51茶馆

Rhestr termau allweddol

FIRS

Cynllun Cofrestru Dylanwad Tramor. Y Cynllun a gyflwynwyd trwy Ran 4 o Ddeddf Diogelwch Cenedlaethol 2023.

Trefniant

Unrhyw fath o gytundeb, boed yn ffurfiol neu鈥檔 anffurfiol. Gallai hyn gynnwys contract, memorandwm dealltwriaeth (MOU) neu gytundeb neu drefniant anffurfiol quid pro quo.

P诺er tramor

Mae iddo鈥檙 ystyr a roddir gan Adran 32 o Ddeddf Diogelwch Cenedlaethol 2023.

Gweithgareddau dylanwad gwleidyddol

Cyfathrebiad, cyfathrebiad cyhoeddus neu ddarpariaeth o arian, nwyddau neu wasanaethau a fwriedir i ddylanwadu ar fater gwleidyddol.

Esemptiad rhag cofrestru

Amgylchiad lle nad yw gofynion cofrestru yn berthnasol.

Person

Unigolyn neu berson arall nad yw鈥檔 unigolyn, fel cwmni.

Cofrestrai

Person y mae鈥檔 ofynnol iddo gofrestru o dan FIRS.

Hysbysiad gwybodaeth

Hysbysiad sy鈥檔 ei gwneud yn ofynnol i鈥檙 derbynnydd ddarparu rhagor o wybodaeth yn ymwneud 芒 threfniadau neu weithgareddau y gellir eu cofrestru o dan FIRS.

P诺er tramor penodedig

P诺er tramor sydd wedi鈥檌 bennu trwy reoliadau o dan haen uwch FIRS.

Endid penodedig dan reolaeth p诺er tramor (FPCE)

Endid sy鈥檔 cael ei reoli gan b诺er tramor, ac sydd wedi鈥檌 bennu trwy reoliadau o dan haen uwch FIRS.

Pennod 1: Yngl欧n 芒鈥檙 Canllawiau hyn

Mae鈥檙 canllawiau hyn yn rhoi rhagor o fanylion am y pwerau tramor Iranaidd ac endidau a reolir gan bwerau tramor sydd wedi鈥檜 pennu ar hyn o bryd o dan y Cynllun Cofrestru Dylanwad Tramor (FIRS).

Mae鈥檙 canllawiau hyn wedi鈥檜 bwriadu ar gyfer y rhai sydd am wybod mwy am y pwerau tramor penodedig hyn neu endidau a reolir gan bwerau tramor, gan gynnwys y rhai sy鈥檔 ystyried y gallent fod mewn trefniant cofrestru gyda ph诺er tramor Iranaidd penodedig neu endid penodedig a reolir gan bwerau tramor Iranaidd i gynnal gweithgaredd yn y DU. Gall hefyd fod yn ddefnyddiol i endid penodedig a reolir gan bwerau tramor Iranaidd a allai fod angen cofrestru eu gweithgaredd eu hunain yn y DU gyda鈥檙 cynllun.

Gellir dod o hyd i ganllawiau mwy cynhwysfawr ar haen uwch FIRS a鈥檌 ofynion, gan gynnwys eithriadau i gofrestru a throseddau a chosbau, yma. Dylid darllen y canllawiau mwy cynhwysfawr hynny ar y cyd 芒鈥檙 canllawiau hyn.

Gan mai dim ond o dan haen uwch FIRS y gellir pennu pwerau tramor ac endidau a reolir gan bwerau tramor, mae unrhyw ganllawiau a gynhwysir yn y ddogfen hon yn ymwneud 芒鈥檙 haen uwch yn unig ac nid ydynt yn berthnasol i鈥檙 haen dylanwad gwleidyddol. Am ragor o wybodaeth am ofynion haen dylanwad gwleidyddol FIRS, ymgynghorwch 芒鈥檙 canllawiau ar yr haen dylanwad gwleidyddol.

Pennod 2: Cyflwyniad i鈥檙 cynllun

1. Mae FIRS yn gynllun dwy haen sy鈥檔 galluogi tryloywder dylanwad tramor yng ngwleidyddiaeth y DU ac yn rhoi mwy o sicrwydd ynghylch gweithgareddau rhai pwerau neu endidau tramor a allai beri risg i ddiogelwch a buddiannau鈥檙 DU. Mae wedi鈥檌 gynnwys yn Rhan 4 o Ddeddf Diogelwch Cenedlaethol 2023.

Gofynion y cynllun (yr haen uwch yn unig)

2. Mae鈥檙 haen uwch yn ei gwneud yn ofynnol cofrestru gweithgaredd perthnasol yn y DU lle mae person yn gweithredu ar gyfarwyddyd pwerau tramor penodedig neu endidau a reolir gan bwerau tramor. Mae hefyd yn ei gwneud yn ofynnol i endidau a reolir gan bwerau tramor penodedig gofrestru gweithgareddau perthnasol y maent yn eu cynnal eu hunain yn y DU.

3. Gellir pennu p诺er tramor neu endid a reolir gan bwerau tramor o dan haen uwch FIRS lle ystyrir bod hyn yn rhesymol angenrheidiol i amddiffyn diogelwch neu fuddiannau鈥檙 DU.

4. Oni nodir yn wahanol, mae gweithgaredd perthnasol yn golygu unrhyw weithgaredd. Mae hyn yn cynnwys, ond heb fod yn gyfyngedig i, weithgaredd masnachol, gweithgaredd academaidd ac ymchwil a gweithgaredd elusennol.

