a all gynnwys ebost, cyfeiriad DX yn y DU neu gyfeiriad post (naill ai yn y DU neu dramor).

Sylwer, efallai na fydd Cofrestrfa Tir EF yn gallu prosesu ceisiadau sy鈥檔 anghyflawn neu鈥檔 ddiffygiol, a bydd eich cais mewn perygl o golli ei flaenoriaeth os byddwn yn gorfod ei ddychwelyd atoch 鈥� gweler cyfarwyddyd ymarfer 49: dychwelyd a gwrthod ceisiadau i gofrestru am ragor o wybodaeth.