5. Ni fydd ffi i gofrestru gyda鈥檙 cynllun a dim ond pan fydd yn ymwneud 芒 gweithgareddau dylanwad gwleidyddol y bydd gwybodaeth a gofrestrir o dan haen uwch y cynllun yn cael ei chyhoeddi. Gellir dod o hyd i fanylion pellach am ofynion haen uwch y cynllun yn y canllawiau ar yr haen uw.

6. Gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth am y wybodaeth a gyhoeddir yn y canllawiau ar y wybodaeth sy鈥檔 ofynnol wrth gofrestru a鈥檙 gofrestr gyhoeddus.

Esemptiadau

7. Mae sawl esemptiad rhag cofrestru o dan haen uwch FIRS. Mae鈥檙 rhain yn cynnwys:

• Unrhyw un sy鈥檔 gweithredu fel rhan o drefniant y mae Corff Coron y DU yn rhan ohono (er enghraifft, y rhai mewn trefniant amlochrog gyda llywodraeth y DU a llywodraethau tramor penodedig);
• Unigolion sy鈥檔 gweithredu dros b诺er tramor yn eu swyddogaeth swyddogol fel cyflogeion, er enghraifft diplomyddion tramor sydd wedi鈥檜 lleoli yn y DU;
• Aelodau o鈥檙 teulu (gan gynnwys partneriaid di-briod) staff cenadaethau diplomyddol, swyddi consylaidd neu genadaethau parhaol sefydliadau rhyngwladol sydd wedi鈥檜 lleoli yn y DU, lle maent yn cefnogi gweithgareddau swyddogol aelod o鈥檜 teulu;
• Cyfreithwyr, wrth iddynt ddarparu gwasanaethau cyfreithiol i bwerau tramor (er enghraifft, y rhai sy鈥檔 cynrychioli pwerau tramor penodedig mewn achos llys);
• Y rhai sy鈥檔 darparu nwyddau neu wasanaethau sy鈥檔 rhesymol angenrheidiol i weithrediad cenhadaeth ddiplomyddol, swydd consylaidd neu genhadaeth barhaol sefydliad rhyngwladol sydd wedi鈥檌 leoli yn y DU;
• Unrhyw un sy鈥檔 gweithredu fel rhan o drefniant y mae corff cyhoeddus y DU yn rhan ohono;
• Y rhai sy鈥檔 cynnal gweithgareddau sy鈥檔 gysylltiedig 芒 threfniant addysg a ariennir (er enghraifft, ysgoloriaeth);
• Gwasanaethau gweinyddol a thechnegol y llywodraeth (er enghraifft, gweithgareddau sy鈥檔 gysylltiedig 芒 chyhoeddi pasbortau neu fis芒u).

8. Mae rhagor o wybodaeth am esemptiadau ar gael yn y canllawiau ar yr haen uwch.

Troseddau a Chosbau

9. Mae鈥檙 cynllun yn cynnwys sawl trosedd, gan gynnwys ar gyfer y rhai sy鈥檔 methu 芒 chydymffurfio 芒 gofynion cofrestru, neu sy鈥檔 methu ag ymateb i hysbysiadau gwybodaeth. Lle nad yw gofynion cofrestru wedi鈥檜 bodloni, mae troseddau hefyd ar gyfer y rhai sy鈥檔 cyflawni gweithgareddau yn unol 芒 threfniant perthnasol. Lle credir bod trosedd wedi digwydd, bydd y wybodaeth berthnasol yn cael ei throsglwyddo i鈥檙 heddlu. Mae cosbau troseddol yn gysylltiedig 芒鈥檙 troseddau hyn. Mae person sy鈥檔 cyflawni trosedd o dan yr haen uwch yn atebol, ar gollfarn ar gyhuddiad, i garchar am gyfnod nad yw鈥檔 fwy na 5 mlynedd neu i ddirwy (neu鈥檙 ddau).

10. Gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth am droseddau a chosbau yn y canllawiau ar yr haen uwch.

Rhyngweithio 芒 deddfwriaeth arall y llywodraeth

11. Gall rhai pwerau tramor penodedig neu endidau a reolir gan bwerau tramor fod yn destun rheolaethau eraill gan lywodraeth y DU e.e. sancsiynau neu rewi asedau. Nid yw cofrestru gyda FIRS yn ddewis arall yn lle鈥檙 rheolaethau hyn a chyfrifoldeb y person sy鈥檔 cofrestru yw sicrhau eu bod hefyd yn cydymffurfio 芒 deddfwriaeth arall llywodraeth y DU.

12. Efallai y bydd angen i gofrestrwyr gydymffurfio 芒 chynlluniau cyfreithiol eraill o hyd, fel y Ddeddf Diogelwch a Buddsoddi Cenedlaethol yn ogystal 芒 FIRS, lle bo鈥檔 berthnasol. Nid yw cofrestru gyda FIRS yn rhyddhau unigolion o鈥檙 cyfrifoldeb rhag cofrestru gyda鈥檙 cynlluniau perthnasol eraill hyn.

Pennod 3: Pwerau tramor Iranaidd penodedig ac endidau a reolir gan bwerau tramor 鈥� Iran

13. Mae鈥檙 pwerau tramor Iranaidd canlynol ac endidau a reolir gan bwerau tramor wedi鈥檜 pennu o dan haen uwch FIRS:

a. Goruchaf Arweinydd Iran (yn eu swyddogaeth gyhoeddus);

b. Llywodraeth Iran (gan gynnwys unrhyw ran o鈥檙 llywodraeth) a鈥檌 holl asiantaethau ac awdurdodau gan gynnwys:

• i. Swyddfa鈥檙 Goruchaf Arweinydd;
• ii. Cynulliad yr Arbenigwyr;
• iii. yr Arlywydd (yn rhinwedd y swydd honno);
• iv. Swyddfa鈥檙 Arlywydd;
• v. Cyngor y Gwarchodwyr;
• vi. Pob Gweinidog (yn rhinwedd y swydd honno);
• vii. Pob Gweinyddiaeth (gan gynnwys y Weinyddiaeth Cudd-wybodaeth a Diogelwch); Y Cyngor Hwylustod;
• viii. Y Lluoedd Arfog, gan gynnwys Artesh a Chorfflu Gwarchodlu Chwyldroadol Islamaidd (IRGC);
• ix. Y Goruchaf Gyngor Diogelwch Cenedlaethol (gan gynnwys pob is-bwyllgor) ac;
• x. Unrhyw wasanaethau cudd-wybodaeth eraill a;
• xi. Pob heddlu.

c. Cynulliad Ymgynghorol Islamaidd Iran;

d. Barnwriaeth Iran.

14. Darperir rhagor o fanylion am y pwerau tramor Iranaidd penodedig hyn ac endidau a reolir gan bwerau tramor ym mhennod 4.

Gweithgaredd Perthnasol

15. Mae gweithgaredd perthnasol mewn perthynas 芒鈥檙 rhestr gyfredol o bwerau tramor Iranaidd penodedig ac endidau a reolir gan bwerau tramor yn golygu unrhyw weithgaredd. Gall hyn gynnwys ond nid yw鈥檔 gyfyngedig i weithgaredd masnachol, gweithgaredd cyfryngau, gweithgaredd elusennol, a gweithgaredd academaidd ac ymchwil.

Mewn swyddogaeth gyhoeddus

16. Dim ond pan fyddant yn gweithredu yn eu swyddogaeth gyhoeddus neu weinidogol y pennir yr Arweinydd Goruchaf, yr Arlywydd a Gweinidogion Iran.

17. Er mwyn i drefniant gyda ph诺er tramor penodedig fod yn gofrestradwy, mae鈥檔 rhaid i鈥檙 p诺er tramor penodedig fod yn cyfarwyddo gweithgaredd cofrestradwy yn eu swyddogaeth swyddogol e.e. fel Gweinidog Gweriniaeth Islamaidd Iran. Er enghraifft, pan fydd Gweinidog Amddiffyn a Logisteg Lluoedd Arfog Iran yn cyfarwyddo unigolyn i fynychu symposiwm diwydiant amddiffyn yn y DU ac adrodd yn 么l ar y trafodaethau yn y symposiwm, bydd angen i鈥檙 unigolyn sy鈥檔 cael ei gyfarwyddo gofrestru gyda FIRS.

18. Pan fydd p诺er tramor penodedig yn cyfarwyddo rhywun yn eu swyddogaeth breifat fel unigolyn, ni fydd angen cofrestru hyn gyda FIRS. Er enghraifft, os yw鈥檙 un Gweinidog hwn yn ymweld 芒 Llundain ar wyliau gyda鈥檌 deulu ac yn cyfarwyddo asiant teithio yn y DU i drefnu eu taith, nid oes angen i鈥檙 asiant teithio gofrestru gyda FIRS gan fod y Gweinidog yn gweithredu yn eu swyddogaeth breifat fel unigolyn, yn hytrach nag yn eu swyddogaeth swyddogol fel Gweinidog Amddiffyn a Logisteg y Lluoedd Arfog.

Unigolion sy鈥檔 cynrychioli pwerau tramor penodedig neu endidau a reolir gan bwerau tramor

19. Os ffurfir trefniant gyda chyflogai p诺er tramor penodedig neu endid a reolir gan b诺er tramor (wrth weithredu yn y swyddogaeth hon), caiff ei drin fel trefniant gyda ph诺er neu endid tramor penodedig. Er enghraifft, os yw person yn ymrwymo i drefniant gyda gwas sifil o b诺er tramor penodedig mewn perthynas 芒鈥檌 r么l fel gwas sifil, byddai鈥檙 amod yn cael ei fodloni. Ni fyddai person sy鈥檔 ymrwymo i drefniant gyda gwas sifil o b诺er tramor penodedig ar fater nad yw鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檌 r么l fel gwas sifil (e.e. os ydynt ar wah芒n yn ymddiriedolwr elusen) yn bodloni鈥檙 amod.

Pennod 4: Manylion pellach ar bwerau tramor Iranaidd penodedig ac endidau a reolir gan bwerau tramor

20. Mae鈥檙 adran hon o鈥檙 canllawiau yn darparu rhagor o wybodaeth am bob un o鈥檙 pwerau tramor Iranaidd penodedig ac endidau a reolir gan bwerau tramor. Mae hyn yn rhoi rhagor o wybodaeth i鈥檙 rhai a allai fod mewn trefniadau gyda鈥檙 pwerau a鈥檙 endidau hyn i鈥檞 galluogi i wybod a oes angen iddynt gofrestru gyda鈥檙 cynllun.

Iran fel p诺er tramor penodedig

Arweinydd Goruchaf Iran (yn eu swyddogaeth gyhoeddus)

21. Yr Arweinydd Goruchaf yw pennaeth cyfansoddiadol y Wladwriaeth yn Iran ac ef yw awdurdod gwleidyddol uchaf y wlad. Fe鈥檜 dewisir gan Gynulliad yr Arbenigwyr. Mae Cyfansoddiad Iran yn rhoi r么l Cadlywydd Goruchaf y lluoedd arfog iddynt ac yn rhoi nifer o bwerau a dyletswyddau iddynt, gan gynnwys goruchwylio gweithredu polis茂au cyffredinol Iran, datgan rhyfel a heddwch a phenodi a diswyddo nifer o rolau allweddol gan gynnwys Pennaeth y Farnwriaeth a Phrif Gomander Corfflu Gwarchodlu鈥檙 Chwyldro Islamaidd.^{[troednodyn 1]}

Llywodraeth Iran a鈥檌 holl asiantaethau ac awdurdodau

22.听Llywodraeth Iran yw鈥檙 grwpiau o bobl sy鈥檔 rheoli Iran yn swyddogol.

23. Mae鈥檙 rhestr isod wedi鈥檌 chynllunio i roi rhagor o fanylion am yr hyn a olygir gan Lywodraeth Iran a鈥檌 hasiantaethau a鈥檌 hawdurdodau. Nid yw鈥檙 rhestr hon i fod yn gynhwysfawr gan fod nifer o asiantaethau ac awdurdodau yn Iran, ac nid yw鈥檔 bosibl eu rhestru i gyd yn y canllawiau hyn. Ar ben hynny, mae enwau鈥檙 rhain yn destun newid dros amser.

Swyddfa鈥檙 Arweinydd Goruchaf ^{[troednodyn 2]}

24. Dyma swyddfa鈥檙 Goruchaf Arweinydd a ddefnyddir i gyfathrebu a gweinyddu gorchmynion gan yr Goruchaf Arweinydd i amrywiol sefydliadau eraill (gan gynnwys sefydliadau milwrol, diwylliannol, economaidd a gwleidyddol).

Enghraifft o drefniant cofrestradwy gyda Swyddfa鈥檙 Goruchaf Arweinydd:

Mae cyfarwyddwr cwmni technoleg o Iran yn teithio i鈥檙 DU i fynychu cynhadledd ar ddyfodol deallusrwydd artiffisial. Mae鈥檙 cyfarwyddwr yn cael ei gyfarwyddo gan Swyddfa鈥檙 Goruchaf Arweinydd i gymryd nodiadau am y gynhadledd a鈥檌 mynychwyr a鈥檜 trosglwyddo i Weinyddiaeth Wyddoniaeth, Ymchwil a Thechnoleg Iran. Er nad yw鈥檙 cyfarwyddwr yn cael ei dalu i wneud hyn, maen nhw鈥檔 gwybod y bydd cyflawni cyfarwyddyd gan Swyddfa鈥檙 Goruchaf Arweinydd o fudd iddyn nhw os byddan nhw鈥檔 ei gyflawni, gan wybod y byddan nhw鈥檔 cael cynnig gwell mynediad at gontractau llywodraeth Iran o ganlyniad. I鈥檙 gwrthwyneb, mae鈥檙 cyfarwyddwr hefyd yn gwybod y byddai peidio 芒 chyflawni鈥檙 cyfarwyddyd hwn yn debygol o fod yn anfantais iddyn nhw, gan gynnwys i鈥檞 busnes, oherwydd y p诺er sydd gan y Goruchaf Arweinydd.

Mae hwn yn drefniant cofrestradwy gan fod cyfarwyddwr y cwmni technoleg yn cael ei gyfarwyddo gan b诺er tramor penodedig (Swyddfa鈥檙 Goruchaf Arweinydd) i gynnal gweithgaredd yn y DU (cymryd nodiadau mewn cynhadledd yn y DU a throsglwyddo鈥檙 听rhain i Weinyddiaeth Wyddoniaeth, Ymchwil a Thechnoleg Iran).

Dylai cyfarwyddwr y cwmni technoleg gofrestru鈥檙 trefniant hwn o fewn 10 diwrnod ac ni all fynychu鈥檙 gynhadledd a chymryd y nodiadau nes bod y trefniant wedi鈥檌 gofrestru.

Cynulliad yr Arbenigwyr ^{[troednodyn 3]}

25. Mae Cynulliad yr Arbenigwyr yn gr诺p o gyfreithyddion etholedig sydd 芒鈥檙 awdurdod cyfansoddiadol i benodi a/neu ddiswyddo鈥檙 Goruchaf Arweinydd.

Arlywydd Iran (Yn eu rhinwedd gyhoeddus) a Swyddfa鈥檙 Arlywydd

26. As head of the Government, the President is the second highest ranking constitutional official in Iran.^{[troednodyn 4]} They are responsible for setting economic policies and heads the Supreme National Security Council. The Office of the President supports the President in carrying out these functions.

Cyngor y Gwarchodwyr^{[troednodyn 5]}

27. Mae Cyngor y Gwarchodwyr yn penderfynu a yw deddfau a basiwyd gan y senedd yn gyfansoddiadol ac yn cyd-fynd ag athrawiaethau Islam. Maent hefyd yn penderfynu a all ymgeiswyr sefyll ar gyfer Cynulliad yr Arbenigwyr, y senedd a鈥檙 arlywyddiaeth. Mae gan Gyngor y Gwarchodwyr 12 aelod (6 ohonynt wedi鈥檜 penodi gan yr Arweinydd Goruchaf a 6 wedi鈥檜 henwebu gan y farnwriaeth a鈥檜 dewis gan y senedd)).

Pob Gweinidog (yn rhinwedd eu swydd fel Gweinidogion))

28. Mae gweinidogion yn aelodau o Lywodraeth Gweriniaeth Islamaidd Iran ac yn gyfrifol am weinidogaethau (adrannau鈥檙 llywodraeth). Mae鈥檙 rhain yn cynnwys^{[troednodyn 6]}:

a. Gweinidog Addysg

b. Gweinidog Cyfathrebu a Thechnoleg Gwybodaeth

c. Gweinidog Cudd-wybodaeth

d. Gweinidog Materion Economaidd a Chyllid

e. Gweinidog Iechyd ac Addysg Feddygol

f. Gweinidog Cydweithfeydd, Llafur a Lles Cymdeithasol

g. Gweinidog Jihad Amaethyddol

h. Gweinidog Materion Tramor

i. Gweinidog Cyfiawnder

j. Gweinidog Amddiffyn a Logisteg y Lluoedd Arfog

k. Gweinidog Ffyrdd a Datblygu Trefol

l. Gweinidog Diwydiant, Mwyngloddiau a Masnach

m. Gweinidog Gwyddoniaeth, Ymchwil a Thechnoleg

n. Gweinidog Diwylliant ac Arweiniad Islamaidd

o. Gweinidog Mewnol

p. Gweinidog Treftadaeth Ddiwylliannol, Crefftau a Thwristiaeth

q. Gweinidog Petrolewm

r. Gweinidog Ynni

s. Gweinidog Chwaraeon a Materion Ieuenctid

Pob Gweinidogaeth

29. Adrannau鈥檙 llywodraeth sy鈥檔 gyfrifol am weinyddiaeth ddyddiol meysydd cyfrifoldeb y llywodraeth yw gweinidogaethau Iran.^{[troednodyn 7]} Mae nifer o鈥檙 rhain ar unrhyw adeg benodol ac ar hyn o bryd maent yn cynnwys:

a. Y Weinyddiaeth Addysg - yn gyfrifol am oruchwylio addysg yn Iran;

b. Y Weinyddiaeth Gyfathrebu a Thechnoleg Gwybodaeth - yn gyfrifol am wasanaethau post, ffonau a thechnoleg gwybodaeth;

c. Y Weinyddiaeth Cudd-wybodaeth a Diogelwch (MOIS)^{[troednodyn 8]}- yn gyfrifol am gasglu, dadansoddi, cynhyrchu a chategoreiddio cudd-wybodaeth fewnol ac allanol a datgelu cynllwynion, gwyrdroi, ysb茂o, difrod a therfysgaeth yn erbyn annibyniaeth, diogelwch a chyfanrwydd tiriogaethol Iran;

d. Weinyddiaeth Materion Economaidd a Chyllid - yn gyfrifol am reoli trysorlys Iran, rheoleiddio economi Iran a gweithredu polis茂au ariannol, gweithredu a gorfodi polis茂au treth a chyfarwyddo sector bancio ac yswiriant masnachol Iran;

e. Y Weinyddiaeth Iechyd ac Addysg Feddygol; yn gyfrifol am bron pob penderfyniad ynghylch nodau cyffredinol, polis茂au a dyrannu adnoddau addysg iechyd a meddygol. Mae hefyd yn goruchwylio, trwyddedu a rheoleiddio gweithgareddau鈥檙 sector iechyd preifat;

f. Y Weinyddiaeth Cydweithfeydd, Llafur a Lles Cymdeithasol - yn gyfrifol am oruchwylio busnesau cydweithredol a gweithredu polis茂au sy鈥檔 berthnasol i lafur a materion cymdeithasol, gan gynnwys goruchwylio lles cymdeithasol;

g. Y Weinyddiaeth Jihad Amaethyddol - yn gyfrifol am oruchwylio amaethyddiaeth yn Iran;

h. Y Weinyddiaeth Materion Tramor - yn gyfrifol am reoli perthynas Iran 芒 gwledydd tramor;

i. Y Weinyddiaeth Gyfiawnder - yn gyfrifol am gydlynu rhwng y gangen farnwrol a changhennau eraill y llywodraeth;

j. Y Weinyddiaeth Amddiffyn a Logisteg y Lluoedd Arfog - yn gyfrifol am gynllunio, logisteg a chyllido Lluoedd Arfog Iran. Nid oes ganddi reolaeth weithredol dros y lluoedd arfog sy鈥檔 cael eu dal gan y Staff Cyffredinol, sefydliad ar wah芒n o dan orchymyn Arweinydd Goruchaf Iran;

k. Y Weinyddiaeth Ffyrdd a Datblygu Trefol - yn gyfrifol am ddarparu a rheoleiddio seilwaith trafnidiaeth Iran (gan gynnwys ffyrdd, rheilffyrdd, lonydd llongau a llwybrau awyr), yn ogystal 芒 gosod polis茂au ar gyfer y sector tai a鈥檙 diwydiant adeiladu;

l. Y Weinyddiaeth Diwydiant, Mwyngloddiau a Masnach - yn gyfrifol am reoleiddio a gweithredu polis茂au sy鈥檔 berthnasol i fasnach ddomestig a thramor ac i鈥檙 sectorau diwydiannol a mwyngloddio;

m. Y Weinyddiaeth Gwyddoniaeth, Ymchwil a Thechnoleg - yn gyfrifol am oruchwyliaeth uniongyrchol ac achredu prifysgolion anfeddygol a redir gan y wladwriaeth;

n. Y Weinyddiaeth Diwylliant ac Arweiniad Islamaidd - yn gyfrifol am reoli mynediad at gyfryngau sydd, ym marn llywodraeth Iran, yn torri moeseg Iran ac yn hyrwyddo gwerthoedd sy鈥檔 estron i ddiwylliant Iran;

o. Y Weinyddiaeth Fewnol - yn gyfrifol am nifer o feysydd gan gynnwys cynnal, goruchwylio ac adrodd ar etholiadau, goruchwylio plismona a darparu a diogelu diogelwch domestig ledled y wlad gan gynnwys diogelu ffiniau; t

p. Y Weinyddiaeth Treftadaeth Ddiwylliannol, Crefftau a Thwristiaeth - yn gyfrifol am oruchwylio nifer o gyfadeiladau amgueddfeydd ledled Iran ac yn gweinyddu nifer o sefydliadau gan gynnwys Sefydliad Twristiaeth a Theithio Iran;

q. Y Weinyddiaeth Petrolewm - yn gyfrifol am bob mater sy鈥檔 ymwneud ag archwilio, echdynnu, manteisio, dosbarthu ac allforio olew crai a chynhyrchion olew;

r. Y Weinyddiaeth Ynni - yn rheoleiddio ac yn rheoli gweithredu polis茂au sy鈥檔 berthnasol i wasanaethau ynni, trydan, d诺r a d诺r gwastraff;

s. Y Weinyddiaeth Chwaraeon a Materion Ieuenctid - yn gyfrifol am faterion ieuenctid a chwaraeon.

30. Ni ystyrir prifysgolion a weinyddir gan Weinyddiaethau鈥檙 Llywodraeth yn Iran yn b诺er tramor ac felly nid oes angen i鈥檙 rhai sy鈥檔 cael eu cyfarwyddo gan y prifysgolion hyn i gynnal gweithgaredd yn y DU gofrestru gyda鈥檙 cynllun. Er enghraifft, nid oes angen i brifysgol yn y DU sy鈥檔 cael ei chyfarwyddo gan brifysgol yn Iran gofrestru gyda鈥檙 cynllun. Dim ond pan fyddant yn cael eu cyfarwyddo gan Iran i gynnal gweithgaredd yn y DU y mae angen i鈥檙 prifysgolion eu hunain gofrestru. Pan fyddant yn cynnal gweithgaredd o鈥檜 gwirfodd eu hunain, nid oes angen cofrestru hyn gyda鈥檙 cynllun.

Y Cyngor Hwylustod ^{[troednodyn 9]}

31. Wedi鈥檌 benodi gan yr Arweinydd Goruchaf am dymor o bum mlynedd, mae鈥檙 Cyngor Hwylustod yn cyfryngu rhwng y Cynulliad Ymgynghorol Islamaidd (Senedd) a Chyngor y Gwarcheidwaid.

Y Lluoedd Arfog

32. Lluoedd Arfog Iran yw lluoedd milwrol cyfun Iran ac maent yn gyfrifol am amddiffyn ffin Iran, cynnal trefn fewnol ac amddiffyn y system Islamaidd.^{[troednodyn 10]} Mae鈥檔 cynnwys:

• Mae Byddin Gweriniaeth Islamaidd Iran, neu Artesh, yn gyfrifol am amddiffyn ffiniau Iran a chynnal trefn fewnol yn Iran. Ar hyn o bryd mae Byddin Gweriniaeth Islamaidd Iran yn cynnwys y breichiau canlynol: y Llu Tir, y Llynges, yr Awyrlu a鈥檙 Llu Amddiffyn Awyr.

• Corfflu Gwarchodlu Chwyldroadol Islamaidd (IRGC) sy鈥檔 gyfrifol am amddiffyn y system Islamaidd yn Iran. Mae鈥檙 IRGC yn cynnwys y breichiau canlynol: y Llu Tir, y Llynges, y Llu Awyrofod, Llu Quds sy鈥檔 arbenigo mewn rhyfel anghonfensiynol a gweithrediadau cudd-wybodaeth filwrol a鈥檙 Basij, sy鈥檔 sefydliad parafilwrol.

Enghraifft o drefniant cofrestradwy gyda Lluoedd Arfog Iran

Mae aelod o鈥檙 Basij yn cysylltu ag unigolyn yn y DU ac yn eu cyfarwyddo i sefydlu cwmni daliannol yn y DU. Yn gyfnewid, telir yr unigolyn.

Mae hwn yn drefniant cofrestradwy gan fod yr unigolyn yn cael ei gyfarwyddo gan b诺er tramor penodedig (Lluoedd Arfog Iran - Basij) i gynnal gweithgaredd yn y DU (sefydlu cwmni daliannol).

Dylai鈥檙 unigolyn gofrestru鈥檙 trefniant hwn o fewn 10 diwrnod ac ni all gynnal unrhyw weithgaredd yn unol 芒 chytundeb (megis cofrestru鈥檙 cwmni neu recriwtio gweithwyr), nes bod y trefniant wedi鈥檌 gofrestru.

Y Cyngor Diogelwch Cenedlaethol Goruchaf (gan gynnwys yr holl is-bwyllgorau)^{[troednodyn 11]}

33. Mae鈥檙 cyngor hwn (a sefydlwyd gan Erthygl 176 o鈥檙 Cyfansoddiad) yn cael ei arwain gan yr Arlywydd ac mae鈥檔 cynnwys y llefarydd seneddol, y prif farnwr, prif gadlywydd y Lluoedd Arfog, gweinidogion mewnol, materion tramor a chudd-wybodaeth, yn ogystal 芒 dau gynrychiolydd personol yr Arweinydd Goruchaf. Mae鈥檙 Cyfansoddiad yn nodi ei fod yn gyfrifol am osod polis茂au sy鈥檔 ymwneud ag amddiffyn a diogelwch ac ymateb i fygythiadau tramor a domestig.

Unrhyw wasanaethau cudd-wybodaeth eraill

34. Mae gwasanaethau cudd-wybodaeth yn 鈥渁siantaethau gwladol arbenigol sy鈥檔 gyfrifol am gynhyrchu cudd-wybodaeth sy鈥檔 berthnasol i ddiogelwch y wladwriaeth a鈥檌 phobl鈥�.^{[troednodyn 12]} Mae鈥檙 holl asiantaethau Iranaidd hyn, gan gynnwys y Weinyddiaeth Cudd-wybodaeth (MOIS) a Llu Quds Corfflu Gwarchodlu Chwyldroadol Islamaidd, wedi鈥檜 nodi.

Pob heddlu

35. Mae hyn yn cynnwys Rheolaeth Gorfodi鈥檙 Gyfraith, yr heddlu cenedlaethol, a dalfyrrir yn gyffredin fel FARAJA a鈥檙 Patr么l Arweiniad sy鈥檔 rhan o鈥檙 heddlu cenedlaethol ac sy鈥檔 gyfrifol am orfodi cyfraith Islamaidd.

Enghraifft o drefniant y mae angen ei gofrestru:

Mae dylanwadwr cyfryngau cymdeithasol sydd wedi鈥檌 leoli yn y DU yn cael neges gan swyddog sy鈥檔 gweithio yn Weinyddiaeth Materion Tramor Iran sy鈥檔 ei gyfarwyddo i wneud a lanlwytho cyfres o TikToks am draddodiadau diwylliannol Iran yn gyfnewid am rannu hyn ar gyfryngau cymdeithasol y Weinyddiaeth Materion Tramor.

Mae hwn yn drefniant y gellir ei gofrestru gan fod y dylanwadwr yn cael ei gyfarwyddo gan b诺er tramor penodol (Gweinyddiaeth Materion Tramor Iran) i gynnal gweithgaredd yn y DU (gwneud a lanlwytho cyfres o TikToks am draddodiadau diwylliannol Iran).

Bydd angen i鈥檙 dylanwadwr cyfryngau cymdeithasol gofrestru鈥檙 trefniant hwn o fewn 10 diwrnod. Ni ddylent gynnal unrhyw weithgaredd yn unol 芒鈥檙 trefniant hwn fel ffilmio a lanlwytho cynnwys nes bod y trefniant hwn wedi鈥檌 gofrestru.

Enghraifft o drefniant nad oes angen ei gofrestru:

Mae elusen yn y DU sy鈥檔 cynnal dosbarthiadau chwaraeon i blant oedran ysgol gynradd ac uwchradd yn y DU yn derbyn rhoddion mynych gan Weinyddiaeth Chwaraeon a Materion Ieuenctid Iran. Er bod yr elusen yn defnyddio鈥檙 rhoddion i gefnogi ei gwaith, nid yw鈥檙 Weinyddiaeth yn rhoi cyfarwyddiadau ar sut y dylid defnyddio鈥檙 rhoddion hyn.

Nid oes rhaid i鈥檙 elusen gofrestru hyn gyda FIRS gan nad ydynt yn cael eu cyfarwyddo gan y Weinyddiaeth i gynnal gweithgaredd perthnasol yn y DU er eu bod yn derbyn rhoddion.

Endidau penodedig Iran aidd a reolir gan b诺er tramor

36. Mae鈥檙 cyfrifoldeb am gofrestru gweithgareddau鈥檙 endid yn gorwedd gyda鈥檙 endid penodedig ac nid ei gyflogeion unigol. Os yw nifer o gyflogeion yr endid yn ymwneud 芒 gweithgaredd perthnasol, bydd un gofrestriad a gwblheir gan yr endid yn ddigonol; nid oes angen i gyflogeion unigol gofrestru ar wah芒n. Nid oes angen i endidau restru鈥檙 holl unigolion sy鈥檔 ymwneud 芒 chyflawni鈥檙 gweithgareddau.

37. Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 endidau hyn hefyd gofrestru gyda鈥檙 cynllun eu hunain lle maent yn cynnal unrhyw weithgareddau perthnasol yn y DU.

38. Pan fo person mewn trefniant gyda鈥檙 endidau hyn lle mae鈥檙 endidau鈥檔 eu cyfarwyddo i gynnal gweithgareddau perthnasol yn y DU (naill ai eu hunain neu drwy rywun arall) ac nad yw鈥檙 person hwnnw wedi鈥檌 esemptio rhag cofrestru, bydd angen iddynt gofrestru gyda鈥檙 cynllun. Gellir dod o hyd i ragor o fanylion am y gofynion ar gyfer personau mewn trefniant gyda ph诺er tramor penodedig neu endid a reolir gan b诺er tramor yn y canllawiau ar yr haen uwch.

Cynulliad Ymgynghorol Islamaidd Iran

39. Cyfeirir ato hefyd fel y Majles, neu Senedd Iran, Cynulliad Ymgynghorol Islamaidd Iran (ICA) yw corff deddfwriaethol cenedlaethol Iran. Mae gan yr ICA ystod eang o gyfrifoldebau, a ddarperir gan gyfansoddiad Iran gan gynnwys drafftio deddfwriaeth, cadarnhau cytuniadau rhyngwladol ac archwilio a chymeradwyo鈥檙 gyllideb flynyddol.

Barnwriaeth Iran

40. Mae barnwriaeth Iran yn gyfrifol am gymhwyso rheolaeth y gyfraith drwy ddatrys ymgyfreitha a setlo anghydfodau, goruchwylio gorfodi deddfau a datgelu troseddau drwy weithredu cosbau a darpariaethau鈥檙 cod cosbi Islamaidd. Mae鈥檔 cynnwys:

a. Pennaeth y Farnwriaeth - Penodir Pennaeth y farnwriaeth gan yr Arweinydd Goruchaf ac mae鈥檔 gyfrifol am sefydlu strwythur sefydliadol y farnwriaeth, drafftio biliau鈥檙 farnwriaeth a phenodi, diswyddo a neilltuo barnwyr. Maent hefyd yn enwebu鈥檙 Gweinidog Cyfiawnder, Pennaeth y Goruchaf Lys a鈥檙 Erlynydd Cyffredinol.

b. Pennaeth y Goruchaf Lys - Pennaeth y Goruchaf Lys.

c. Yr Erlynydd Cyffredinol - Fel pennaeth swyddfa鈥檙 Erlynydd Cyffredinol, maent yn goruchwylio swyddfeydd yr erlynwyr yn Iran.

d. Y Goruchaf Lys - Y llys uchaf yn Iran, mae鈥檙 Goruchaf Lys yn goruchwylio gweithrediad cywir deddfau Iran gan y llysoedd ac yn sicrhau unffurfiaeth gweithdrefnau barnwrol.

e. Llysoedd Cyfiawnder - Mae鈥檙 rhain wedi鈥檜 rhannu鈥檔 Lysoedd Rhagarweiniol a Llysoedd Ap锚l. Mae llysoedd rhagarweiniol wedi鈥檜 hisrannu ymhellach yn lysoedd sifil, llysoedd troseddol, llysoedd teulu a llysoedd troseddol y dalaith sy鈥檔 delio 芒 throseddau penodol e.e. troseddau鈥檙 wasg a throseddau gwleidyddol, yn ogystal 芒 throseddau 芒 chosbau o gosb eithaf a charchar am oes. Mae Llysoedd Ap锚l yn clywed apeliadau ar benderfyniadau llysoedd rhagarweiniol (ac eithrio yn achos llysoedd troseddol y dalaith y gellir apelio yn erbyn eu penderfyniadau i鈥檙 Goruchaf Lys). Mae yna hefyd lysoedd ieuenctid ar gyfer delio 芒 throseddau bach a gyflawnir gan blant dan ddeunaw oed a Chynghorau Datrys Anghydfodau.

f. Llysoedd Milwrol - Mae鈥檙 Llysoedd hyn yn ymchwilio i droseddau a gyflawnwyd mewn cysylltiad 芒 dyletswyddau milwrol neu ddiogelwch gan aelodau鈥檙 Fyddin, Rheolaeth Gorfodi鈥檙 Gyfraith a鈥檙 Corfflu Gwarchodlu Chwyldroadol Islamaidd.

g. Llys Cyfiawnder Gweinyddol - Yn ymchwilio i g诺ynion, achwyniadau a gwrthwynebiadau a wneir yn erbyn swyddogion y llywodraeth, organau a statudau鈥檙 wladwriaeth.

h. Yr Arolygiaeth Gyffredinol Genedlaethol - Cyfeirir ati hefyd fel Sefydliad Arolygu Cyffredinol Iran a Sefydliad Arolygu Gwladol Iran, mae鈥檙 corff hwn yn goruchwylio cynnal materion yn briodol a gweithredu deddfau鈥檔 gywir gan organau gweinyddol y llywodraeth.

i. Y Llysoedd Chwyldroadol - Mae gan y llysoedd hyn awdurdodaeth eang gan gynnwys pob trosedd smyglo a chyffuriau, pob trosedd sy鈥檔 bygwth diogelwch cenedlaethol ac yn annog terfysgaeth (ymddygiad neu araith sy鈥檔 annog pobl i wrthryfela yn erbyn awdurdod gwladwriaeth) a chynllwynio yn erbyn y gyfundrefn, cynnal ymosodiadau arfog neu lofruddio swyddogion.

j. Y Goruchaf Lys Disgyblu ar gyfer Barnwyr - Weithiau鈥檔 cael ei alw鈥檔 Uchel Dribiwnlys Disgyblaeth Farnwrol, mae鈥檙 llysoedd hyn yn delio 芒 throseddau disgyblu a gyflawnir gan farnwyr.